بۇگىن اەس سالۋدى قولداۋ جونىندەگى حالىقتىق شتاب مۇشەلەرى اتوم ەنەرگەتيكاسىنىڭ پەرسپەكتيۆاسى مەن مەملەكەت ءۇشىن پايداسىن تۇرعىندارمەن بىرگە تالقىلاۋ ءۇشىن جامبىل وبلىسىنا كەلدى.
تارازدا حالىقتىق شتاب مۇشەلەرى ءوڭىردەگىپەداگوگتار قاۋىمىمەن كەزدەستى. ءىس-شاراعا 350-دەن استام ادام قاتىستى. شتاب مۇشەلەرى مەملەكەت باسشىسى مۇعالىمدەر مەن ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا ايرىقشا كوڭىل بولەتىنىن اتاپ ءوتتى. «پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭ قابىلداندى، مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى مەن الەۋمەتتىك قامسىزداندىرىلۋى ەداۋىر ءوستى، ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ينفراقۇرىلىم ماسەلەلەرى جۇيەلى تۇردە شەشىلۋدە، ەل اۋماعىندا «جايلى مەكتەپتەر» سالىنۋدا. سوندىقتان ۇستازدارقاۋىمىنىڭ ءبىزدىڭ قوعام ءۇشىن وتە وزەكتى اەستاقىرىبى تۋرالى تولىق اقپارات الىپ، بەيبىت اتومنىڭ بارلىق ارتىقشىلىعىن ءتۇسىنۋءى، تولعاندىرعان سۇراق-ساۋالدارعا جاۋاپ الۋى – اسا ماڭىزدى.
ءماجىلىس سپيكەرى، «AMANAT» پارتياسىنىڭ توراعاسى ەرلان قوشانوۆ اتاپ وتكەندەي، اتوم ەلەكتر ستانتسياسى – ەلىمىزگە ەنەرگەتيكالىق تۇرعىداتاۋەلسىزدىك الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن بولاشاقتىڭجوباسى. سوندىقتان، بولاشاعى جارقىن، باقۋاتتى ەلگە اينالعىمىز كەلسە، بالاماسى جوق اەس سالۋ مۇمكىندىگىن وتكىزىپ الماۋىمىز كەرەك.
«رەفەرەندۋمعا دەيىن ءبىر ايعا جەتەر-جەتپەس ۋاقىت قالدى. وسى جەردە وبلىستىڭ ۇزدىك ۇستازدارى باس قوسىپ وتىر. سىزدەردىڭ بەدەلدەرىڭىز بيىك، سوزدەرىڭىز ءوتىمدى. پرەزيدەنت رەفورمالارى مەن باستامالارىن ۇنەمى قولداپ كەلەسىزدەر. ەل بولاشاعىنا قاتىستى تاعدىر شەشتى ساتتە ءاردايىم الدىڭعى شەپتەن تابىلاسىزدار. وسى جولى دا دۇرىس تاڭداۋ جاساۋ ءۇشىن تىزە قوسا جۇمىس ىستەيمىز دەپ سەنەمىن. بارشاڭىزدى مەملەكەتتىڭ بولاشاعى ءۇشىن، بالالارىمىزدىڭ كەلەشەگى ءۇشىن اەس سالۋ جونىندەگى باستامانى ءبىراۋىزدان قولداۋعا شاقىرامىن!»، – دەدى ول پەداگوگتەرگە قاراتا ايتقان سوزىندە.
سونداي-اق, «AMANAT» پارتياسىنىڭ توراعاسى جۋىردا ۇكىمەت اتوم ەنەرگەتيكاسى سالاسىندا كادر دايارلاۋ جونىندە سالالىق باعدارلاما قابىلدايتىنىن ايتتى. اتاپ ايتقاندا، الداعى ءۇش جىلدا «بولاشاق» باعدارلاماسى بويىنشا ۇزدىك الەمدىك جوعارى وقۋ ورىندارىنا ءدال وسى سالاعا قاتىستى گرانتتار بەرىلەدى، ۋران ونەركاسىبى ماماندارى ءۇشىن تاعىلىمداما جانە قايتا دايارلاۋ باعدارلامالارى ەنگىزىلەدى. بۇل قادام قۇرىلىسجۇمىسى اياقتالعان كەزدە 3 مىڭنان استام جوعارى بىلىكتى مامان دايارلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سوندىقتان مۇعالىمدەر وقۋشىلاردىڭ ناقتى عىلىمداردى يگەرۋگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، بولاشاق ماماندىقتارىن تاڭداۋعا اتسالىسۋى ماڭىزدى.
بۇدان سوڭ جينالعان كوپشىلىك الدىندا شتاب مۇشەلەرى ءسوز سويلەدى. ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى اقىلبەك كۇرىشباەۆ الەمدەگى اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ ترەندتەرى، يادرولىق تاقىرىپقا قاتىستى قازاقستاندىق عىلىمي ازىرلەمەلەر تۋرالى ايتىپ، ەلىمىز اەس سالۋعا دايىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ءماجىلىس دەپۋتاتى مۇقاش ەسكەندىروۆ ەل ەكونوميكاسىن ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن ەنەرگەتيكالىق پروبلەمالاردى بارىنشا تەز شەشۋدىڭ ماڭىزىنا ەگجەي-تەگجەيلى توقتالدى. ال يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى سايابەك ساحيەۆ قازىرگى زامانعى ءۇشىنشى بۋىن يادرولىق رەاكتورلاردىڭ قاۋىپسىزدىگى، سەنىمدىلىگى، ەكولوگيالىق تازالىعى جانە تيىمدىلىگى تۋرالى حاباردار ەتتى.
حالىقتىق شتاب مۇشەلەرى جەرگىلىكتى تەمىرجول قىزمەتكەرلەرىمەن دە كەزدەستى. ولار مەملەكەت باسشىسى ءوز جولداۋىندا كولىك-لوگيستيكا سالاسىن دامىتۋعا ەرەكشە نازار اۋدارعانىن ەسكە سالدى. ماسەلەن، تەمىرجول سالاسىنا كەشەندى رەفورمالار قاجەت، جاڭا تەمىر جولدار سالۋ، جاڭا پويىزدار، ۆاگوندار ساتىپ الۋ، تسيفرلاندىرۋدى ەنگىزۋ جانە باسقا دا ماسەلەلەردى شەشۋ كەرەك.
ماسەلەن، تەمىرجول جەلىسىن ەلەكترەنەرگياسىمەن قامتۋدىڭ تومەن دەڭگەيى بۇگىندەوتكىزۋ قابىلەتى شەكتەۋءلىنءىڭ بىردەن-ءبىر سەبەبى بولىپوتىر. بۇل – جولاۋشىلار مەن جۇكتەردى جەتكىزۋ جىلدامدىعىنا دا كەرى اسەر ەتەدى. شۋ-الماتى ۋچاسكەسىندە ەلەكتر ەنەرگيا ءجيى ءۇزىلەدى. ترانزيتتىك الەۋەتى جوعارى مەملەكەتىمىز ءۇشىن بۇل قوماقتىپايدادان قاعىلۋ دەگەن ءسوز. بۇعان جول بەرۋگە بولمايدى. جەدەل شەشىمىن تابۋ قاجەت. اەسقۇرىلىسى وسى ماسەلەلەردىڭ شەشىمءىن تاۋىپ،وتاندىق تەمىر جولدىڭ قولجەتىمدى تاريفتەر بويىنشا سەنىمدى ەلەكتر ەنەرگياسىنا دەگەن قاجەتتىلىگىن جابادى.
شتاب مۇشەلەرى ءوڭىر كۇن جانە جەل ەلەكتر ستانتسيالارى بويىنشا ەلدە جەتەكشى ورىنعا يە ەكەنىنە قاراماستان, ولار تۇراقتى قۋات بەرە المايتىنىن اتاپ ءوتتى. اەس قاۋىپسىزدىگى تۋرالى ايتا وتىرىپ، پارلامەنت يادرولىق قاۋىپسىزدىك جانە قورشاعان ورتانى قورعاۋ سالاسىنا قاتىستى جەكە زاڭ قابىلدايتىنى ەرەكشە اتاپ ءوتىلدى. بۇل قۇجات اەس-تى جوبالاۋ، سالۋ جانە پايدالانۋدىڭ قاتاڭ قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارىن قامتيدى.
وسى كۇنى اەس سالۋدى قولداۋ جونىندەگى حالىقتىق شتاب مۇشەلەرى مەركءى اۋىلىنىڭ تۇرعىندارىمەن – قارجىلىق ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋعا ارنالعان «قارىزسىز قوعام» جانە «اۋىل اماناتى» جوبالارىنىڭ قاتىسۋشىلارىمەن كەزدەستى. ءىس-شارا «اگروساۋات» وقۋ ورتالىعى الاڭىندا ءوتتى. بۇل ورتالىقتا ەگىنشىلىك، قۇس جانە مال شارۋاشىلىعى نەگىزدەرى اقىسىز وقىتىلادى.
وسىلايشا، اتالعان باعدارلامالارعا قاتىسۋشى اۋىل تۇرعىندارى بيزنەس اشۋ، جىلىجاي سالۋ، مال ساتىپ الۋ جانە شارۋا قوجالىعىن دامىتۋ ءۇشىن جەڭىلدىكپەن بەرىلەتىن نەسيە الادى. الايدا، سەنىمدى ەلەكتر ەنەرگيا بولماسا، بۇل جوبالار جۇيەلى جۇزەگە اسا المايدى. وسىعان بايلانىستى, اۋىل تۇرعىندارى اەس قۇرىلىسىنا قولداۋ ءبىلدىرىپ، بۇل جوبانىڭ ەلدەگى اگروونەركاسىپتىك كەشەندى ودان ءارى دامىتۋدا ستراتەگيالىق ماڭىزى بار دەپ سانايدى.
جالپى، حالىقتىق شتابتىڭ بارلىق كەزدەسۋلەرىندە ءوڭىر تۇرعىندارى اەس سالۋعا جوعارى قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، الداعى رەفەرەندۋمعا قاتىسۋعا دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.
