ابايدىڭ ونىنشى قارا ءسوزى

9093
Adyrna.kz Telegram

بىرەۋلەر قۇدايدان بالا تىلەيدى. ول بالانى نە قىلادى؟ ولسەم ورنىمدى باسسىن دەيدى، ارتىمنان قۇران وقىسىن دەيدى، قارتايعان كۇنىمدە اسىراسىن دەيدى. وسىدان باسقاسى بار ما؟

بالام ورنىمدى باسسىن دەمەك نە ءسوز؟ وزىڭنەن قالعان دۇنيە يەسىز قالار دەيسىڭ بە؟ قالعان دۇنيەنىڭ قامىن سەن جەمەك پە ەدىڭ؟ ءولىپ بارا جاتقاندا وزگەدەن قىزعانىپ ايتقانىڭ با؟ وزگەگە قيمايتۇعىن سەنىڭ نە قىلعان ارتىقشا ورنىڭ بار ەدى؟ بالانىڭ جاقسىسى - قىزىق، جامانى - كۇيىك، نە ءتۇرلى بولارىن ءبىلىپ سۇرادىڭ؟ دۇنيەدە ءوزىڭنىڭ كورگەن قورلىعىڭ از بولدى ما؟ ءوزىڭنىڭ قىلعان يتتىگىڭ از بولدى ما؟ ەندى ءبىر بالا تۋعىزىپ، ونى دا يت قىلۋعا، وعان دا قورلىق كورسەتۋگە مۇنشا نەگە قۇمار بولدىڭ؟

ارتىمنان بالام قۇران وقىسىن دەسەڭ، تىرلىكتە ءوزىڭنىڭ جاقسىلىق قىلعان كىسىڭ كوپ بولسا، كىم قۇران وقىمايدى؟ ەگەر جامانشىلىقتى كوپ قىلعان بولساڭ، بالاڭنىڭ وقىعان قۇرانى سەنى نەگە جەتكىزەدى؟ تىرلىكتە وزىڭە-ءوزىڭ قىلماعان ءىستى، ولگەن سوڭ ساعان بالاڭ كاسىپ قىلىپ بەرە الا ما؟ احيرەت ءۇشىن بالا تىلەگەنىڭ - بالام جاسىندا ءولسىن دەگەنىڭ. ەگەردە ەرجەتسىن دەسەڭ، ءوزى ەرجەتىپ، اتا-اناسىن تۇزاقتان قۇتقارارلىق بالا قازاقتان تۋا ما ەكەن؟ ونداي بالانى سەندەي اكە، سەنىڭ ەلىڭدەي ەل اسىراپ وسىرمەك پە ەكەن؟

قارتايعاندا اسىراسىن دەسەڭ، و دا - ءبىر بوس ءسوز. اۋەلى - ءوزىڭ قارۋىڭ قايتارلىق قارتايۋعا جەتەمىسىڭ، جوق پا؟ ەكىنشى - بالاڭ مەيىرىمدى بولىپ، اسىرارلىق بولىپ تۋا ما، جوق پا؟ ءۇشىنشى - مالىڭ بولسا، كىم اسىرامايدى؟ مالىڭ جوق بولسا، قاي اسىراۋ تولىمدى بولادى؟ بالانىڭ مال تابارلىق بولارى، مال شاشارلىق بولارى - ول دا ەكى تالاي. حوش، قۇداي تاعالا بالا بەردى، ونى ءوزىڭ جاقسى اسىراي بىلەسىڭ بە؟ بىلمەيسىڭ. اۋەلى ءوز كۇناڭدى ءوزىڭ كوتەرگەنىڭمەن تۇرماي، بالاڭنىڭ كۇناسىنە تاعى دا ورتاق بولاسىڭ. اۋەلى بالاڭدى ءوزىڭ الدايسىڭ: «انە، ونى بەرەم، مىنە، مۇنى بەرەم» دەپ. باسىندا بالاڭدى الداعانىڭا ءبىر ءماز بولاسىڭ. سوڭىرا بالاڭ الدامشى بولسا، كىمنەن كورەسىڭ؟ «بوقتا!» دەپ، بىرەۋدى بوقتاتىپ، «كاپىر - قياڭقى، وسىعان تيمەڭدەرشى!» دەپ، ونى مازاتتاندىرىپ، ابدەن تەنتەكتىككە ۇيرەتىپ قويىپ، ساباققا بەرگەندە، مولدانىڭ ەڭ ارزانىن ىزدەپ، حات تانىسا بولادى دەپ، قۋ، سۇم بول دەپ، «پالەنشەنىڭ بالاسى سەنى سىرتىڭنان ساتىپ كەتەدى» دەپ، ءتىرى جانعا سەندىرمەي جات مىنەز قىلىپ، وسى ما بەرگەن ءتالىمىڭ؟ وسى بالادان قايىر كۇتەسىڭ بە؟

جانە مال تىلەيسىڭدەر، نەگە كەرەك قىلايىن دەپ تىلەيسىڭدەر؟ اۋەلى، قۇدايدان تىلەيمىسىڭ؟ تىلەيسىڭ. قۇداي بەردى، بەرگەنىن المايسىڭ. قۇداي تاعالا ساعان ەڭبەك قىلىپ مال تابارلىق قۋات بەردى. ول قۋاتتى ادال كاسىپ قىلارلىق ورىنعا جۇمسايمىسىڭ؟ جۇمسامايسىڭ. ول قۋاتتى ورنىن تاۋىپ سارىپ قىلاردى بىلەرلىك عىلىم بەردى، ونى وقىمايسىڭ. ول عىلىمدى وقىسا، ۇعارلىق اقىل بەردى، قايدا جىبەرگەنىڭدى كىم بىلەدى؟.. ەرىنبەي ەڭبەك قىلسا، تۇڭىلمەي ىزدەسە، ورنىن تاۋىپ ىستەسە، كىم باي بولمايدى؟ ونىڭ ساعان كەرەگى جوق. سەنىكى - بىرەۋدەن قورقىتىپ الساڭ، بىرەۋدەن جالىنىپ الساڭ، بىرەۋدەن الداپ الساڭ بولعانى، ىزدەگەنىڭ - سول.

بۇل - قۇدايدان تىلەگەن ەمەس. بۇل - ابىرويىن، ارىن ساتىپ، ادام جاۋلاعاندىق، تىلەنشىلىك. حوش، ءسۇيتىپ ءجۇرىپ-اق مال تاپتىڭ، بايىدىڭ. سول مالدى سارىپ قىلىپ، عىلىم تابۋ كەرەك. ءوزىڭ تابا الماساڭ، بالاڭ تاپسىن. عىلىمسىز احيرەت تە جوق، دۇنيە دە جوق. عىلىمسىز وقىعان ناماز، تۇتقان ورازا، قىلعان حاج، ەشبىر عيبادات ورنىنا بارمايدى. ەشبىر قازاق كورمەدىم، مالدى يتتىكپەن تاپسا دا، ادامشىلىقپەن جۇمساعان. ءبارى دە يتتىكپەن تابادى، يتتىكپەن ايرىلادى. بەينەت، كۇيىگى، ىزاسى - سول ۇشەۋىنەن باسقا ەشنارسە بويىندا قالمايدى. بارىندا بايمىن دەپ ماقتانادى. جوعىندا «ماعان دا باياعىدا مال ءبىتىپ ەدى» دەپ ماقتانادى. كەدەي بولعان سوڭ، تاعى قايىرشىلىققا تۇسەدى.

 

يبراھيم، 10- قارا ءسوزى

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر