اەس سالۋدى قولداۋ جونىندەگى حالىقتىق شتابتىڭ وڭىرلەردە حالىقپەن كەزدەسۋى جالعاسۋدا. بۇگىن شىمكەنت قالاسىندا شتاب مۇشەلەرى اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ ارتىقشىلىعى تۋرالى اڭگىمەلەستى.
كەزدەسۋ ەلىمىزدەگى جەتەكشى تەحنيكالىق جوعارى وقۋ ورىنداردىڭ ءبىرى سانالاتىن م.اۋەزوۆ اتىنداعى وڭتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرىمەن جۇزدەسۋدەن باستالدى. ءبىلىم ورداسىنىڭ شاكىرتتەرى بىرقاتار تەحنيكالىق ماماندىق بويىنشا ءبىلىم الادى، سونداي-اق عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلەدى. بولاشاق ينجەنەرلەر اتوم ەلەكتر ستانتسياسى يدەياسىنىڭ ەلدى ودان ءارى دامىتۋ جانە ءوندىرىس سالاسىندا جاڭا مۋلتيپليكاتيۆتى مۇمكىندىكتەر جاساۋ باعىتىنداعى بارلىق پەرسپەكتيۆانى جاقسى تۇسىنەدى. سوندىقتان ستۋدەنتتەر، جاس عالىمدار، جاستار ۇيىمدارىنىڭ بەلسەندىلەرى كەزدەسۋدە اەس سالۋ يدەياسىن تولىق قولدايتىندارىن مالىمدەدى.
ءماجىلىس سپيكەرى، «AMANAT» پارتياسىنىڭ توراعاسى ەرلان قوشانوۆ اتوم ەلەكتر ستانتسياسى ەكونوميكانىڭ، ونەركاسىپتىڭ، ءبىلىمنىڭ، عىلىمنىڭ دامۋىنا تىڭ سەرپىن بەرەتىن اسا ماڭىزدى جوبا ەكەنىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. اەس ءتۇرلى تاۋەكەلدىڭ الدىن الىپ، ەلىمىزدى قۋاتتى ەنەرگەتيكالىق بازاسى بار پروگرەسسيۆتى مەملەكەتتەردىڭ قاتارىنا قوسادى.
«اەس سالۋ – ءبىر كۇننىڭ ماسەلەسى ەمەس. جوبانى ىسكە اسىرۋ ون جىلدى، ءتىپتى ودان دا كوپ ۋاقىتتى الادى. ءبارىڭىز دە ەكونوميكاسى دامىعان، بولاشاعى زور، قۋاتتى دا تاۋەلسىز قازاقستاندا ءومىر سۇرگىلەرىڭىز كەلەتىنى ءسوزسىز. پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ دا كوزدەگەنى – وسى. قازىرگى قولعا الىنىپ جاتقان ىستەر، ەڭ الدىمەن، سىزدەر ءۇشىن جاسالىپ جاتىر. ەندەشە، باتىل شەشىم قابىلدايتىن ۋاقىت جەتتى. ال باتىل شەشىمدى قابىلدايتىن – جاستار! ولاي بولسا، الداعى رەفەرەندۋمدا اەس سالۋعا قولداۋ كورسەتىپ، ءوز بولاشاقتارىڭىز ءۇشىن دۇرىس تاڭداۋ جاساۋلارىڭىز قاجەت»، – دەدى ەرلان قوشانوۆ جاستارعا قاراتا ايتقان سوزىندە.
اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا حالىقتىق شتاب مۇشەلەرى اەس قۇرىلىسى جاستارعا مول مۇمكىندىك بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى. اتاپ ايتقاندا، لايىقتى جالاقىسى بار ونمىڭداعان جاڭا جوعارى بىلىكتى جۇمىس ورنى قۇرىلادى. قازاقستانداعى جوعارى وقۋ ورىنداردىڭ تۇلەكتەرى اەس قۇرىلىسىنا قاتىسۋعا جانە وتاندىق اتوم يندۋسترياسىندا قىزمەت ەتۋگە قاجەت بارلىق مۇمكىندىككە يە. بولاشاقتا اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋدىڭ ءتيىستى مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ازىرلەنىپ، وندا اەس قاجەتتىلىگىنە قاراي ارنايى كادر دايارلاۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى.
قالا جاستارى اتىنان ەنەرگەتيكا جانە ءداستۇرلى ەمەس ەنەرگەتيكالىق جۇيەلەر كافەدراسىنىڭ PhD دوكتورى نۇرسۇلتان فايز، جاس عالىم يسابەك ءازىمحان، جاستار ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى اقان بەسباەۆ، ستۋدەنتتىك پارلامەنتتىڭ توراعاسى سابينا ساعىنتاي اەس-تى قولداۋعا قاتىستى ءوز وي-پىكىرلەرىن ءبىلدىردى. ولار قازاقستاننىڭ پروگرەستەن تىس قالا المايتىنىن، سوندىقتان بىزگە ەنەرگيا بەرىپ قانا قويماي، وتاندىق عىلىم مەن تەحنولوگيانى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرەتىن، جاستارعا جاڭا مۇمكىندىكتەر جاسايتىن اتوم ەلەكتر ستانتسياسى قاجەت ەكەنىنە سەنىم ءبىلدىردى.
بۇدان سوڭ اەس سالۋدى قولداۋ جونىندەگى حالىقتىق شتاب مۇشەلەرى زيالى قاۋىم وكىلدەرىمەن كەزدەستى. ءىس-شارا بارىسىندا قازاقستانداعى اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ پەرسپەكتيۆالارى جانە الداعى 6 قازاندا وتەتىن جالپىحالىقتىق پلەبيستسيتتە اەس-تى قولداپ، دۇرىس شەشىم قابىلداۋدىڭ ماڭىزى تالقىلاندى. اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا رەفەرەندۋمعا قاتىسۋ ءۇشىن تۇرعىنداردى جۇمىلدىرۋ قاجەت ەكەنىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. حالىقتىق شتاب قوعامدا زور بەدەلگە يە زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ اتسالىسۋى ەل تاۋەلسىزدىگىن ودان ءارى نىعايتاتىن اەس-تىڭ ماڭىزىن ادامدارعا دۇرىس جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىنە سەنىمدى.
وسى كۇنى شتاب مۇشەلەرى «تاسساي» يندۋستريالىق ايماعىنا بارىپ، كاسىپكەرلەرمەن جانە ەڭبەك ۇجىمدارىمەن كەزدەستى. ولار اەس سالىنعان جاعدايدا ەلدىڭ ەكونوميكالىق جاعدايى قالاي وزگەرەتىنىن ايتتى. اتاپ ايتقاندا، ۇزاق ۋاقىت پايدالانۋعا بولاتىن مۇنداي ستانتسيا كاسىپورىندار ءۇشىن اسا ماڭىزدى ەلەكتر ەنەرگيانىڭ تۇراقتى جانە قولجەتىمدى ءتاريفىن قامتاماسىز ەتەدى. بۇل قادام زاۋىتتاردىڭ، فابريكالاردىڭ ءوندىرىس شىعىنىن ازايتىپ، ءوز تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سونداي-اق، شتاب مۇشەلەرى كاسىپكەرلەرگە قازاقستان 2060 جىلعا قاراي كومىرتەكتى بەيتاراپتىق بويىنشا مىندەتتەمە قابىلداعانىن ەسكە سالدى. ياعني كومىر تەحنولوگياسىمەن وندىرىلەتىن بارلىق تاۋارعا الەمدىك نارىقتا قوسىمشا سالىق سالىنادى. ەلەكتر ەنەرگيانىڭ 70%-ىن كومىر ستانتسيالارىنان الاتىن قازاقستان ءۇشىن بۇل ايتارلىقتاي كەدەرگى بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان اەس سالۋ قازاقستاندىق ءونىمنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدەگى باسەكەگە قابىلەتىن ارتتىرۋدا ستراتەگيالىق ماڭىزعا يە.
كەزدەسۋ سوڭىندا كاسىپكەرلەر مەن جۇمىسشىلار الداعى رەفەرەندۋمعا بەلسەندى قاتىسىپ، اەس-تى قولداۋعا دايىن ەكەندەرىن جەتكىزدى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكالىق تاۋەلسىزدىگىن قامتاماسىز ەتىپ قانا قويماي، ەلىمىزدە وزىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە، شەتەلدىك ينۆەستيتسيالاردى كوبىرەك تارتۋعا، ءوندىرىستى ۇلعايتۋعا جانە جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
