Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetinde I Respýblıkalyq «Jas ǵalymdar» forýmy ótti, oǵan Qazaqstannyń túkpir-túkpirinen 300-den astam jas ǵalymdar jınaldy.
Forýmǵa qatysýshylar «Jas ǵalym» baǵdarlamasyn – eldiń zııatkerlik áleýetin arttyrýǵa baǵyttalǵan irgeli bastama, sondaı-aq ǵylym men tehnologııany damytýdaǵy memlekettik qoldaýdyń jarqyn úlgisi ekenin, bul bastama – ǵylymdy ómirlik baǵdar etip tańdaǵan talapty jastar úshin áleýmettik lıftke aınalǵanyn atap ótti. Búgingi tańda elimizdegi zertteýshilerdiń jartysyna jýyǵy – 40 jasqa deıingi jas ǵalymdar.
«Jas ǵalym» granttyq baǵdarlamasy Memleket basshysynyń 2021 jylǵy Joldaýynda berilgen tapsyrmasy aıasynda Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligimen júzege asyrylyp jatyr. Atalǵan baǵdarlamanyń maqsaty – postdoktorantýra ınstıtýtyn qoldaý arqyly elimizdegi jas zertteýshiler sanyn arttyryp, Qazaqstannyń ǵylymı áleýetin nyǵaıtý. Osy jyldar ishinde konkýrstyq jolmen 688 grant bólindi.
«Jas ǵalymdyqtar» elimizdiń 18 óńirindegi 74 ǵylymı mekemede ǵylymnyń ártúrli salalarynda mańyzdy qadamdar jasaýda. Ótken jyldyń sońynda 300-ge jýyq postdoktorant óz jobalaryn sátti aıaqtap, taǵy júzdegeni ǵylymı izdenisterin jalǵastyrýda.
«Jas ǵalym» granty ıegerleriniń kóbisi zertteý ýnıversıtetterinde shoǵyrlanǵan: L.Gýmılev atyndaǵy EUÝ, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ jáne Satbayev University.
Baǵdarlama júzege asyrylǵan úsh jyldyń ishinde júzdegen sapaly ǵylymı eńbek jaryq kórip, doktorlyq dıssertaııalar joǵary deńgeıde qorǵaldy. Sonymen qatar, birqatar ǵylymı jetistikter naqty óndiristik salada qoldanys taýyp, praktıkalyq mánge ıe bola bastady.
Bizdiń ǵylymı zertteýlerimiz – ıadrolyq energetıkadan bastap molekýlalyq bıologııaǵa, qurylys pen jol salasyna arnalǵan materıaldardan munaı-hımııa, ekologııa, geoaqparattyq modeldeý men aqparattyq tehnologııalarǵa deıingi keń aýqymdy baǵyttardy qamtıdy. Bul izdenisterdiń nátıjeleri Qazaqstannyń órkendeýine naqty úles qosa alatyn áleýetke ıe.
Forým qatysýshylary Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevqa ǵylymdy jan-jaqty qoldaǵany úshin erekshe alǵys bildirdi. Bul qoldaýdyń naqty nátıjesi retinde bilim men ǵylymdy qarjylandyrýdyń qomaqty artýyn, «Ǵylym jáne tehnologııalyq saıasat týraly» zańnyń qabyldanýyn, doktorantýraǵa bólinetin grant sanynyń kóbeıýin, stıpendııa mólsheriniń ósýin, úzdik álemdik ortalyqtarda taǵylymdamadan ótý múmkindikterin, zerthanalardyń jańartylýyn, jetekshi sheteldik JOO fılıaldarynyń ashylýyn, jas ǵalymdarǵa páterlerdiń tegin berilýin jáne «Jas ǵalym» baǵdarlamasyn erekshe atap ótýge bolady. Nátıjesinde, qazirgi tańda ǵylymı zertteýlermen aınalysatyn ǵalymdardyń teń jartysyn 40 jasqa deıingi jas zertteýshiler quraıdy.
Jas ǵalymdar eń sátti ınnovaııalar adamdardyń qajettilikterin tereń túsinýden jáne mıllıondaǵan adamdardyń ómirine jaqsy áser etý nıetinen týyndaıtynyn atap ótti.Ǵalymdardyń atom energetıkasy, jasandy ıntellekt tehnologııalary, qurylys, ekologııa, geodezııa, lıngvıstıka, arheologııa, agrarlyq ǵylymdar jáne basqa da salalarda júrgizgen zertteýleriniń nátıjeleri Qazaqstannyń damýyna úles qosyp, halyqqa qyzmet etse degen nıetterin bildirdi.
Ǵalymdar kez-kelgen basqa saladaǵy sııaqty ǵylymdaǵy jeńisterge tek qajymas eńbek, bilim izdeý, maqsatqa umtylý, álemge ashyq bolý jáne ony jaqsartýǵa degen joǵary umtylys arqyly qol jetkiziletinine nazar aýdardy. Forýmǵa qatysýshylar daryndy jas qazaqstandyqtardy ǵylymı zertteýlerdi ómirlik jumys retinde tańdaýǵa shaqyrdy.
Forýmnyń qorytyndysynda jas ǵalymdar bolashaǵyna degen jaýapkershilikti tereń sezine otyryp, otandyq ǵylymnyń údemeli damýy úshin birqatar usynystar bildirdi.Atap aıtqanda: Ǵylymdy júıeli túrde damytý úshin memleket, joǵary oqý oryndary, ǵylymı uıymdar, bıznes ókilderi jáne jas ǵalymdardyń arasyndaǵy yntymaqtastyqty arttyrý; Zertteý ýnıversıtetterin ǵylymı jańalyqtar men ınnovaııalar ortalyǵyna aınaldyrý jumysyn jalǵastyrý. Bul «Jas ǵalym» baǵdarlamasynyń tıimdiligin arttyrýǵa yqpal etedi; Ǵylymı zertteýler nátıjelerin qoǵam, memleket jáne bıznes úshin ashyq, qoljetimdi etý, olardy naqty óndiris pen basqarý sheshimderinde qoldanýǵa umtylý.
Sonymen qatar otandyq ǵylymnyń damýyna, elimizdiń bolashaǵyna zor úles qosý maqsatynda «Jas Ǵalym» respýblıkalyq qaýymdastyǵyn qurý týraly ǵalymdardyń usynysy erekshe atap ótildi.
