«ۇستازدىق ەتكەن جالىقپاس، ۇيرەتۋدەن بالاعا» دەپ اباي اتامىز ايتقانداي، جاستاردى ونەر مەن بىلىمگە باۋلىعان وقىتۋشىلاردىڭ ەڭبەگى ەرەن ەكەنى داۋسىز. ۇلاعاتتى ۇستازدىقتى كاسىپ ەتكەن، بۇگىندە ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ جەكە ءان سالۋ كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، دوتسەنت، تالانتتى سازگەر-ءانشى، مادەنيەت قايراتكەرى دالەل ۋاشپەن اڭگىمەلەسۋدىڭ ءساتى تۇسكەن ەدى.
– دالەل اعا، ءوزىڭىزدىڭ ءومىر مەن ونەر جولىڭىزدى وقىرمان قاۋىمعا از-كەم تانىستىرىپ وتسەڭىز…
– شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ زايسان اۋدانىنا قاراستى قارابۇلاق دەگەن اۋىلدا تۋىپ-وستىك. سوندا ورتا مەكتەپتى تامامداعان سوڭ اسكەرگە كەتتىك. رەسەيدىڭ بۇگىنگى سامارا قالاسىندا ازاماتتىق پارىزىمدى وتەدىم. ول جاقتان كەلگەن سوڭ وسكەمەن قالاسىنداعى مۋزىكالىق ۋچيليششەگە ءتۇستىم. اتاۋلى وقۋ ورنىندا جەكە ءان سالۋدان ءبىلىم الدىم. وندا 1985-1989 جىلدارى وقىدىم. 1988 جىلى قىزىلجاردا رەسپۋبليكالىق مۋزىكالىق ۋچيليششەلەر اراسىنداعى ۆوكاليستەر بايقاۋىنا قاتىسىپ، لاۋرەات اتانعان جايىم بار. الماتىداعى قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسىندا قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى شاحماردان ءابىلوۆتىڭ كلاسىندا وقىدىق، كەيىن سوندا اسپيرانتۋرادا قالىپ، عازيز ەسىموۆتىڭ كلاسىندا ءتالىم الدىق. اسپيرانتۋرادا وقي ءجۇرىپ، ستۋدەنتتەرگە كامەرالىق ءان سالۋ بويىنشا ساباق تا بەردىم. وسى كۇنى اباي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىندا جۇمىس ىستەيتىن جانبولات جۇماعازين، قالقامان قابىشەۆ ءتارىزدى ءدۇلدۇل انشىلەر سول كەزدە مەنەن ءدارىس العان ەدى. 1997 جىلى كۇيشى-كومپوزيتور سەكەن تۇرىسبەكوۆ «اق جاۋىن» اتتى فولكلورلىق انسامبل قۇرىپ، مەن سوندا سوليست بولىپ قىزمەت اتقاردىم. 2000 جىلى ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنا كەلدىم. وسىندا تابان اۋدارماي قىزمەت ەتكەنىمە ون جىلدان اسىپ قالىپتى.
– ءوزىڭىز باسقارىپ وتىرعان جەكە ءان سالۋ كافەدراسىنىڭ تىنىس-تىرشىلىگى قانداي؟ تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعىنا وراي نەندەي ءىس-شارالار اتقارىلۋدا؟
– مۇندا قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى نۇرعالي ءنۇسىپجانوۆ، مادەنيەت قايراتكەرى گۇلدانا ساپارعاليەۆا، پروفەسسورلار ماقسۇت ءجۇنىسوۆ، قۇرمانبەك بايقۋاتوۆ، دوتسەنت ليۋدميلا پاۆلوۆنا ءتارىزدى بىلىكتى ۇستازدار جۇمىس جاسايدى. بۇكىل ەل بولىپ ءتاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 20 جىلدىعىن تويلاپ جاتىرمىز عوي. ءبىزدىڭ كافەدرامىز دا بۇل تويعا ۇلكەن جەتىستىكپەن كەلىپ وتىر. ستۋدەنتتەرىمىز جىلدان-جىلعا ونەرلەرىن ۇشتاپ، بيىك بەلەستەردەن كورىنۋدە. سونىڭ ءبىر ايعاعى رەتىندە تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعىنا وراي اكادەميادا «بىلىمگەرلەر جەتىستىگى» دەگەن اتپەن ستۋدەنتتەر ونەرىنىڭ ونكۇندىگىن وتكىزدىك. ونىڭ ىشىندە جەكە ءان سالۋ كافەدراسى «ونەرلىگە ءورىس كەڭ» اتتى كونتسەرتىن بەردى. وندا شاكىرتتەرىمىز ءان سالىپ قانا قويماي، قولىنان كەلەتىن بارلىق ونەرىن ورتاعا سالدى. ولار دومبىرا، فورتەپيانو، ساكسوفون ءتارىزدى ءارتۇرلى اسپاپتارمەن ساحناعا شىقتى.
– بۇگىنگى جاستاردىڭ ونەرگە دەگەن قۇشتارلىقتارىن، قابىلەت-قارىمدارىن قالاي باعالايسىز؟
– شاپشاڭدىقتى تالاپ ەتەتىن كومپيۋتەر عاسىرى ەمەس پە؟ سوندىقتان قازاق جاستارىنىڭ ءبىلىم دەڭگەيى ءوسىپ كەلەدى. ال ونەر سالاسىندا دا ولار قۇرالاقان ەمەس. ۇستاز رەتىندە ءبىز ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق ءاندەرىمىزگە كوبىرەك كوڭىل بولۋگە تىرىسامىز. باعدارلامامىزدىڭ ءوزى ۇلتتىق باعىتقا نەگىزدەلگەن. اسىرا ايتقانىم ەمەس، تەمىربەك ءجۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ ستۋدەنتتەرى قازاقىلىعىمەن، قازاق ءتىلىن جاقسى بىلەتىندىگىمەن ەرەكشەلەنەدى. قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسى ءانشىلەر اراسىندا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەگى وليمپيادا ۇيىمداستىردى. كونسەرۆاتوريادا ۆوكالدان ارنايى ماماندىق بەرەدى، ال ءبىزدىڭ نەگىزگى ماقساتىمىز – تەاتر ارتىستەرىن ازىرلەۋ. سوعان قاراماستان ءبىزدىڭ بالالارىمىز لاۋرەات اتاندى.
– ۇلتتىق اۋەندەرىمىز بەن تالانتتى ونەرپازدارىمىز باتىسقا ەلىكتەگەن انشىسىماقتاردىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ قويىپ جۇرگەندەي كورىنەدى…
– قازىر نە كوپ، ءانشى كوپ. دارىنسىزدارىن سىناپ، ايتىپ جاتساق تا، اياقتارىن كەيىن تارتار ەمەس. ءتىپتى كۇننەن-كۇنگە كوبەيمەسە، كەميتىن ءتۇرى جوق. جاۋىننان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاعان انشىلەردىڭ ەسىمدەرىن، تۇرلەرىن ەستە ساقتاپ ۇلگەرمەيمىز. كومپيۋتەر كومەگىمەن وندەپ، ءبىر-ەكى ءان جازادى دا، «جۇلدىز» بولىپ شىعا كەلەدى. ونداي «جۇلدىزداردىڭ» كوپتىگىنەن ءاننىڭ ءدامى كەتىپ قالدى. سوسىن ولار باتىسقا ەلىكتەپ، قاجەتسىز مەلليزمدەردى ورىنسىز قوسادى. ءسويتىپ، قازاقتىڭ ۇلتتىق ناقىشىن بۇزىپ ءان ايتادى. قازىرگى جاستار سوزگە ءمان بەرمەيدى. نە ايتىپ تۇرعانىن وزدەرى ءبىلمەيدى. ءان ماتىندەرىندە ماعىنا جوق، جاي عانا «سوزدەردىڭ جيناعىن» ايتادى. ءبىر ۇلكەن ۇيلەنۋ تويدا جاس ءانشى مۇحيتتىڭ «ءزاۋرەشىن» ورىنداپ تۇر. «زاۋرەش» – جوقتاۋ ءان. ول – شەشەكتەن قايتقان وتىز ۇلى، سوسىن جالعىز قىزى زاۋرەشىنەن ايىرىلعان اكەنىڭ زارى. سونى بۇل ۇيلەنۋ تويىندا ايتىپ تۇر. ەكى جاستىڭ قۋانىشىندا جوقتاۋ ءاندى قالاي ورىنداۋعا بولادى؟ ەسترادالىق ءاندەردىڭ نەگە عۇمىرى قىسقا؟ جارق ەتىپ شىققاننان كەيىن ءبىر جىلدان سوڭ ۇمىتىلادى. كلاسسيكا – ماڭگىلىك. ونداعى ءان ءسوزى مەن اۋەنى مازمۇنداس كەلەدى. ەسترادادا كۇيدىم-ءسۇيدىم، ءولدىم-تالدىم دەگەن سوزدەر كوڭىلدى ىرعاقپەن ايتىلا بەرەدى. ەل سوعان بيلەيدى.
اڭگىمەلەسكەن: ارمان سەرىكۇلى.
