مۇحتار ماعاۋين قازاسىنان كەيىن الۋان ءسوز الەۋمەتتىك جەلىنى دۋىلداتىپ تۇر ەكەن. ماعاۋين تۋرالى اڭگىمە ءبىر باستالسا، توقتاۋى قيىن بولاتىنى بۇرىننان بەلگىلى دۇنيە.
دەگەنمەن ۇندەمەي قالساڭ، ءسوزدىڭ اتاسى ءولىپ قالۋى مۇمكىن دەيتىندەي ءبىر ماسەلە مازا بەرمەي تۇر.
مۇحامەدجان تازابەكوۆتىڭ ايتار ويى بۇلىنعىر، ماقساتى تۇسىنىكسىز كەشەگى پوستىن مەن دە وقىدىم. سوعان وراي 3 تيىندى قىرىنان قىستىرىپ كەتەيىن.
بىرىنشىدەن، ومىردەگى كوپتەگەن جاعدايلاردا، ءتىپتى ەپيكالىق بوپ كورىنەتىن تاريحي وقيعالاردا كوپ رەتتە وتە قاراپايىم قيسىن جاتادى.
ماسەلەن، مۇحتار ماعاۋيننىڭ 2007 جىلى شەتەلگە كەتۋىن الايىق. ءوز قازاعىن كەرەمەت سۇيەتىن ادام، ونىڭ ادەبيەتى مەن تاريحىنا بۇكىل عۇمىرىن باعىشتاي سالعان كىسى – جالپى اقىماق بولماسا كەرەك.
ءوز ۇلتىنىڭ رۋحانياتىنا عۇمىرىن باعىشتاعان ەكەن، وندا ول ويىنشىق بەرمەدىڭ دەپ وكپەلەيتىن قىرسىق بالا سياقتى بۇرتيىپ، ءوز تۋعان ەلىنە بەتالباتى رەنجىپ كەتپەيدى.
ونىڭ ۇستىنە سابالسا دا، ەلىنە رەنجىمەي، قارىمتا الامىز دەگەندەردى سابىرمەن توقتاتقان، ءوزىنىڭ يدەالى بولعان ابايدىڭ وقيعاسىن ماعاۋين جاقسى بىلەدى.
تاعى دا ماعاۋين قالاي بولعاندا دا قازاقتىڭ قۇرمەتىنىڭ ارقاسىندا، قازاقتىڭ ونى ۇلى جازۋشى دەپ مويىنداعان سوڭ ماعاۋين بولدى.
قازاق بولماسا، ماعاۋين ەشكىمگە كەرەك ەمەس ەكەنىن ول ناقتى ءارى جاقسى ءبىلدى. ويتكەنى ول تاريحتى دا، ادەبيەتتى دە اسا جاقسى بىلەتىن كەمەڭگەر كىسى ەدى.
سوندىقتان ماعاۋين قازاققا رەنجىپ كەتتى، قازاقتى ماعاۋين “تالاق” ەتىپ كەتتى دەگەن اڭگىمە تيسە تەرەككە، تيمەسە فەيسبۋككە بولعان مۇلدە ءجونسىز ءسوز.
نەگە كەتتى دەگەن سۇراققا - قاراپايىم جاۋاپ. ماعاۋيننىڭ الدىندا ۇلى ماقسات تۇردى، ونى ول ورىنداۋ كەرەك بولعان، سەمىز نۇكتە. ەگەر ول ەلدە قالىپ، بىتپەيتىن شارالار، تويلار، ءولىم-ءجىتىم، استار، داۋ-شارلار، قوناققا بارۋ، بيلىكتىڭ قولقالاۋىمەن امالسىز بىردەڭەلەردى جازۋ سياقتى قىرتقان تىرلىكتەن كوز اشپايتىن ەدى. ءارى دەنساۋلىعى تەز ناشارلاپ، ءتىپتى قاجيتىن ەدى. ولاي بولسا، قازىر 4 توم “شىڭعىسحان” دا جوق، “جارماق” تا جوق، “التىن وردا” دا جوق، بىرنەشە توم ءارتۇرلى اڭگىمەلەر، ەستەلىكتەر ت.ب. ەندى ۇلتتىڭ قازىناسى بوپ قالعان ەڭبەكتەر دە قازاقتىڭ سورەسىندە تۇرماۋشى ەدى.
ماعاۋين - ەلدەن قازاق ءۇشىن كەتتى، قازاقتىڭ شاشىلىپ جاتقان تاريحىن جۇيەلەپ بەرۋگە كەتتى. بىرەۋدەن بىردەڭە سۇرادى ما، مەملەكەتكە وسىنى ىستەپ جاتىرمىن دەپ مىندەتسىدى مە؟! جوق!
تالاي قازاق نە ىستەرىن بىلمەي، اقشاسىن قايدا شاشارىن بىلمەي بىرەسە ەلدەن كەتىپ، بىرەسە قايتىپ كەپ، بۇلتالاقتاپ جۇرگەندە، ماعاۋين داليىپ جاعاجادايدا جاتقان جوق، كەرىسىنشە ەشكىمدى تانىمايتىن ەلدە تاس ۇيگە كىرىپ الىپ، تالماي جۇمىس ىستەدى.
اللاعا راحمەت مۇحتار اعامىزعا ەدىگەدەي سانالى ۇل بەرگەنىنە. قازاققا بەرگەن مول قازىنا ءۇشىن ءبىز ءومىر بويى جاعدايىن جاساعان باقىتجامال اپامىزعا دا، ەدىگە مەن مۇحتار اعانىڭ كەلىنىنە، جالپى ونى ۇزاق-ۇزاق جىلدار بويى قولداعان وتباسىنا دا زور العىس ايتۋىمىز كەرەك! ويتكەنى جاقىنىن قولداماسا، قۇر ەڭبەكتەن دىم ونبەيدى. شىعارماشىل ادامنىڭ تابيعاتى سونداي.
ەلدەن كەتتىم دەگەن ادامنىڭ قۇلاعى دا، تەلەفونى دا تىنىش بولادى دا، ول ءوزىنىڭ ومىرلىك ۇلكەن شارۋاسىنا الاڭسىز وتىرادى. جانە ماعاۋيننىڭ بۇل ستراتەگيالىق قادامى - وتە ءساتتى جانە ۇلت ءۇشىن ولجالى بولدى. سوندىقتان ونىڭ ەلدەن كەتۋىن سان-ساققا جۇگىرتىپ، ودان ۇلتتىق تراگەديا جاساۋدىڭ قاجەتى جوق. ماعاۋيننىڭ شەتەلگە كەتۋىنەن جازۋشى دا، ۇلت تا - پليۋستە قالدى.
ال ءوزىنىڭ قاي جەردە جەرلەنۋىنە بايلانىستى ايتارىم - ول ەندى مۇحتار اعانىڭ ءوز قالاۋى. ءبىز ونىڭ سوڭعى قالاۋىن قۇرمەتتەۋىمىز كەرەك، بولدى.
اقبەرەن ەلگەزەك
