باۋىرجان اتا ايتقان ەكەن. “قابىرلەردىڭ دە ءارتۇرلى تاعدىرى بولادى ەكەن”، - دەپتى زەينەپ اپام. باسىندا ءمان بەرمەي ءبىر-ەكى جىلدا انە-مىنە بەلگى قويىلار دەپ سەنگەن. ۋاقىت وتە كەلە باسىنا ەشكىمنىڭ كەلمەيتىنى تۇسىنىكتى بولعان. ويتكەنى العاش جەرلەگەندە ۋاقىتشا قويىلعان قورشاۋ شوگىپ، اتى-ءجونى جازىلعان تەمىر قيسايىپ، جازۋى كومەسكىلەنە باستاعان. قانشا جىلدان بەرى مۇلدە قاراۋسىز قالعان قابىردىڭ قۋرايىن ورىپ، ءشوبىن وتاپ، قۇلاپ قالعان تەمىرىن قايتا بەكىتىپ ءبىرشاما رەتكە كەلتىرگەن.
سودان باستاپ اكەسى - ب.مومىشۇلىنىڭ قابىرىنە بارعان سايىن عالىمنىڭ ەسكەرۋسىز بەيىتىنە قاراعان، كۇتىمگە العان. 1985 جىلدىڭ اقپان ايىنان بەرى ومىردەن وزعانىنا جەتى جىل وتسە دە، اكادەميك الكەي مارعۇلاننىڭ باسىنا بەلگى قويىلماي ەسكەرۋسىز قالعانىن، ءوزىنىڭ دارمەنسىز، تەك اكەسىنىڭ باسىنا بارعاندا الەكەڭ اتاعا دۇعا وقىعاننان باسقا قولىنان قايىر جوعىن، ۇكىمەت كىرىسىپ قامقورلىققا الۋى كەرەك ەكەنى تۋرالى ءوتىنىش ايتقانىن سول كەزدەگى قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى مىرزاتاي جولداسبەكوۆتىڭ قابىلداۋىنا ارنايى جازىلىپ ايتقان - باقىتجان اعام مومىشۇلى. جولداسبەكوۆتىڭ قابىلداۋىندا بولىپ تۇرىپ جەكە باسىنا ەشتەڭە سۇراماعان. مىرزاتاي اعانىڭ كوزى ءتىرى عوي سۇراڭىزدار. بىرەر ايدان سوڭ-اق عالىمنىڭ قابىرى كورەر كوزگە وزگەرگەن. قورشاۋى جوندەلىپ، ەسكەرتكىش قويىلعان. بۇل جايلى اپام ءوزىنىڭ “تەڭبىل تىرشىلىگىندە” جازدى. جۇبايىنىڭ اۋزىنا ءسوز سالىپ، مىرزاتاي اعانىڭ “كۇندە كەپ جاتقان جوقسىڭ، ءوز باسىڭنىڭ قانداي بۇيىمتايى بار، قىسىلماي ايت” دەگەنىنە مالى تۇگەل مىرزاداي مارقايىپ شىعىپ جۇرە بەرگەنىنە ايەل رەتىندە كۇيىپ-پىسكەنى دە ايتىلعان.
قازاق عىلىمىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان كەلەسى عالىم، تۇرىكتانۋشى ەدىگە دارىعۇلۇلى تۇرسىننىڭ قابىرى سەگىز جىلدان بەرى قاراۋسىز قۋراي باسىپ جاتقانىن، ۋاقىتشا قويىلعان بەلگىدەگى اتى-ءجونى جازىلعان قاڭىلتىر تەمىردىڭ بولار-بولماس ءبىر شەگەگە ءىلىنىپ تۇرعانىن، كەش تە بولسا باسى كوتەرىلىپ بەلگى قويىلعانىن ارماننىڭ پاراقشاسىنان وقىعاندا الكەي اتامىزدىڭ قاراۋسىز قابىرى ەسكە تۇسكەن…
ەدىگە اعامىزدىڭ قابىرىنىڭ باسىنداعى سول جالعىز بەلگى-جازۋ جەل تەربەپ ءتۇسىپ جوعالسا نە بولار ەدى… ويلاۋدىڭ ءوزى قورقىنىشتى. ەدىگە ەڭبەكتەرىمەن جاقسى تانىس شەتەلدەن كەلگەن وزگە عالىمداردىڭ دارىعۇلۇلىنىڭ باسىنا بارىپ دۇعا باعىشتاماق نيەتى بارىن بىلگەن ارماندار سوندا بارىپ ءبىر كەزدە وزدەرى جەرلەۋىنە قاتىسىپ، كەيىننەن مۇلدە ات ءىزىن سالماعان عالىم قابىرىن ىزدەيدى. جوتانى قيالاي ورلەپ تاپ-تار جەردەگى قۋراي باسقان قابىردى كورگەندە ارماننىڭ نە سەزىنگەنىن قايدام، كەشە ارنايى بەلگىتاس ورناتىلىپ جاقسىلاپ قورشاعان بەيىتتى كورگەندە ەڭىرەپ جىلاعىم كەلدى. قولىنان كەلەدى-اۋ دەگەن قارجىسى بارلاردىڭ الدىنا بارىپ ءمان-جايدى تۇسىندىرگەن قازاقتىڭ جاي ءبىر ء“وز الدىنا” جۇرگەن بالاسىنىڭ ماڭدايى تاسقا تىرەلىپ، مۇرنىنىڭ استىنان قانشاما ەسىك تارس ەتىپ جابىلعاندا، اللا رازى بولعىر Rakhimgali KM-دىڭ مەسەلىن قايتارماعانى قانداي جاقسى بولعان دەپ ءبىر كوڭىلىم بوساسا، سۋرەتتەن جاپ-جازىق كورىنگەنىمەن ءتىپ-تىك جوتانى ورلەي سونشا قيىندىقپەن سالىنعان قابىردى كورىپ ىشتەي ەگىلگەنىم-اي! قاراپ وتىرسام ول عالىمنىڭ ەڭبەكتەرىمەن تانىس تا ەمەس ەكەنمىن. اتىن شالا-پۇلا ەستىپپىن. ۇيات، ارينە. كەز كەلگەن ادامنىڭ باسى كەتىپ قىزىعاتىن ءبىر سالاسى، تاقىرىبى بولادى. مەن دە - سولاي، ءوزىم قۇمارتا بەرىلگەن نارسەلەر بار. ونىڭ ەڭ ءبىرىنشىسى - قازاق ىزدەۋ، ولە-ولگەنشە ادامگەرشىلىك ساباعىن وقۋ، ادامدىقتان اتتاماۋ. ارماندى سوناۋ اقان، ءبىرجانداردىڭ ءانىن ناسيحاتتاپ كونتسەرت وتكىزىپ جۇرگەنىنەن بىلەم عوي، مەنىڭ قولىمنان كەلەتىنى ادام سانىن بىرەۋگە كوبەيتىپ كونتسەرتتەرىنە بارۋ عانا بولدى. ەسترادانىڭ ەسسىز ەسىرىكتەرى جايلاپ جاتقاندا اقان، ءبىرجاننىڭ ءانىن قايتسىن جاستار. بىراق سول جىلداردا ارمان اينالاسىنا ادام جيناي العان ەدى. ەندى، مىنە… ىستەيمىن دەگەن ادام ىستەيدى! نيەت بولسىن! وكىنىشتىسى،ءبىزدىڭ بايشىكەشتەردە قارجى بولسا، نيەت جوق، قازاقىلىقتان جۇرداي! ال ارمان سياقتىلاردا پەيىل ءتۇزۋ، مۇمكىندىك جوق. ورتادا “التىن كوپىر” بولعان راحىمعاليداي ازامات اعامدى قۇداي بەرگەن ەكەن! راحاڭنىڭ ۇتقان تۇسى - “كەبىندە قالتا بولمايتىنىن” تەرەڭ تۇسىنگەندىگىندە جانە كىتاپ دەيتىن كومبەنىڭ، ياعني اتا مۇرا قازىنانىڭ “قوجايىنى” بولا العانىندا. كىتاپقا جاقىن ادامنىڭ وي-تۇسىنىگى بولەك، رۋحاني باي ادامدار باسقا ءبارىبىر! وتىرىك سايقالسىپ (شىعىستا سولاي سويلەيدى) ماقتاعان ۇنامايدى ماعان. كەرەك دەسەڭ شەكىسىپ تە قالعام ونىمەن. بىراق ونىڭ كىسىلىگىنىڭ الدىندا باسىمدى يەم. ارۋاق اتقان قازاقتىڭ وڭعانىن كورمەپپىن، ال ارۋاعى رازى بولعان قازاقتى پەرىشتەلەردىڭ ءوزى قورعايدى. ول - اقيقات! ۇلتىنا قىزمەت ەتكەن ادام ەشقاشان جوقتاۋشىسىز قالمايدى ەكەن، ال قانشا كەرەمەت بولساڭ دا، قابىرىڭدى ءشوپ باسىپ، قۋراي كومىپ، ەش ەسكەرۋسىز قالا بەرۋىڭ بەك مۇمكىن… جالپى، كەشەگى عالىمعا كورسەتىلگەن قۇرمەت پەن تاعى دا سول اللا تىلەۋىن بەرگىر راحىمعالي بەرگەن اس ادامدى ءتىرى كۇندە باعالاۋ، ەڭبەگىن كوزى تىرىسىندە ناسيحاتتاۋ كەرەگىن، ءتىرىنىڭ قادىرىن تىرىدە بىلگەننىڭ ءجون ەكەنىن ۇيرەتتى. وزگەدە شارۋام جوق، ءوزىم وسىنداي تاعىلىم الىپ قايتتىم.
بار بولىڭدار، قازاقتار! امان جۇرىڭدەرشى!
ايگۇل بولاتحاقىزى،
فەيسبۋك پاراقشاسىنان
