ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە I رەسپۋبليكالىق «جاس عالىمدار» فورۋمى ءوتتى، وعان قازاقستاننىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن 300-دەن استام جاس عالىمدار جينالدى.
فورۋمعا قاتىسۋشىلار «جاس عالىم» باعدارلاماسىن – ەلدىڭ زياتكەرلىك الەۋەتىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان ىرگەلى باستاما، سونداي-اق عىلىم مەن تەحنولوگيانى دامىتۋداعى مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ جارقىن ۇلگىسى ەكەنىن، بۇل باستاما – عىلىمدى ومىرلىك باعدار ەتىپ تاڭداعان تالاپتى جاستار ءۇشىن الەۋمەتتىك ليفتكە اينالعانىن اتاپ ءوتتى. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدەگى زەرتتەۋشىلەردىڭ جارتىسىنا جۋىعى – 40 جاسقا دەيىنگى جاس عالىمدار.
«جاس عالىم» گرانتتىق باعدارلاماسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2021 جىلعى جولداۋىندا بەرىلگەن تاپسىرماسى اياسىندا عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىمەن جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. اتالعان باعدارلامانىڭ ماقساتى – پوستدوكتورانتۋرا ينستيتۋتىن قولداۋ ارقىلى ەلىمىزدەگى جاس زەرتتەۋشىلەر سانىن ارتتىرىپ، قازاقستاننىڭ عىلىمي الەۋەتىن نىعايتۋ. وسى جىلدار ىشىندە كونكۋرستىق جولمەن 688 گرانت ءبولىندى.
«جاس عالىمدىقتار» ەلىمىزدىڭ 18 وڭىرىندەگى 74 عىلىمي مەكەمەدە عىلىمنىڭ ءارتۇرلى سالالارىندا ماڭىزدى قادامدار جاساۋدا. وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا 300-گە جۋىق پوستدوكتورانت ءوز جوبالارىن ءساتتى اياقتاپ، تاعى جۇزدەگەنى عىلىمي ىزدەنىستەرىن جالعاستىرۋدا.
«جاس عالىم» گرانتى يەگەرلەرىنىڭ كوبىسى زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە شوعىرلانعان: ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ جانە Satbayev University.
باعدارلاما جۇزەگە اسىرىلعان ءۇش جىلدىڭ ىشىندە جۇزدەگەن ساپالى عىلىمي ەڭبەك جارىق كورىپ، دوكتورلىق ديسسەرتاتسيالار جوعارى دەڭگەيدە قورعالدى. سونىمەن قاتار، بىرقاتار عىلىمي جەتىستىكتەر ناقتى وندىرىستىك سالادا قولدانىس تاۋىپ، پراكتيكالىق مانگە يە بولا باستادى.
ءبىزدىڭ عىلىمي زەرتتەۋلەرىمىز – يادرولىق ەنەرگەتيكادان باستاپ مولەكۋلالىق بيولوگياعا، قۇرىلىس پەن جول سالاسىنا ارنالعان ماتەريالداردان مۇناي-حيميا، ەكولوگيا، گەواقپاراتتىق مودەلدەۋ مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيالارعا دەيىنگى كەڭ اۋقىمدى باعىتتاردى قامتيدى. بۇل ىزدەنىستەردىڭ ناتيجەلەرى قازاقستاننىڭ وركەندەۋىنە ناقتى ۇلەس قوسا الاتىن الەۋەتكە يە.
فورۋم قاتىسۋشىلارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆقا عىلىمدى جان-جاقتى قولداعانى ءۇشىن ەرەكشە العىس ءبىلدىردى. بۇل قولداۋدىڭ ناقتى ناتيجەسى رەتىندە ءبىلىم مەن عىلىمدى قارجىلاندىرۋدىڭ قوماقتى ارتۋىن، «عىلىم جانە تەحنولوگيالىق ساياسات تۋرالى» زاڭنىڭ قابىلدانۋىن، دوكتورانتۋراعا بولىنەتىن گرانت سانىنىڭ كوبەيۋىن، ستيپەنديا مولشەرىنىڭ ءوسۋىن، ۇزدىك الەمدىك ورتالىقتاردا تاعىلىمدامادان ءوتۋ مۇمكىندىكتەرىن، زەرتحانالاردىڭ جاڭارتىلۋىن، جەتەكشى شەتەلدىك جوو فيليالدارىنىڭ اشىلۋىن، جاس عالىمدارعا پاتەرلەردىڭ تەگىن بەرىلۋىن جانە «جاس عالىم» باعدارلاماسىن ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى. ناتيجەسىندە، قازىرگى تاڭدا عىلىمي زەرتتەۋلەرمەن اينالىساتىن عالىمداردىڭ تەڭ جارتىسىن 40 جاسقا دەيىنگى جاس زەرتتەۋشىلەر قۇرايدى.
جاس عالىمدار ەڭ ءساتتى يننوۆاتسيالار ادامداردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن تەرەڭ تۇسىنۋدەن جانە ميلليونداعان ادامداردىڭ ومىرىنە جاقسى اسەر ەتۋ نيەتىنەن تۋىندايتىنىن اتاپ ءوتتى.عالىمداردىڭ اتوم ەنەرگەتيكاسى، جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگيالارى، قۇرىلىس، ەكولوگيا، گەودەزيا، لينگۆيستيكا، ارحەولوگيا، اگرارلىق عىلىمدار جانە باسقا دا سالالاردا جۇرگىزگەن زەرتتەۋلەرىنىڭ ناتيجەلەرى قازاقستاننىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ، حالىققا قىزمەت ەتسە دەگەن نيەتتەرىن ءبىلدىردى.
عالىمدار كەز-كەلگەن باسقا سالاداعى سياقتى عىلىمداعى جەڭىستەرگە تەك قاجىماس ەڭبەك، ءبىلىم ىزدەۋ، ماقساتقا ۇمتىلۋ، الەمگە اشىق بولۋ جانە ونى جاقسارتۋعا دەگەن جوعارى ۇمتىلىس ارقىلى قول جەتكىزىلەتىنىنە نازار اۋداردى. فورۋمعا قاتىسۋشىلار دارىندى جاس قازاقستاندىقتاردى عىلىمي زەرتتەۋلەردى ومىرلىك جۇمىس رەتىندە تاڭداۋعا شاقىردى.
فورۋمنىڭ قورىتىندىسىندا جاس عالىمدار بولاشاعىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىكتى تەرەڭ سەزىنە وتىرىپ، وتاندىق عىلىمنىڭ ۇدەمەلى دامۋى ءۇشىن بىرقاتار ۇسىنىستار ءبىلدىردى.اتاپ ايتقاندا: عىلىمدى جۇيەلى تۇردە دامىتۋ ءۇشىن مەملەكەت، جوعارى وقۋ ورىندارى، عىلىمي ۇيىمدار، بيزنەس وكىلدەرى جانە جاس عالىمداردىڭ اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ارتتىرۋ; زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتتەرىن عىلىمي جاڭالىقتار مەن يننوۆاتسيالار ورتالىعىنا اينالدىرۋ جۇمىسىن جالعاستىرۋ. بۇل «جاس عالىم» باعدارلاماسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى; عىلىمي زەرتتەۋلەر ناتيجەلەرىن قوعام، مەملەكەت جانە بيزنەس ءۇشىن اشىق، قولجەتىمدى ەتۋ، ولاردى ناقتى ءوندىرىس پەن باسقارۋ شەشىمدەرىندە قولدانۋعا ۇمتىلۋ.
سونىمەن قاتار وتاندىق عىلىمنىڭ دامۋىنا، ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا زور ۇلەس قوسۋ ماقساتىندا «جاس عالىم» رەسپۋبليكالىق قاۋىمداستىعىن قۇرۋ تۋرالى عالىمداردىڭ ۇسىنىسى ەرەكشە اتاپ ءوتىلدى.
