"قان مەن تەر". عاسىرعا كەنەلگەن عۇمىر

260
Adyrna.kz Telegram

بۇگىن قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى، جازۋشى ءابدىجامىل نۇرپەيىسوۆتىڭ تۋعانىنا - 100 جىل.

قوعام قايراتكەرى، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى ابدىجامىل  نۇرپەيىسوۆ 1924 جىلى 22 قازاندا قىزىلوردا وبلىسى ارال اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن.

ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا قاتىسقان. ماسكەۋدەگى م. گوركي اتىنداعى ادەبيەت ينستيتۋتىن بىتىرگەن.

1962-1964 جىلدارى «جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى بولعان. 1992-2000 جىلدارى قازاق پەن-كلۋبىنىڭ پرەزيدەنتى، 2000 جىلدان «تاڭ-شولپان» جۋرنالى رەداكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى قىزمەتىن اتقارعان.

تۇڭعىش شىعارماسى – ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس تاقىرىبىنا ارنالعان «كۋرليانديا» رومانى 1950 جىلى جارىق كوردى. بۇل شىعارماسى ءۇشىن جازۋشىعا جامبىل اتىنداعى رەسپۋبليكالىق سىيلىق بەرىلدى. «كۋرليانديا» رومانى كەيىننەن وڭدەلىپ، تولىقتىرىپ، 1958 جىلى «كۇتكەن كۇن» دەگەن اتپەن قايتا جاريالاندى. «قان مەن تەر» تريلوگياسى جانە «سەڭ»، «سوڭعى پارىز» روماندارى دۇنيەجۇزى حالىقتارىنىڭ كوپتەگەن تىلدەرىنە اۋدارىلعان. «قان مەن تەر» تريلوگياسى ورىس، فرانتسۋز، يسپان، چەح، رۋمىن جانە تۇرىك تىلدەرىنە اۋدارىلعان. وسى رومان بويىنشا جاسالعان ينستسەنيروۆكاسى م. اۋەزوۆ اتىنداعى اكادەميالىق قازاق دراما تەاترىنىڭ رەپەرتۋارىنان تۇراقتى ورىن الىپ، ەكرانعا شىعارىلعان. تاڭدامالى ادەبي-سىن ماقالالارى «تولعاۋ» (كەيىننەن «جۇرەگى تولى جىر ەدى») دەگەن اتپەن قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە جەكە كىتاپ بولىپ شىققان. 1985 جىلى «اقبيداي تۋرالى اڭىز» اتتى وچەركتەر جيناعى جارىق كورگەن. ا. چەحوۆتىڭ، م. گوركيدىڭ، نازىم حيكمەتتىڭ، يسپان جازۋشىسى ا. كەسونىڭ شىعارمالارىن قازاق تىلىنە اۋدارعان.

1974 جىلى كسرو مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، 2001 جىلى ماسكەۋدەگى حالىقارالىق ادەبي قوردىڭ «زا چەست ي دوستوينستۆو»، 2003 جىلى حالىقارالىق م.شولوحوۆ اتىنداعى سىيلىقتاردىڭ لاۋرەاتى اتانعان. قىزىل جۇلدىز، ەڭبەك قىزىل تۋ، «قۇرمەت بەلگىسى» وردەندەرىمەن جانە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.

پىكىرلەر