اقش-تىڭ ەكىنشى حانىمى ۋشا ۆەنس وسى اپتادا گرەنلاندياعا بارادى. جەرگىلىكتى بيلىك دونالد ترامپ اننەكسيالاماق بولعان ارالعا «اقش اگرەسسياسىنىڭ كۇشەيۋى» تۋرالى ايتادى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى Euronews-كە سىلتەپ.
امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ ەكىنشى حانىمى ۋشا ۆەنس وسى اپتادا گرەنلاندياعا بارادى. جەرگىلىكتى بيلىك ارالعا قاتىستى اقش-تىڭ «اگرەسسياسىنىڭ كۇشەيۋى» تۋرالى ايتادى، ال دونالد ترامپ وسى ارالدى اننەكسيالاۋ نيەتى تۋرالى بۇرىن مالىمدەگەن ەدى.
«بۇل – ارانداتۋ ەمەس، دوستىق ارەكەت»، - دونالد ترامپ اقش-تىڭ ەكىنشى حانىمى ۋشا ۆەنس پەن باسقا دا جوعارى لاۋازىمدى امەريكاندىق شەنەۋنىكتەردىڭ گرەنلاندياعا الداعى ساپارىن وسىلاي سيپاتتادى.
دۇيسەنبى كۇنگى ۇكىمەت وتىرىسىندا پرەزيدەنت ارال بيلىگىنەن وڭ ۇسىنىستار العانىن ايتتى. ولار امەريكالىق دەلەگاتسيانىڭ ساپارى الدىندا الاڭداۋشىلىقتارىن اشىق ءبىلدىردى.
ۆيتسە-پرەزيدەنت دجەي دي ۆەنستىڭ جۇبايى ۋشا ۆەنس گرەنلاندياعا اقش پرەزيدەنتىنىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك بويىنشا كەڭەسشىسى مەن ەنەرگەتيكا مينيسترىمەن بىرگە بارادى. ۋشا ۆەنستىڭ كەڭسەسى ونىڭ بەيسەنبىدە ۇشىپ بارىپ، سەنبىدە ورالاتىنىن حابارلادى.
اق ءۇيدىڭ مالىمەتى بويىنشا دەلەگاتسيا «تاريحي ورىنداردى ارالاپ، گرەنلانديالىق مۇرامەن تانىسىپ، گرەنلاندياداعى ۇلتتىق يت جەكپە-جەك جارىسى Avannaata Qimussersu-عا قاتىسادى». ساپار ترامپتىڭ گرەنلانديانى اننەكسيالاۋ تۋرالى بىرنەشە رەت ايتقان جوسپارى اياسىندا وتۋدە.
گرەنلانديا پرەمەر-ءمينيسترى مۋتە ەگەدە اقش-تىڭ «اگرەسسياسىنىڭ كۇشەيۋى» تۋرالى ەسكەرتىپ، ۆەنس حانىمنىڭ ساپارىنىڭ الاڭداۋشىلىق تۋعىزعانىن ايتتى.
«ارالدا الاڭداۋشىلىقتى سەزىنۋگە بولادى» دەپ جازدى ەگەدە ءوزىنىڭ Facebook پاراقشاسىندا.
ول اقش دەلەگاتسياسىنىڭ ساپارىن «جەكە ساپار» دەپ قاراستىرۋعا بولمايتىنىن جانە ونىڭ كەلەتىنىنە بايلانىستى «تۇرعىندار اراسىندا حاوس پايدا بولعانىن» اتاپ ءوتتى.
گرەنلانديانىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ءالى جاڭا ۇكىمەت قۇرىلعان جوق، سوندىقتان رەسمي كەزدەسۋلەر وتكىزىلمەيتىنىن مالىمدەدى. ول حالىقارالىق قاۋىمداستىقتان گرەنلاندياعا قولداۋ كورسەتۋىن سۇرادى، ال ساپاردىڭ نەگىزگى ماقساتى – «كۇش كورسەتۋ»، ءارى مۇنى باسقالاي تۇسىنۋگە بولمايتىنىن قوستى.
الايدا گرەنلانديانىڭ بولاشاق پرەمەر-ءمينيسترى، دەموكراتيالىق پارتيادان يەنس-فرەدەريك نيلسەن الاڭداۋشىلىقتى سەيىلتۋگە تىرىسىپ، جاڭا كواليتسيالىق ۇكىمەتتى «ەلىمىز بەن حالقىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا» قۇرىپ جاتقانىن ايتتى.
«شەت ەلدەردەن جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالار ءبىزدىڭ ەلگە وسىنداي جەكە ساپارمەن كەلگەندە، بۇل زاڭدى تۇردە كوپ نازار اۋدارتادى. بىراق دۇربەلەڭگە تۇسۋگە ەشقانداي سەبەپ جوق. ءبىز بىرىككەنىمىز ءجون، ءوزىمىزدى قۇرمەتتەۋىمىز كەرەك»، – دەدى نيلسەن Facebook پاراقشاسىندا.
گرەنلانديا – دانيانىڭ وزدىگىنەن باسقارىلاتىن ايماعى جانە اقش-تىڭ ناتو-داعى وداقتاسى. ارالدىڭ سولتۇستىك-باتىسىندا اقش-تىڭ «پايتۋفيك» اسكەري عارىش بازاسى ورنالاسقان.
دونالد ترامپ بىرنەشە رەت گرەنلانديانى «ستراتەگيالىق ماقساتتار ءۇشىن» جانە «ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن» اقش-قا قوسۋ كەرەگىن ايتقان، بۇل دانيا مەن ەۋروپا وداعىنان تەرىس رەاكتسيا تۋدىرعان.
