"Qan men ter". Ǧasyrǧa kenelgen ǧūmyr

3104
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2024/10/649f105d-5076-4169-8190-c6b112800861.jpeg

Bügın qazaq ädebietınıŋ klassigı, jazuşy Äbdıjämıl Nūrpeiısovtıŋ tuǧanyna - 100 jyl.

Qoǧam qairatkerı, Qazaqstannyŋ Halyq jazuşysy, Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ müşesı Äbdıjämıl  Nūrpeiısov 1924 jyly 22 qazanda Qyzylorda oblysy Aral audanynda düniege kelgen.

Ekınşı düniejüzılık soǧysqa qatysqan. Mäskeudegı M. Gorkii atyndaǧy ädebiet institutyn bıtırgen.

1962-1964 jyldary «Jūldyz» jurnalynyŋ bas redaktory bolǧan. 1992-2000 jyldary Qazaq PEN-klubynyŋ prezidentı, 2000 jyldan «Taŋ-Şolpan» jurnaly redaktorlar keŋesınıŋ töraǧasy qyzmetın atqarǧan.

Tūŋǧyş şyǧarmasy – Ekınşı düniejüzılık soǧys taqyrybyna arnalǧan «Kurliandiia» romany 1950 jyly jaryq kördı. Būl şyǧarmasy üşın jazuşyǧa Jambyl atyndaǧy respublikalyq syilyq berıldı. «Kurliandiia» romany keiınnen öŋdelıp, tolyqtyryp, 1958 jyly «Kütken kün» degen atpen qaita jariialandy. «Qan men ter» trilogiiasy jäne «Seŋ», «Soŋǧy paryz» romandary düniejüzı halyqtarynyŋ köptegen tılderıne audarylǧan. «Qan men ter» trilogiiasy orys, fransuz, ispan, cheh, rumyn jäne türık tılderıne audarylǧan. Osy roman boiynşa jasalǧan inssenirovkasy M. Äuezov atyndaǧy akademiialyq qazaq drama teatrynyŋ repertuarynan tūraqty oryn alyp, ekranǧa şyǧarylǧan. Taŋdamaly ädebi-syn maqalalary «Tolǧau» (keiınnen «Jüregı toly jyr edı») degen atpen qazaq jäne orys tılderınde jeke kıtap bolyp şyqqan. 1985 jyly «Aqbidai turaly aŋyz» atty ocherkter jinaǧy jaryq körgen. A. Chehovtyŋ, M. Gorkiidıŋ, Nazym Hikmettıŋ, ispan jazuşysy A. Kesonyŋ şyǧarmalaryn qazaq tılıne audarǧan.

1974 jyly KSRO memlekettık syilyǧynyŋ laureaty, 2001 jyly Mäskeudegı Halyqaralyq Ädebi qordyŋ «Za chest i dostoinstvo», 2003 jyly Halyqaralyq M.Şolohov atyndaǧy syilyqtardyŋ laureaty atanǧan. Qyzyl Jūldyz, Eŋbek Qyzyl Tu, «Qūrmet Belgısı» ordenderımen jäne medaldarmen marapattalǧan.

Pıkırler