بۇگىن - سەمەي پوليگونى اشىلعان جانە جابىلعان كۇنى

1382
Adyrna.kz Telegram

وسىدان 75 جىل بۇرىن 1949 جىلى 29 تامىز سەمەي پوليگونىندا سوۆەت وداعىنداعى تۇڭعىش يادرولىق قارۋ سىناقتان وتكىزىلدى.

40 جىلعا ۇلاسقان (1949–1989 جىلدار) يادرولىق سىناقتا سوۆەت اسكەريلەرى مەن عالىمدارى سەمەي يادرولىق پوليگونىندا 460 يادرولىق، تەرمويادرولىق جانە سۋتەگ قارۋلاردى جەردە، اۋەدە، جەر استىندا جانە سۋدا جارىلىس جاسادى. 

پوليگون اۋماعىنان 55 اۋە جانە جەر ءۇستى جارىلىستاردىڭ راديواكتيۆتى بۇلتتارى تارالىپ، 169 جەر استى سىناقتاردىڭ گاز سىعىندىلارى تارالدى. ءدال وسى 224 جارىلىس قازاقستان شىعىسىنىڭ رادياتسياعا ورانۋىنا تىكەلەي اسەر ەتتى.

1 ميليوننان استام قازاقستاندىق يادرولىق قارۋدىڭ قۇربانىنا اينالدى. سەمەي پوليگونىنا جاقىن ماڭايداعى ەلدى-مەكەن تۇرعىندارى ايىقپاس دەرتكە شالدىقتى. قاتەرلى ىسىك، جۇيكە جۇيەسى، اققان اۋرۋى مەڭدەپ، شىعىس جانە سولتۇستىك-شىعىس قازاقستاندا رادياتسيانىڭ اسەرىنەن اۋىر ناۋقاستى سابيلەر دۇنيەگە كەلدى.

1980 جىلدىڭ سوڭىنان باستاپ قازاق كسر ازاماتتارى پوليگوندى جابۋدى تالاپ ەتىپ، سونىڭ ارقاسىندا يادرولىق سىناقتاردى جۇرگىزۋ توقتاتىلدى.

ناتيجەسىندە 1991 جىلى 29 تامىزدا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «سەمەي يادرولىق سىناق پوليگونىن جابۋ تۋرالى» جارلىققا قول قويدى. پوليگون جابىلعاننان كەيىن ونداعى بارلىق نىساندار جانە ءۇش يادرولىق رەاكتور قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەنشىگىنە ءوتتى.

پىكىرلەر