ءماجىلىس دەپۋتاتى جاناربەك ءاشىمجان قر پرەمەر-ءمينيسترى ولجاس بەكتەنوۆكە جولداعان دەپۋتاتتىق ساۋالىندا TikTok پلاتفورماسىنىڭ جاستارعا زياندى اسەرىن ەسكەرە وتىرىپ، وعان شەكتەۋ قويۋ نەمەسە باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ماسەلەسىن كوتەردى.
ونىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە بالالاردىڭ نەگىزگى اقپارات كوزى – الەۋمەتتىك جەلىلەر. TikTok-تىڭ جاسوسپىرىمدەر اراسىندا كەڭ تارالۋى ولاردىڭ پسيحولوگيالىق، الەۋمەتتىك جانە اكادەميالىق دامۋىنا كەرى اسەرىن تيگىزۋدە. ۇلتتىق قۇندىلىقتار مەن داستۇرلەردەن الشاقتاتىپ، جاستاردى تەرىس ارەكەتتەرگە جەتەلەيتىن مازمۇنداردىڭ كوبەيۋى الاڭداۋشىلىق تۋعىزادى.
دەپۋتات TikTok-تىڭ قازاقستاندا ۇلكەن تانىمالدىققا يە بولعانىن اتاپ ءوتتى. بۇگىندە بۇل پلاتفورمادا 14,1 ميلليون قازاقستاندىق تىركەلگەن، ال ونىڭ نەگىزگى پايدالانۋشىلارى – بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر. الايدا، مۇندا پايداسىنان زيانى باسىم كونتەنتتەردىڭ ەركىن تارالىپ جاتقانى بەلگىلى. ولاردىڭ قاتارىندا پورنوگرافيا، سۋيتسيدكە شاقىرۋ، ءدىني ەكسترەميزم، قۇمار ويىنداردى جارنامالاۋ، ادەپسىز ارەكەتتەردى كورسەتۋ، بوقاۋىز سوزدەر، بۋللينگ جانە تىيىم سالىنعان زاتتاردى ناسيحاتتاۋ سىندى تەرىس مازمۇنداعى ماتەريالدار بار. جاستاردىڭ مۇنداي اقپاراتتارعا ەرىكسىز ۇشىراپ، ولاردىڭ ىقپالىنا ءتۇسۋى ۇرپاق تاربيەسىنە كەرى اسەرىن تيگىزۋدە.
دەپۋتات TikTok-تاعى ءتۇرلى چەللەندجدەر مەن ترەندتەردىڭ زياندىلىعىنا دا نازار اۋداردى. مىسالى، «مىسىق سەرۋەنى» دەپ اتالاتىن چەللەندج ءمان-ماعىناسى جوق ارەكەتتەردى ناسيحاتتاپ، 500 ميلليوننان استام قارالىم جيناعان. سونىمەن قاتار، جاس قىزداردى ادەپسىز قىلىقتارعا باۋليتىن ۆيدەولار، بيلەر مەن ءتۇرلى ادەتتەردى ۇيرەتەتىن كونتەنتتەر قارقىندى تۇردە تارالىپ جاتىر. سونىڭ سالدارىنان جاس بۋىن ۇلتتىق قۇندىلىقتاردان اجىراپ، الەۋمەتتىك جەلىدە كورگەنىن قايتالاپ، تاربيەسىزدىككە بوي الدىرىپ جاتىر. TikTok-تى شامادان تىس قولدانۋ جاسوسپىرىمدەردىڭ پسيحيكاسىنا كەرى اسەرىن تيگىزىپ قانا قويماي، ولاردىڭ ۋاقىتىن ءونىمسىز وتكىزۋىنە اكەلۋدە. ال دارىگەرلەر تەلەفونعا تەلمىرگەن بالالاردىڭ اراسىندا كەيىنگى بەس جىلدا كوز اۋرۋلارى كۇرت كوبەيگەنىن العا تارتادى.
بۇل ماسەلەنى كوپتەگەن ەلدەر شەشۋ جولدارىن قاراستىرىپ، بەلگىلى ءبىر شارالار قابىلداپ ۇلگەردى. قىتايدىڭ وزىندە TikTok پلاتفورماسى بالالار ءۇشىن ۋاقىت ليميتىمەن شەكتەلسە، رەسەي، قىرعىزستان، وزبەكستان، تاجىكستان ەلدەرى بۇل جەلىگە تولىق نەمەسە ءىشىنارا تىيىم سالدى. فرانتسيا ۇكىمەتى جاسوسپىرىمدەردىڭ ينتەرنەتكە قولجەتىمدىلىگىن زاڭنامالىق دەڭگەيدە رەتتەپ، ال اۆستراليا 16 جاسقا دەيىنگى بالالارعا TikTok قولدانۋعا زاڭمەن شەكتەۋ ەنگىزدى. ەۋروپالىق وداق، كانادا، ۇلىبريتانيا، جاڭا زەلانديا سياقتى مەملەكەتتەر دە 2023 جىلى بالالار قاۋىپسىزدىگىنە بايلانىستى ءتيىستى شارالار قابىلدادى.
وسىنى ەسكەرە وتىرىپ، دەپۋتات ۇكىمەتكە ەكى نەگىزگى ۇسىنىس جولدادى. ءبىرىنشىسى – TikTok-تاعى ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا، ادەپكە جانە داستۇرىمىزگە قايشى كەلەتىن، بالالاردىڭ ساناسىن ۋلايتىن كونتەنتكە قاتاڭ شەكتەۋ قويۋ. ەكىنشىسى – TikTok-تى كامەلەتتىك جاسقا تولماعان بالالاردىڭ پايدالانۋىنا تىيىم سالۋ نەمەسە قاتاڭ شەكتەۋلەر ەنگىزۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ. دەپۋتات وسى ماسەلە بويىنشا ۇكىمەتتەن زاڭدا كورسەتىلگەن مەرزىم ىشىندە ناقتى جاۋاپ بەرۋدى تالاپ ەتتى.
