عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى ۆ.گ. فەسەنكوۆ اتىنداعى استروفيزيكا ينستيتۋتى اي مەن پلانەتالار فيزيكاسى زەرتحاناسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى نە سەبەپتى جۇمىستان بوساتىلعانىن ءتۇسىندىردى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.
بۇعان دەيىن الەۋمەتتىك جەلىدە 12 ساۋىردە بىرنەشە عىلىمي قىزمەتكەردىڭ جۇمىستان شىعارىلعانى تۋرالى اقپارات تاراعان ەدى. زەرتحانا جەتەكشىسى ۆيكتور تەيفەل ينستيتۋت قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەش سەبەپسىز جۇمىستان بوساتىلعانىن مالىمدەدى.
مينيسترلىكتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى ولجاس بەركىنباەۆتىڭ ايتۋىنشا، 3 ناۋرىزدا ينستيتۋتتا عىلىمي قىزمەتتىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە كادرلىق الەۋەتتى دامىتۋ ماقساتىندا كادر قۇرامىن جاڭارتۋ جانە عىلىمي قۇرىلىمدارداعى ساباقتاستىقتى كۇشەيتۋگە قاتىستى ۇسىنىمداردى كوزدەيتىن بۇيرىق شىعارىلعان. قۇجاتقا سايكەس، زەينەت جاسىنا جەتكەن زەرتحانا باسشىلارىنا زەرتحانانى باسقارۋعا ۇمىتكەر عالىمدار تۋرالى ۇسىنىس بەرۋ تاپسىرىلعان. سونداي-اق عىلىمي سەمينارلار وتكىزۋ، عىلىمي-ۇيىمداستىرۋشىلىق ءىس-شارالارعا قاتىسۋ جانە ەڭبەك ءتارتىبىن ساقتاۋ قاجەتتىلىگى اتاپ ءوتىلدى.
اتالعان بۇيرىق اياسىندا اي مەن پلانەتالار فيزيكاسى زەرتحاناسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن ينستيتۋتىشىلىك كەزدەسۋ ۇيىمداستىرىلعان.
«بۇل زەرتحانانى 1974 جىلدان بەرى باسقارعان ۆيكتور گەرمانوۆيچ تەيفەل قازىر 92 جاستا. ەڭ جاس عىلىمي قىزمەتكەردىڭ جاسى — 76. تەيفەل ۆ.گ. دەنساۋلىعىنىڭ ناشارلاۋىنا بايلانىستى كورۋ قابىلەتىنەن ايىرىلىپ، وزدىگىنەن ءجۇرىپ-تۇرا المايتىن جاعدايعا جەتكەن. وكىنىشكە قاراي، زەرتحانا قۇرامىندا جاستاردىڭ بولماۋى سوڭعى 20 جىلدا جالعاسىپ كەلە جاتقان تۇيتكىلگە اينالدى. بۇل — زەرتحانادا عىلىمي ساباقتاستىق مۇلدەم جوعالعانىن كورسەتەدى. ينستيتۋتتىڭ وزگە زەرتحانالارىندا، مىسالى جۇلدىزدىق استرونوميا، سپەكتروسكوپيا جانە راديواسترونوميا باعىتتارىندا جاس ماماندار مەن ماگيسترانتتار ەسەبىنەن كادرلىق قۇرام جۇيەلى تۇردە جاڭارتىلىپ جاتقاندا، تەيفەل زەرتحاناسىندا مۇنداي ۇدەرىس مۇلدەم بايقالمايدى»،—دەپ ءتۇسىندىردى ولجاس بەركىنباەۆ.
سونداي-اق ول زەرتحانانىڭ 2023 جىلدان بەرى مۇلدە جوبا ۇسىنباعانىن اتاپ ءوتتى.
«زەرتحانا باسشىلارىنا قازاقستاننىڭ «عىلىم تۋرالى» زاڭىنا سايكەس عىلىمي جوبالار مەن گرانتتار ارقىلى قارجىلاندىرۋ تەك عىلىمي جەتەكشىنىڭ باستاماسى مەن باسقارۋىمەن جۇزەگە اسىرىلاتىنى ەسكە سالىندى. 2020 جىلدان بەرى اي مەن پلانەتالار فيزيكاسى زەرتحاناسىنان نەبارى 3 گرانتتىق ءوتىنىم بەرىلگەن، وكىنىشكە قاراي، بارلىعى ءساتسىز بولدى. ال 2023 جىلدان بەرى مۇلدە جوبا ۇسىنىلماعان. سول ۋاقىت ارالىعىندا ينستيتۋتتىڭ وزگە زەرتحانالارى 40-تان استام ءوتىنىم بەرىپ، ءوز قىزمەتتەرىن قاجەتتى قۇرال-جابدىقتارمەن جانە جالاقىمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىر. 2018 جىلدان بەرى تەيفەل زەرتحاناسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى Scopus, Web of Science حالىقارالىق دەرەكقورلارىنا كىرەتىن رەيتينگتىك جۋرنالداردا عىلىمي ماقالا جاريالاماعان. زەرتحانا ينستيتۋت ىشىلىك سەمينار وتكىزبەگەن، ەل ىشىندەگى نەمەسە شەتەلدىك كونفەرەنتسيالارعا قاتىسپاعان. سوڭعى 30 جىل ىشىندە بىردە-ءبىر اسپيرانت نە PhD دوكتورانتتى دايىنداماعان»، – دەدى مينيسترلىكتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى.
ايتۋىنشا، زەرتحانا قىزمەتكەرلەرى ينستيتۋتتىڭ عىلىمي جانە قوعامدىق ومىرىنە ارالاسپايدى.
«2025 جىلدىڭ 4 ناۋرىزىدا افيف ديرەكتورىنىڭ اتىنا نابليۋداتورلىق استروفيزيكا ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى ا.ۆ. سەرەبريانسكيدەن (اتالعان زەرتحانا وسى بولىمگە قارايدى) قىزمەتتىك جازبا كەلىپ ءتۇستى. وندا جوعارىدا اتالعان ماسەلەلەر ناقتى كورسەتىلگەن. كەزدەسۋ بارىسىندا ينستيتۋت ديرەكتورى تەيفەلگە زەرتحانانى قىسقارتىپ، نابليۋداتورلىق استروفيزيكا ءبولىمى قۇرامىندا جۇمىسىن جالعاستىرۋدى، سونداي-اق جەكە جۇمىس ورنى ۇسىنىلاتىنىن ايتتى. الايدا ۆ.گ. تەيفەل جانە ونىڭ ەكى ارىپتەسى – حاريتونوۆا گ.ا. (88 جاستا) جانە فيليپپوۆ ۆ.ا. (76 جاستا) بۇل ۇسىنىستان باس تارتتى»، – دەدى بەركىنباەۆ.
وسىعان بايلانىستى قازاقستاننىڭ ەڭبەك كودەكسىنىڭ 52-بابى 1-تارماعى 24-تارماقشاسىنا سايكەس، بۇل قىزمەتكەرلەرگە ەڭبەك شارتىنىڭ بۇزىلاتىنى تۋرالى حابارلامالار تابىستالعان. ولار بۇل حابارلامالارمەن تانىسىپ قول قويعان.
