شىمكەنتتە ايگىلى التىن ساتۋمەن اينالىسقان "Nazira Gold" كومپانياسىنىڭ باسشىسى نازيرا بيبوسىنقىزىن قاماۋعا العاننان كەيىن جاقتاستارى ادىلدىك سۇراپ، پرەزيدەنت پەن باس پروكۋراتۋراعا ۇندەۋ جاسادى. ءۇشىنشى مەگاپوليسكە جينالعان ءبىر توپ قاۋىمنىڭ ماسەلەسىن «ادىرنا» ءتىلشىسى تىڭداپ قايتتى.
قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگىنىڭ شىمكەنت قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى "Nazira Gold" كومپانياسىنىڭ باسشىسى نازيرا بيبوسىنقىزىن «قارجى پيراميداسى رەتىندە جۇمىس ىستەگەن» دەپ ايىپتاپ، 21 اقپان كۇنى قاماۋعا العان بولاتىن.
اتالمىش كومپانيا ءوزىن زەرگەرلىك بۇيىمدار ساتۋمەن اينالىساتىن زاڭدى ۇيىم رەتىندە كورسەتكەن. Instagram جەلىسىندە ون مىڭنان استام وقىرمانى بار نازيرا بيبوسىنقىزى سالىمشىلارعا اي سايىن 20-40% تابىس بەرىپ وتىرعان كورىنەدى. الايدا باق-تا تاراعان اقپارات بويىنشا نازيرانىڭ شوتىنا اقشا سالعان جاڭا قاتىسۋشىلار پايدا كورمەگەن، ءوز قاراجاتىن قايتارا الماعان. ال ولاردىڭ قارجىسىن بۇرىنعىلارعا تولەۋ ءۇشىن پايدالانعان دەگەن كۇدىك تە تارادى.
21 اقپان كۇنى ونىڭ ءۇيىن تءىنتۋ بارىسىندا 374 ميلليون تەڭگە قولما-قول اقشا مەن جالپى قۇنى 300 ميلليون تەڭگەدەن اساتىن 12 كيلوگرامم التىن بۇيىمدار تاركىلەنگەن.
«بىزگە سىيلىقتار بەرەتىن»
13 ءساۋىر كۇنى جيىنعا كەلگەن نازيرانىڭ جاقتاستارى بۇل (رەد. اقشا مەن التىن) ولارعا تيەسىلى ەكەنىن ايتىپ وتىر.
«بۇگىن نازيرانى قولداپ كەلدىك. سالعان اقشامىزدى تالاپ ەتىپ وتىرمىز. نازيرانىڭ بوستاندىققا شىعۋىن تالاپ ەتەمىز! مەن ءوزىم بۇل جاققا 4 ملن سالعانمىن. جولداسىم مەن تۋىستارىم بىلمەيدى. ءبىز نازيرادان ەشقانداي جامانشىلىق كورگەن ەمەسپىز. مەن وعان اقشانى جەلتوقسان ايىنان باستاپ سالدىم. ەشقانداي قاراجاتىمىزدى جەمەگەن، ارتىعىمەن، سىيلىقتارىمەن قوسا بەرەتىن. ءار سالعاندا 200 مىڭداي، سالعان اقشامىزدىڭ پايىزىن الىپ وتىردىق. مەن ونىڭ ادال جۇمىس ىستەگەنىنە سەنىمدىمىن.ول وتە اقكوڭىل بولعان. مەنىڭ ويىمشا، نازيرانى بىرەۋ قولدان ۇستاپ بەردى. ءبىزدىڭ قىزدىڭ ءبىر گرامم كىناسى جوق. ول ءوز جۇمىسىن جالعاستىرۋى ءتيىس»، - دەيدى ۇلبالا ادىربەكوۆا.
«نازيرا تۇرمەگە ەمەس، قۇرمەتكە لايىق!»، «نازيراعا بوستاندىق!»، «نازيرانى ەمەس، ادىلەتسىزدىكتى قامايىق!» دەپ ۇرانداتقان ءبىر توپ سالىمشى شىمكەنتتەگى «جەتى جول» اتتى تويحاناعا جينالدى. «نازيرا حالىقتىڭ قىزى!» دەپ فۋتبولكا كيىپ، نارازىلىق قاعازدارىن ۇستاپ، «بوستاندىق» دەپ قول شاپالاقتادى.
«مەن ءوزىم ءشاۋىلدىردىڭ تۇرعىنىمىن. مەديتسينا قىزمەتكەرىمىن. باسىندا 500 مىڭ تەڭگە سالعانمىن. كەيىن ۇستىنەن قوستىم، قازىر 3.5 ملن تەڭگە سالىپ جىبەردىم. بىزدە كەلىسىمشارت، قول قويۋ بولمادى. Instagram جەلىسىنەن ءبىر جىل بويى كورىپ، اقشا سالدىم، التىن تاعايىن دەپ ويلادىم. بىزگە سىيلىقتار بەرىپ وتىردى. بونۋس رەتىندە كوپشىلىككە التىن تاقتى. دەنساۋلىعى ناشار ادامدارعا اقشا بەرىپ، كومەك بەرىپ وتىراتىن. جاعدايى تومەن وتباسىعا دا كومەكتەستى. بىزگە دە «قايىرىمدىلىق جاسا» دەپ اقىل ايتىپ وتىردى. مەنىڭ دە كۇيەۋىم بىلمەيدى. سەبەبى ول بىلسە، وتباسىدا ارتىق اڭگىمە كوبەيىپ كەتۋشى ەدى. سيىر ۇرلاعان قۇتىلىپ، تاۋىق ۇرلاعان ۇستالدى بولىپ تۇر عوي. ورگاننىڭ تاپقان اقشاسى نەگىزى ول حالىقتىڭ قاراجاتى. ول ءبىزدى ۇيىمداستىرىپ، حالقىن اسىراپ وتىر. ول ءوزى پايدا كورىپ وتىرعان جوق. ءبىزدى اسىراپ وتىرعان ادام ەدى»، - دەدى بۇگىنگى جيىنعا كەلگەن سالىمشى ايسۇلۋ مىرزانوۆا.
«6 ملن تەڭگە كرەديت الدىم»
نازيرا بيبوسىنقىزى اقشا سالعان سالىمشىلارعا دا ەركىن تاڭداۋ بەرگەن كورىنەدى. «التىن الامىن» دەگەندەرگە رەسەيدەن، تۇركيادان، يتاليادان اشەكەي-بۇيىم جەتكىزسە، «التىنىمدى ساتىپ بەر» دەگەن ءوز تۇتىنۋشىلارىن دا ەسكەرۋسىز قالدىرماعان. ءۇشىنشى مەگاپوليستەگى بەس ساۋدا ورتالىعىندا «اقشا سالعانداردىڭ» التىنىن ساتىپ، تۇسكەن پايداسىمەن بىرگە سالىمشىلارىنا كەرى سالعان كورىنەدى.
«التىن تابىلدى دەپ جاتىر عوي. ەندى التىن ساتاتىن ادامنىڭ ۇيىنەن التىننان باسقا نە تابىلۋى كەرەك؟ مەن كرەديت الىپ، سالىمشى بولعانمىن. مەن قاراشا ايىندا اقشا بەرگەنمىن. مەن نازيراعا «التىنىمدى ساتىپ بەر، پايداسىن كورىپ وتىرايىن» دەپ ايتقانمىن. ۇستىندەگى از پايىزدى الىپ وتىرسام، قالعانى وسە بەرسىن دەپ ويلادىم. جينالعان اقشانى مامىر ايىندا الىپ، ءۇي سالامىن دەپ ويلاعانمىن. ءۇي كەزەگىنە بىرنەشە جىل بۇرىن تۇرعانمىن. كەزەگىم جىلجىمادى. كرەديتكە 6 ملن تەڭگە العانمىن. ەكى اي بويى تولەي الماي وتىرمىن. كوللەكتورلار مازامدى الدى. تەلەفونىما تىنىم جوق. نازيرادان بارلىق ادام جاقسىلىق كوردى. التىنداي دا، اقشالاي دا، سىيلىق تا بەردى. ماعان، وزىمە كومپلەكت بەرگەن. بىزگە نازيرانى شىعارىپ، اقشا مەن التىنىمىزدى بەرسىن. ول ەشكىمنىڭ ەمەس، ءبىزدىڭ اقشامىز. مەن ينستا ارقىلى كەلدىم نازيراعا. نازيرا حالىققا جەڭىلدىك جاساپ، التىنىمىزدى ساتىپ، اقشاسىن بەرىپ وتىردى. مەن العاش باستاعاندا ماعان ەكىمىڭ تەڭگە كەم تولەگەن. كەيىن مەن ونى سۇراۋعا ۇيالىپ ءجۇردىم. سەبەبى بەس ءجۇز مىڭ، ءۇش ءجۇز مىڭ تاۋىپ ءجۇردىم. كەيىن سونى Kaspi ارقىلى سالىپ جىبەرىپ وتىردى. ول ءبىزدىڭ ءبىر تيىنىمىزدى دا المايتىن. ادامدار ەرىگىپ اقشا سالمايدى، مۇقتاج بولدىق. ونىمەن قانشاما سۋرەتكە دە تۇستىك، بىرگە دە جۇردىك. ول الاياق ەمەس دەپ ايتا الامىن»، - دەدى تاراز قالاسىنىڭ تۇرعىنى نارگيزا مۇسابەكوۆا.
«ءبىر جىلدا 1 ملرد تەڭگە سالىق»
ال قازىرگى تاڭدا نازيرا بيبوسىنقىزىنىڭ قورعاۋشىسى باۋىرجان كىشكەنەباەۆ استاناعا دا ارنايى بارىپ، باس پروكۋراتۋراعا كىرگەنىن دە اتاپ ءوتتى.
«مەنىڭ ءوزىم جۇمىستا جۇرسەم دە، قازىردىڭ وزىندە پيراميداعا قاتىستى بىرنەشە ىستەرگە قاتىسىپ ءجۇرمىن. ال ونداي ارەكەتتەردىڭ نازيرانىڭ ءىس قۇجاتتارىندا جوق. نازيرانىڭ جاۋابىندا ءار ەلدەن ارنايى كاسىپكەرلەر كەلىپ، التىندار ۇسىنىپ وتىرعان. ولار ءوز قۇجاتتارىن، ليتسەنزياسىن كورسەتكەن. زاۋىت، مەكەمەلەرىنە بارىپ، 1 ملرد كولەمىندە تومەنگى باعادا التىن الىپ وتىرعان. نازيرا: «مەندە اقشا از بولعان سوڭ حالىققپەن، التىن ساتاتىن ادامدارمەن بىرىگىپ وتىردىم» دەيدى. ولارمەن بىرىگىپ، اقشانى جيناپ، كوتەرمە باعادا التىن الىپ بەرگەن. كەي ادامدار التىندى ساتا الماعاندىقتان پايىز قوسىپ، ساتىپ بەرگەن. ال اقشاسىن تولىق سالىمشىلارعا بەرىپ وتىرعان. قازىر سالىمشىلار نەسيەلەرىن تولەي الماي وتىر. ءبىز جوعارىعا بارىپ، باس پروكۋروردىڭ كومەكشىلەرىمەن سويلەسىپ، ءمان-جايدى ايتتىق. ول جەردە دە ءبىزدى جۇزدەگەن حالىق كۇتىپ الدى. ولار ماعان ايتپادى. باس پروكۋراتۋراعا ايتتى»، - دەيدى باۋىرجان كىشكەنەباەۆ.
ادۆوكات نازيرا بيبوسىنقىزىنىڭ زاڭ بويىنشا جۇمىس ىستەگەنىن ايتادى. ونىڭ شىمكەنت قالاسىندا التىن ساتاتىن بەس ورتالىعى دا جۇمىس ىستەگەن. ناتيجەسىندە 2024 جىل بويىنشا مەملەكەتكە 1 ملرد 200 ملن تەڭگە سالىق تولەگەنى ايتىلدى. جيىنعا كەلگەن حالىق نازيرانىڭ كامەلەت جاسىنا تولماعان ءۇش بالاسىنىڭ سۋرەتتەرى مەن اناسى دايىنداعان بەينەروليكتى كورىپ، جاس الدى.
«شىمكەنتتەگى دەپارتامەنت حالىقتى ەستىمەيدى»
جيىن بارىسىندا مودەراتور بولعان تىلەۋجان كىشكەنەباەۆ تا نازيرا gold-تىڭ جۇمىسى زاڭدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«پرەزيدەنتتىڭ كاسىپكەرلەردى قولداۋى تۋرالى ۇرانى قايدا قالدى؟ ونىڭ شىمكەنتكە قاتىسى جوق پا؟ حالىق وسى ءۇشىن كۇيىپ وتىر. ون ەكى مىڭ ادام نازيرا قولداپ، داۋىس بەرىپ وتىر. ءبىر پايىز دا جامان پىكىر جازىلماعان. پرەزيدەنتكە، قما، انتيكورعا حالىقتىڭ اتىنان قانشاما حات جولداندى. قما نازيرانى زاڭسىز ۇستاپ، زاڭسىز حالىقتىڭ اقشاسىن الىپ وتىر. سونىڭ كەسىرىنەن قانشاما حالىق زارداپ شەگىپ وتىر. شىعىن نازيرادان كەلىپ جاتقان جوق. شىعىن تەك شىمكەنت قالاسى بويىنشا ەكونوميكالىق تەرگەپ-تەكسەرۋ دەپارتامەنتىنەن كەلىپ وتىر! ءبىز زاڭى مىقتى مەملەكەتتە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز! پرەزيدەنتتىڭ ءوزى كاسىپكەرلەردى قولداپ تۇر. زاڭسىزدىققا جول بەرمەيدى دەپ ويلايمىز. قانشاما حالىق كۇن ساناپ وتىر، نەسيە جاندى قيناپ وتىر. ۇيىنەن ايىرىلىپ قالاتىندار قانشاما... جوعارىداعىلار ءبىزدىڭ جان-ايقايىمىزدى ەستيدى دەگەن ويدامىز. شىمكەنت قالاسى بويىنشا ەكونوميكالىق تەرگەپ-تەكسەرۋ دەپارتامەنتى, پروكۋراتۋراسى ءبىزدى ەستىمەي وتىر. ءبىز الماتىدان كەلىپ وسى اشىنعان حالىقتى سابىرعا شاقىرىپ وتىرمىز»، - دەدى ادۆوكات تىلەۋجان كىشكەنەباەۆ.
جيىندا اعايىندى كىشكەنەباەۆتار، نازيرانىڭ اپكەسى جازيرا بيبوسىنقىزى، نازيرانىڭ تۋىسى دەپ تانىستىرىلعان تۇرنياز اقساقال مەن نازيرانى جاقتاۋشى سالىمشىلار كەلىپ قاتىسقان.
«نازيرا ءوز ەڭبەكقورلىعىنىڭ ارقاسىندا ەر ادامداردىڭ ىستەمەگەن ءىسىن ىستەي الدى. ميللياردتاعان اقشانى الىپ كەلۋدىڭ ءوزى وڭاي ەمەس. نازيرا ءبارىن قولجەتىمدى ەتتى. ول كوتەرىلىپ كەلە جاتقان ەدى. ونى قولدان ۇيىمداستىرىپ، ۇستادى دەپ ويلايمىن»، - دەدى نازيرانىڭ اتاسى دەپ تانىستىرىلعان باتىرحان يساقوۆ.
ايعايمەن بىتكەن جيىن
«نازيراعا بوستاندىق!» دەگەن ۇرانمەن باستالعان جيىن سوڭى ايعاي-شۋمەن اياقتالدى. شىمكەنت قالاسى اباي اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ جەرگىلىكتى اكىمدىكتەن ۇلكەن جيىن وتكىزۋگە رۇقسات الماعانىن ايتتى. مەيىرجان عانيۇلى اجەدين ەكى پوليتسيا قىزمەتكەرىمەن كەلىپ، جينالعانداردان زالدى بوساتۋدى تالاپ ەتتى.
«بارشاڭىزدىڭ جينالىپ وتىرعاندارىڭىز زاڭسىز. جالپى مۇنداي اكتسيا جاساۋ ءۇشىن اكىمشىلىككە ارنايى حابارلاما بەرۋ كەرەك بولعان. بەس كۇن بۇرىن جىبەرىلگەن حابارلاماعا ءۇش كۇن ىشىندە جاۋاپ بولماسا، وندا اكتسيانى وتكىزۋگە رۇقسات. الايدا بۇگىنگى اكتسيا بويىنشا ەشقانداي حابارلاما تۇسپەگەن. ءبارىڭىز قازىر زالدان شىعىڭىزدار. بولماسا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى زاڭ اياسىندا 15 تاۋلىككە سىزدەردى قاماپ نە ايىپپۇل سالادى. سىزدەردىڭ وكىلدەرىڭىز مۇندا قۇران وقىتىلىپ جاتىر دەپ جاۋاپ بەردى. الايدا ەشقانداي دا قۇران اياتتارى بۇل جەردە بولمادى»، - دەپ ەسكەرتۋ جاساپ، ميكروفون مەن كامەرانى وشىرۋگە تىرىستى.
الايدا ادۆوكات كىشكەنەباەۆ بۇل اكتسيانىڭ كوشەدە ءوتىپ جاتقان ميتينگ ەمەس ەكەنىن تىلگە تيەك ەتتى. بۇل سوزگە «نالىماعان» اكىمدىك قىزمەتكەرىنە حالىق تا قارسى شىقتى. ولار «زالدى بوسات» دەگەن شەنەۋنىككە «نازيراعا بوستاندىق»، «بوستاندىق» دەپ ۇرانداتا جونەلدى.
قازىرگى ۋاقىتتا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ امالدارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. قر قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ كودەكسىنىڭ 201-بابىنا سايكەس، تەرگەۋ مۇددەسىنە بايلانىستى وزگە مالىمەتتەر جاريا ەتىلمەيدى.
