اقان اندەرى – ۇلتتىق رۋح جارشىسى

2043
Adyrna.kz Telegram

ەلىمىزدىڭ باس گازەتى – «ەگەمەن قازاقستاندا» «اڭساتقان اقان ان­دەرى-اي نەمەسە «ادىرنا» ۇلتتىق-ەتنوگرافيالىق بىرلەستىگى ۇيىم­داس­تىرعان ءبىر ءان كەشىنەن تۇيگەن وي» دە­گەن تاقىرىپپەن بيىلعى 1 اقپان­دا جۋرناليست، اقىن قورعان­بەك امان­­جولدىڭ ماقالاسى جارق ەتە قالدى.مادەنيەتتىڭ ماقساتى ءوزىن باس­قاعا تانىتۋ ءارى مويىنداتۋ. ءوزىن-ءوزى تانىتۋ – وركەنيەتتەر مەن ما­دە­نيەت فيلوسوفياسىندا ەڭ باستى ماسەلە. شىعىس پەن باتىسقا ءوزارا دانەكەر بولىپ، ەۋرازيالىق وركە­نيەت­تىڭ ال­تىن بەسىگى سانالاتىن قا­زاقستان ءححى عاسىردا بۇكىل الەم­دىك ور­كە­نيەت­كە بىرلىگى جاراسقان تۇراق­تى، بەرەكەلى مەملەكەت رەتىندە ور­نى­عۋدا. وسى وراي­دا، جاستاردىڭ قۇن­دى­لىق باع­دا­رى قانداي ەكەنى ويلا­نات­ىن ماسەلە. كوپتەگەن زەرتتەۋلەر بويىنشا جا­ھاندانۋ ۇردى­سىن­دەگى اقپاراتتىق قو­عامدا جاس­تار­­دىڭ از پايىزى عانا ۇلت­تىق ونەردى قۇرمەت­تەيدى ەكەن. قازاق­ستان جاس­تارى دا باسىم كوپشىلىگى حيپ-حوپ، رەپ، روك سەكىلدى جانر­لارعا بوي الدىرۋدا. ۇلتتىق مۋزىكا، ءداستۇرلى ءان وسى اتالمىش جانرلاردىڭ كو­لەڭ­كە­سىندە قالىپ بارا جاتقان­دى­عىن اتاپ ءوتۋ قاجەت. بۇل كىمدى بولسا دا تول­عان­دىراتىن ماسە­لە. سەبەبى، ۇلتتىق مۋ­زى­كا – ۇلتتىق يدەولو­گيا­نىڭ مىزعى­ماس بولشەگى.

كەز كەلگەن ۇلتتى، ەلدى ونىڭ ۇلتتىق بولمىس-ءبىتىمىن كورسە­تە­تىن مۋزىكا­سىز قا­بىل­داۋ مۇمكىن ەمەس. امىرە قاشاۋ­باەۆتى فرانتسيا الەمى­نىڭ جارقىن قابىلداۋى دالا مۋزى­كا­سى سارىنىن ەۋروپانىڭ مويىنداعان­دىعىنىڭ بەلگىسى دەپ بىلەمىز. سول نىشاندى ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسى­نان قۇرمەت­تەپ، ءداستۇرلى ءاندى دارىپ­تەيتىن جاستار از. از بولسا دا وسى ەلدىك سا­نانى بويىنا سىڭىرگەن جاستار ءححى عاسىردا ۇلتىمىزدىڭ اس­قاق­تىعىن، بەك­زاتتىعىن ناسيحاتتاي­تى­نى انىق.

قورعانبەك امانجول اعامىزدىڭ ال­ماتى قالاسىنىڭ ستۋدەنتتەرى مەن جاس­تارىنان قۇرىلعان قازاقتىڭ سالت-ءداستۇرىن، ۇلتتىق مۋ­زىكاسىن ناسيحات­تاي­تىن «ادىر­نا» ۇلتتىق-ەتنوگرا­فيا­لىق بىرلەستىگىنىڭ العاشقى قارلى­عاشى ىسپەتتەس «الاش­تىڭ اقان سەرىسى» ادەبي سازدى ءان كەشىنەن كەيىن جازعان ۇزىك ويىن وقىپ قۋاندىق. ءيا، ارمان اۋباكىر باستاپ، اعا-اپكە­لەرى­مىز ۇيىتقى بولىپ قازاق حالقىنىڭ ءان مەن كۇي ونەرىندەگى ءىرى تۇلعالارىن ءىرى مەگاپوليس جاستارىنا ناسيحاتتاۋ جۇ­مى­سىن باستاپ تا كەتتى. جازۋشى­لار وداعىنىڭ قولداۋىمەن «الاش­تىڭ اقان سەرىسى» اتتى ءان كەشى ۇيىم­داستىرىلدى. اتالمىش كەشتە زال لىق تولىپ، پروفەسسور تۇر­سىنبەك كاكىشەۆ باستاعان اعا­لارىمىزدىڭ اق باتاسىن الدىق. ساحنا تورىندە ورىن­دالعان «بالقا­دي­شا»، «سى­رىم­بەت»، «قۇلاگەر»، «كوكجەندەت»، جانە ت.ب. اندەرگە قۇمارىن قان­دىر­عان كورەر­مەن قاۋىمنىڭ ىستىق ىقىلاسىن دا مولىنان سەزىندىك.

ءداستۇرلى ءان كەشتەرىن وتكىزۋدەگى باستى ماقسات – قازاقتىڭ ءان ونەرىن، رۋحاني بايلىعىن جاستارعا ناسيحاتتاۋ، سول اندەردى ساعىنىپ جۇرگەن ەل اعالارى مەن اپا­لارىمىزدىڭ جان سارايىن قازاقى اۋەنمەن سۋ­سىن­داتۋ. وسى جولدا، ءبىزدىڭ باستا­ما­مىزدى كو­تەرىپ، قولدايتىن اعالا­رى­مىزعا ال­عى­سىمىز شەكسىز بولماق!


جۇلدىز سۇلەيمەنوۆا،

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ PhD دوكتورانتى.

«ەگەمەن قازاقستان» گازەتى

پىكىرلەر