24 ءcاۋىر ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە جازۋشى، فولكلورشى، باسپاگەر، ەتنوگراف، اۋدارماشى زەينوللا سانىكتىڭ شىعارماشىلىق مۇراسىن زەرتتەۋ مەن تالداۋعا جانە باسپا ىسىندەگى وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا ارنالعان «قازاقستانداعى باسپا ءىسى جانە زەينوللا سانىكتىڭ باسپاگەرلىك، رەداكتورلىق قىرى» اتتى رەسپۋبليكالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
سالتاناتتى ءراسىم جازۋشىنىڭ شىعارماشىلىق مۇراسىن زەرتتەۋ مەن تالداۋعا جانە باسپا ىسىندەگى وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا باعىتتالعان. كونفەرەنتسياعا زيالى قاۋىم وكىلدەرى، بەلگىلى قالامگەرلەر، زەينوللا سانىكتىڭ وتباسى، ارىپتەستەرى، شاكىرتتەرى، بەلگىلى باسپاگەرلەر مەن ديزاينەرلەر، ستۋدەنتتەر قاتىستى.
شارا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ فويەسىندە زەينوللا سانىكتىڭ شىعارماشىلىعىنا ارنالعان كىتاپ كورمەسى جانە “ومىرىنەن ۇزىك سىرلار” اتتى فوتوكورمەنى تاماشالاۋدان باستالدى.
كورمەدەن سوڭ فاكۋلتەتتە زەينوللا سانىك اتىنداعى «باسپاگەرلىك – رەداكتورلىق ورتالىقتىڭ» اشىلۋ ءراسىمى بولدى. ەستەتيكالىق تالعاممەن، زاماناۋي تالاپتارعا ساي جابداقتالعان كابينەت جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرىنىڭ يگىلىگىنە پايدالانىلماق.
ورتالىقتىڭ سالتاناتتى اشىلۋ ءراسىمىنىڭ لەنتاسىن زەينوللا سانىكتىڭ جارى، اقىن ءشامشابانۋ حامزاتقىزى، قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى، جازۋشى مەرەكە قۇلكەنوۆ، باسقارما مۇشەسى – عىلىمي-يننوۆاتسيالىق قىزمەت جونىندەگى پرورەكتور جاميلا ايتجانوۆا كەستى.
كونفەرەنتسياعا جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى تەمىرعالي مۇراتبەكۇلى مودەراتورلىق ەتتى.
ءىس-شارانى جاميلا ايتجانوۆا باستاپ، ءسوز سويلەپ، ۋنيۆەرسيتەت اتىنان ءشامشابانۋ حامزاتقىزىنا كامزول كيگىزىپ، ورامال جاپتى.
م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى، پروفەسسور گۇلجاحان وردا مەن م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى دۇيسەنگۇل جاقان زەينوللا سانىكتىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى بايانداما وقىدى.
سونداي-اق، كونفەرەنتسيا بارىسىندا زەينوللا سانىكتىڭ كوزىن كورىپ، ەڭبەگىمەن تانىسقان اقىن-جازۋشىلار ءسوز سويلەدى.
“زەينوللا اعامىزبەن 90-شى جىلداردىڭ ورتاسىندا تانىسىپ، سودان بەرى بىلەمىن. ول كىسىنىڭ ەنتسيكلوپەديالىق بىلىمىنە ريزا بولماسقا امالىم جوق. جان-جاقتى ادام. بۇگىنگى ورتالىقتىڭ اتىن بەرۋدە وتە سيمفونيكالىق ءمانى بار. ويتكەنى، ول كىسى باسپاگەرلىك قىزمەتتە اينالىستى. قانشاما اقىن-جازۋشىلاردىڭ كىتابىن باسىپ شىعارعان ادام. كوزىنىڭ تىرىسىندە جيىرمادان استام كىتاپ شىعارعان ەكەن. سونبىقتان بۇل شارا ماڭىزدى”، دەدى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ۇلىقبەك ەسداۋلەت.
“قازاق رۋحانياتىنداعى ەرەكشە قۇبىلىس”
م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى كەنجەحان ماتىجانوۆ زەينوللا سانىكتىڭ قازاق فولكلورىنا قوسقان ۇلەسىن اتاپ ءوتتى.
“زەينوللا سانىك – قازاق رۋحانياتىنداعى ەرەكشە قۇبىلىس. ويتكەنى، بىزدە فولكلوردىڭ بارلىعى جينالعان، ءجۇز تومدىق جيناپ قويدىق دەپ وتىرامىز. بىراق بۇل ءالى تولىق جينالعان جوق. ءتىپتى، باسىم كوپشىلىگى ۇمىتىلىپ كەتتى دەۋگە بولادى. كەڭەستىك ءداۋىر كەزىندە ءبىزدىڭ بۇكىل ەتنوگرافيالىق قۇبىلىستارىمىزعا قارسى كۇرەس باستالدى. ءسويتىپ، ءبىز سانامىزدان شايا باستادىق. ال بۇل قىتاي قازاقتارىنىڭ ورتاسىندا قايماعى بۇزىلماي بەرتىنگە دەيىن ساقتالدى. سول دۇنيەنىڭ ەكىنشى نۇسقالارىن جيناعان، كەيبىر جينالماي قالعان دۇنيەلەردى زەرتتەگەن وسى زەينوللا اعامىز دەپ ايتۋعا بولادى.
1989 جىلى بىزدە باتىرلار تۋرالى اڭگىمەلەر ەندى قوزعالا باستاعان كەز. سول كەزدە زەينوللا سانىك ءبىرىنشى رەت قىتاي قازاقتارىنىڭ اراسىنا اراب الىپبيىندە جاريالانعان “قابانباي باتىر” جىرىنىڭ تولىق نۇسقاسىن الىپ كەلدى. ەكى جىلدان كەيىن قابانباي باتىردىڭ ءۇش ءجۇز جىلدىعى اتالىپ ءوتىلدى. سول كەزدەگى شىعارىلعان ەڭبەكتەر زەكەڭ اكەلگەن نۇسقامەن جازىلىپ ساقتالدى. وسىنداي قازاق رۋحانياتى ءۇشىن ەرەن ەڭبەك ەتتى” دەدى ول.
ال “اتامۇرا” كورپوراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى راقىمعالي ابرارۇلى زەينوللا سانىكتىڭ باسپاگەرلىك قىرىنا توقتالىپ ءوتتى.
“مەن زەينوللا سانىكتىڭ باسپاگەرلىك قىرىن ايتايىن. مەن زەينوللا اعامىزبەن ەكى رەت كەزدەستىم. ءبىر رەت ۇلكەن مادەني شارا بولعاندا “اتامۇراعا” كەلدى. سوڭىندا مەنىمەن جەكە سويلەستى. ءالى ەسىمدە ول كىسىنىڭ باسپاگەرلىك قاسيەتىنە تاڭ قالدىم.
ول: “جاقسى رەداكتور بولۋ ءۇشىن ادام ءبىرىنشى جازۋشى بولۋ كەرەك. ال ەگەر ءوزڭنىڭ جازعان ەشتەڭەڭ بولماسا مىقتى جازۋشىعا قالاي رەداكتور بولاسىن. ول ساعان ءوز جازعانىن تۇزەتپەيدى دە” دەگەن بولاتىن. مەن ۇنەمى وسى ءسوزدى باسشىلىققا الامىن. باسپاعا قىزمەتكەر الاردا دا جازباعان ادامدى المايمىن،-" دەدى ول.
سونداي-اق، راقىمعالي ابرارۇلى ورتالىققا “اتامۇرا” باسپاسىنىڭ اتىنان ءجۇز كىتاپ سىيلادى.
ءىس-شارادا زەينوللا سانىك تۋرالى ەستەلىكتەر مەن ەڭبەكتەرىن ايتا كەتە، كومپوزيتور سەكەن تۇرىسبەك كۇي شەرتتى.
كونفەرەنتسيا سوڭىندا «ۇزدىك ءباسپاسوز جاريالانىمى»، «ۇزدىك عىلىمي جۇمىس»، «ديزاين ونەرىنىڭ ۇزدىك تۋىندىسى» اتالىمى بويىنشا ستۋدەنتتەر اراسىندا ۇيىمداستىرىلعان بايقاۋ قورىتىندىسى جاريالانىپ، زەينوللا سانىك اتىنداعى ارنايى شاكىرتاقى تاعايىندالدى. ءۇش نوميناتسيادان تۇراتىن بايقاۋدىڭ قازىلار القاسىندا “قازاق گازەتتەرى” جشس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسرى دۋمان اناش، قازاقستان ديزاينەرلەر وداعىنىڭ توراعاسى قامبەربەك كوشەنوۆ، “شالقار” راديوسىنىڭ ديرەكتورى بولاتبەك تولەپبەرگەن، باسپاگەرلىك-رەداكتورلىق جانە ديزاينەرلىك ونەر كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى بەيسەن سەرىكباي، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى قوڭىر مۇقاتاەۆا، “زەينوللا سانىك اتىنداعى مادەنيەت قورىنىڭ” اتقارۋشى ديرەكتورى سەرىك قاليەۆ بولدى.
“جىلدا قازاق ءباسپاسوزىن قولداۋعا كولەمدى قارجى بولەمىز. زەينوللا سانىك مۇراسىن ناسيحاتتاپ جۇرگەن ستۋدەنتتەرگە، عىلىمي جۇمىستاردىڭ اۆتورىنا شاكىرتاقى تاعايىنداۋ،سونداي-اق ۇلت رۋحانياتىنىڭ، ادەبيەتىنىڭ وركەندەۋىنە قور قولداۋ جاساپ كەلەدى”، – دەدى «زەينوللا سانىك» اتىنداعى مادەنيەت قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى سەرىك قاليەۆ.
شارا سوڭىندا زەينوللا سانىكتىڭ جارى ءشامشابانۋ حامزاتقىزى مەن جازۋشىنىڭ ۇلى قانات زەينوللاۇلى ءسوز سويلەپ، شارا قاتىسقاندارعا العىستارىن ءبىلدىردى.
“بۇگىن قولداپ كەلىپ وتىرعان ەل اعالارىنا، بايانداما جاساعان عالىمدارعا، بارىڭىزگە راحمەت! ءبىز قور ءوسىپ جاتىر، الدا كوپ جوسپار بار.ءار جىلى وسى جەردە ۇلكەن شارالار ۇيىمداستىرۋعا ات سالىسايىق. وسى جەردە ەلىمىزگە تانىمال جۋرناليستەر شىعا بەرسىن،-" دەدى قانات زەينوللاۇلى.
