AES salýdy qoldaý jónindegi Halyqtyq shtabtyń óńirlerde halyqpen kezdesýi jalǵasýda. Búgin Shymkent qalasynda Shtab músheleri atom elektr stanııasynyń artyqshylyǵy týraly áńgimelesti.
Kezdesý elimizdegi jetekshi tehnıkalyq joǵary oqý oryndardyń biri sanalatyn M.Áýezov atyndaǵy Ońtústik Qazaqstan ýnıversıtetiniń stýdentterimen júzdesýden bastaldy. Bilim ordasynyń shákirtteri birqatar tehnıkalyq mamandyq boıynsha bilim alady, sondaı-aq ǵylymı zertteýler júrgiziledi. Bolashaq ınjenerler Atom elektr stanııasy ıdeıasynyń eldi odan ári damytý jáne óndiris salasynda jańa mýltıplıkatıvti múmkindikter jasaý baǵytyndaǵy barlyq perspektıvany jaqsy túsinedi. Sondyqtan stýdentter, jas ǵalymdar, jastar uıymdarynyń belsendileri kezdesýde AES salý ıdeıasyn tolyq qoldaıtyndaryn málimdedi.
Májilis Spıkeri, «AMANAT» partııasynyń Tóraǵasy Erlan Qoshanov atom elektr stanııasy ekonomıkanyń, ónerkásiptiń, bilimniń, ǵylymnyń damýyna tyń serpin beretin asa mańyzdy joba ekenin erekshe atap ótti. AES túrli táýekeldiń aldyn alyp, elimizdi qýatty energetıkalyq bazasy bar progressıvti memleketterdiń qataryna qosady.
«AES salý – bir kúnniń máselesi emes. Jobany iske asyrý on jyldy, tipti odan da kóp ýaqytty alady. Bárińiz de ekonomıkasy damyǵan, bolashaǵy zor, qýatty da táýelsiz Qazaqstanda ómir súrgilerińiz keletini sózsiz. Prezıdentimiz Qasym-Jomart Toqaevtyń da kózdegeni – osy. Qazirgi qolǵa alynyp jatqan ister, eń aldymen, sizder úshin jasalyp jatyr. Endeshe, batyl sheshim qabyldaıtyn ýaqyt jetti. Al batyl sheshimdi qabyldaıtyn – jastar! Olaı bolsa, aldaǵy referendýmda AES salýǵa qoldaý kórsetip, óz bolashaqtaryńyz úshin durys tańdaý jasaýlaryńyz qajet», – dedi Erlan Qoshanov jastarǵa qarata aıtqan sózinde.
Áńgimelesý barysynda Halyqtyq shtab músheleri AES qurylysy jastarǵa mol múmkindik beretinin atap ótti. Atap aıtqanda, laıyqty jalaqysy bar onmyńdaǵan jańa joǵary bilikti jumys orny qurylady. Qazaqstandaǵy joǵary oqý oryndardyń túlekteri AES qurylysyna qatysýǵa jáne otandyq atom ındýstrııasynda qyzmet etýge qajet barlyq múmkindikke ıe. Bolashaqta atom energetıkasyn damytýdyń tıisti memlekettik baǵdarlamasy ázirlenip, onda AES qajettiligine qaraı arnaıy kadr daıarlaýǵa erekshe kóńil bólinedi.
Qala jastary atynan energetıka jáne dástúrli emes energetıkalyq júıeler kafedrasynyń PhD doktory Nursultan Faız, jas ǵalym Isabek Ázimhan, jastar ortalyǵynyń dırektory Aqan Besbaev, Stýdenttik parlamenttiń tóraǵasy Sabına Saǵyntaı AES-ty qoldaýǵa qatysty óz oı-pikirlerin bildirdi. Olar Qazaqstannyń progresten tys qala almaıtynyn, sondyqtan bizge energııa berip qana qoımaı, otandyq ǵylym men tehnologııany jańa deńgeıge kóteretin, jastarǵa jańa múmkindikter jasaıtyn atom elektr stanııasy qajet ekenine senim bildirdi.
Budan soń AES salýdy qoldaý jónindegi Halyqtyq shtab músheleri zııaly qaýym ókilderimen kezdesti. Is-shara barysynda Qazaqstandaǵy atom energetıkasyn damytý perspektıvalary jáne aldaǵy 6 qazanda ótetin jalpyhalyqtyq plebısıtte AES-ty qoldap, durys sheshim qabyldaýdyń mańyzy talqylandy. Áńgimelesý barysynda referendýmǵa qatysý úshin turǵyndardy jumyldyrý qajet ekenine erekshe nazar aýdaryldy. Halyqtyq shtab qoǵamda zor bedelge ıe zııaly qaýym ókilderiniń atsalysýy el Táýelsizdigin odan ári nyǵaıtatyn AES-tyń mańyzyn adamdarǵa durys jetkizýge múmkindik beretinine senimdi.
Osy kúni Shtab músheleri «Tassaı» ındýstrııalyq aımaǵyna baryp, kásipkerlermen jáne eńbek ujymdarymen kezdesti. Olar AES salynǵan jaǵdaıda eldiń ekonomıkalyq jaǵdaıy qalaı ózgeretinin aıtty. Atap aıtqanda, uzaq ýaqyt paıdalanýǵa bolatyn mundaı stanııa kásiporyndar úshin asa mańyzdy elektr energııanyń turaqty jáne qoljetimdi tarıfin qamtamasyz etedi. Bul qadam zaýyttardyń, fabrıkalardyń óndiris shyǵynyn azaıtyp, óz tıimdiligin arttyrýǵa múmkindik beredi.
Sondaı-aq, Shtab músheleri kásipkerlerge Qazaqstan 2060 jylǵa qaraı kómirtekti beıtaraptyq boıynsha mindetteme qabyldaǵanyn eske saldy. Iaǵnı kómir tehnologııasymen óndiriletin barlyq taýarǵa álemdik naryqta qosymsha salyq salynady. Elektr energııanyń 70%-yn kómir stanııalarynan alatyn Qazaqstan úshin bul aıtarlyqtaı kedergi bolýy múmkin. Sondyqtan AES salý qazaqstandyq ónimniń halyqaralyq deńgeıdegi básekege qabiletin arttyrýda strategııalyq mańyzǵa ıe.
Kezdesý sońynda kásipkerler men jumysshylar aldaǵy referendýmǵa belsendi qatysyp, AES-ty qoldaýǵa daıyn ekenderin jetkizdi. Olardyń aıtýynsha, atom energetıkasyn damytý Qazaqstannyń energetıkalyq táýelsizdigin qamtamasyz etip qana qoımaı, elimizde ozyq tehnologııalardy engizýge, sheteldik ınvestıııalardy kóbirek tartýǵa, óndiristi ulǵaıtýǵa jáne jańa jumys oryndaryn ashýǵa múmkindik beredi.
