Euraziia ūlttyq universitetınde I Respublikalyq «Jas ǧalymdar» forumy öttı, oǧan Qazaqstannyŋ tükpır-tükpırınen 300-den astam jas ǧalymdar jinaldy.
Forumǧa qatysuşylar «Jas ǧalym» baǧdarlamasyn – eldıŋ ziiatkerlık äleuetın arttyruǧa baǧyttalǧan ırgelı bastama, sondai-aq ǧylym men tehnologiiany damytudaǧy memlekettık qoldaudyŋ jarqyn ülgısı ekenın, būl bastama – ǧylymdy ömırlık baǧdar etıp taŋdaǧan talapty jastar üşın äleumettık liftke ainalǧanyn atap öttı. Bügıngı taŋda elımızdegı zertteuşılerdıŋ jartysyna juyǧy – 40 jasqa deiıngı jas ǧalymdar.
«Jas ǧalym» granttyq baǧdarlamasy Memleket basşysynyŋ 2021 jylǧy Joldauynda berılgen tapsyrmasy aiasynda Ǧylym jäne joǧary bılım ministrlıgımen jüzege asyrylyp jatyr. Atalǧan baǧdarlamanyŋ maqsaty – postdoktorantura institutyn qoldau arqyly elımızdegı jas zertteuşıler sanyn arttyryp, Qazaqstannyŋ ǧylymi äleuetın nyǧaitu. Osy jyldar ışınde konkurstyq jolmen 688 grant bölındı.
«Jas ǧalymdyqtar» elımızdıŋ 18 öŋırındegı 74 ǧylymi mekemede ǧylymnyŋ ärtürlı salalarynda maŋyzdy qadamdar jasauda. Ötken jyldyŋ soŋynda 300-ge juyq postdoktorant öz jobalaryn sättı aiaqtap, taǧy jüzdegenı ǧylymi ızdenısterın jalǧastyruda.
«Jas ǧalym» granty iegerlerınıŋ köbısı zertteu universitetterınde şoǧyrlanǧan: L.Gumilev atyndaǧy EŪU, äl-Farabi atyndaǧy QazŪU jäne Satbayev University.
Baǧdarlama jüzege asyrylǧan üş jyldyŋ ışınde jüzdegen sapaly ǧylymi eŋbek jaryq körıp, doktorlyq dissertasiialar joǧary deŋgeide qorǧaldy. Sonymen qatar, bırqatar ǧylymi jetıstıkter naqty öndırıstık salada qoldanys tauyp, praktikalyq mänge ie bola bastady.
Bızdıŋ ǧylymi zertteulerımız – iadrolyq energetikadan bastap molekulalyq biologiiaǧa, qūrylys pen jol salasyna arnalǧan materialdardan mūnai-himiia, ekologiia, geoaqparattyq modeldeu men aqparattyq tehnologiialarǧa deiıngı keŋ auqymdy baǧyttardy qamtidy. Būl ızdenısterdıŋ nätijelerı Qazaqstannyŋ örkendeuıne naqty üles qosa alatyn äleuetke ie.
Forum qatysuşylary Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı Qasym-Jomart Kemelūly Toqaevqa ǧylymdy jan-jaqty qoldaǧany üşın erekşe alǧys bıldırdı. Būl qoldaudyŋ naqty nätijesı retınde bılım men ǧylymdy qarjylandyrudyŋ qomaqty artuyn, «Ǧylym jäne tehnologiialyq saiasat turaly» zaŋnyŋ qabyldanuyn, doktoranturaǧa bölınetın grant sanynyŋ köbeiuın, stipendiia mölşerınıŋ ösuın, üzdık älemdık ortalyqtarda taǧylymdamadan ötu mümkındıkterın, zerthanalardyŋ jaŋartyluyn, jetekşı şeteldık JOO filialdarynyŋ aşyluyn, jas ǧalymdarǧa päterlerdıŋ tegın berıluın jäne «Jas ǧalym» baǧdarlamasyn erekşe atap ötuge bolady. Nätijesınde, qazırgı taŋda ǧylymi zertteulermen ainalysatyn ǧalymdardyŋ teŋ jartysyn 40 jasqa deiıngı jas zertteuşıler qūraidy.
Jas ǧalymdar eŋ sättı innovasiialar adamdardyŋ qajettılıkterın tereŋ tüsınuden jäne milliondaǧan adamdardyŋ ömırıne jaqsy äser etu nietınen tuyndaitynyn atap öttı.Ǧalymdardyŋ atom energetikasy, jasandy intellekt tehnologiialary, qūrylys, ekologiia, geodeziia, lingvistika, arheologiia, agrarlyq ǧylymdar jäne basqa da salalarda jürgızgen zertteulerınıŋ nätijelerı Qazaqstannyŋ damuyna üles qosyp, halyqqa qyzmet etse degen nietterın bıldırdı.
Ǧalymdar kez-kelgen basqa saladaǧy siiaqty ǧylymdaǧy jeŋısterge tek qajymas eŋbek, bılım ızdeu, maqsatqa ūmtylu, älemge aşyq bolu jäne ony jaqsartuǧa degen joǧary ūmtylys arqyly qol jetkızıletınıne nazar audardy. Forumǧa qatysuşylar daryndy jas qazaqstandyqtardy ǧylymi zertteulerdı ömırlık jūmys retınde taŋdauǧa şaqyrdy.
Forumnyŋ qorytyndysynda jas ǧalymdar bolaşaǧyna degen jauapkerşılıktı tereŋ sezıne otyryp, otandyq ǧylymnyŋ üdemelı damuy üşın bırqatar ūsynystar bıldırdı.Atap aitqanda: Ǧylymdy jüielı türde damytu üşın memleket, joǧary oqu oryndary, ǧylymi ūiymdar, biznes ökılderı jäne jas ǧalymdardyŋ arasyndaǧy yntymaqtastyqty arttyru; Zertteu universitetterın ǧylymi jaŋalyqtar men innovasiialar ortalyǧyna ainaldyru jūmysyn jalǧastyru. Būl «Jas ǧalym» baǧdarlamasynyŋ tiımdılıgın arttyruǧa yqpal etedı; Ǧylymi zertteuler nätijelerın qoǧam, memleket jäne biznes üşın aşyq, qoljetımdı etu, olardy naqty öndırıs pen basqaru şeşımderınde qoldanuǧa ūmtylu.
Sonymen qatar otandyq ǧylymnyŋ damuyna, elımızdıŋ bolaşaǧyna zor üles qosu maqsatynda «Jas Ǧalym» respublikalyq qauymdastyǧyn qūru turaly ǧalymdardyŋ ūsynysy erekşe atap ötıldı.
