24 cáýir Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinde jazýshy, folklorshy, baspager, etnograf, aýdarmashy Zeınolla Sániktiń shyǵarmashylyq murasyn zertteý men taldaýǵa jáne baspa isindegi ózekti máselelerdi talqylaýǵa arnalǵan «Qazaqstandaǵy baspa isi jáne Zeınolla Sániktiń baspagerlik, redaktorlyq qyry» atty respýblıkalyq konferenııa ótti, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly.
Saltanatty rásim jazýshynyń shyǵarmashylyq murasyn zertteý men taldaýǵa jáne baspa isindegi ózekti máselelerdi talqylaýǵa baǵyttalǵan. Konferenııaǵa zııaly qaýym ókilderi, belgili qalamgerler, Zeınolla Sániktiń otbasy, áriptesteri, shákirtteri, belgili baspagerler men dızaınerler, stýdentter qatysty.
Shara ýnıversıtettiń jýrnalıstıka fakýltetiniń foıesinde Zeınolla Sániktiń shyǵarmashylyǵyna arnalǵan kitap kórmesi jáne “Ómirinen úzik syrlar” atty fotokórmeni tamashalaýdan bastaldy.
Kórmeden soń fakýltette Zeınolla Sánik atyndaǵy «Baspagerlik – redaktorlyq ortalyqtyń» ashylý rásimi boldy. Estetıkalyq talǵammen, zamanaýı talaptarǵa saı jabdaqtalǵan kabınet jýrnalıstıka fakýltetiniń stýdentteriniń ıgiligine paıdalanylmaq.
Ortalyqtyń saltanatty ashylý rásiminiń lentasyn Zeınolla Sániktiń jary, aqyn Shámshabaný Hamzatqyzy, Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasynyń tóraǵasy, jazýshy Mereke Qulkenov, Basqarma múshesi – Ǵylymı-ınnovaııalyq qyzmet jónindegi prorektor Jamıla Aıtjanova kesti.
Konferenııaǵa jýrnalıstıka fakýltetiniń dekany Temirǵalı Muratbekuly moderatorlyq etti.
Is-sharany Jamıla Aıtjanova bastap, sóz sóılep, ýnıversıtet atynan Shámshabaný Hamzatqyzyna kamzol kıgizip, oramal japty.
M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkeri, professor Gúljahan Orda men M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri Dúısengúl Jaqan Zeınolla Sániktiń shyǵarmashylyǵy týraly baıandama oqydy.
Sondaı-aq, konferenııa barysynda Zeınolla Sániktiń kózin kórip, eńbegimen tanysqan aqyn-jazýshylar sóz sóıledi.
“Zeınolla aǵamyzben 90-shy jyldardyń ortasynda tanysyp, sodan beri bilemin. Ol kisiniń enıklopedııalyq bilimine rıza bolmasqa amalym joq. Jan-jaqty adam. Búgingi ortalyqtyń atyn berýde óte sımfonıkalyq máni bar. Óıtkeni, ol kisi baspagerlik qyzmette aınalysty. Qanshama aqyn-jazýshylardyń kitabyn basyp shyǵarǵan adam. Kóziniń tirisinde jıyrmadan astam kitap shyǵarǵan eken. Sonbyqtan bul shara mańyzdy”, dedi Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Ulyqbek Esdáýlet.
“QAZAQ RÝHANIIaTYNDAǴY EREKShE QUBYLYS”
M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń dırektory, fılologııa ǵylymdarynyń doktory Kenjehan Matyjanov Zeınolla Sániktiń qazaq folkloryna qosqan úlesin atap ótti.
“Zeınolla Sánik – qazaq rýhanııatyndaǵy erekshe qubylys. Óıtkeni, bizde folklordyń barlyǵy jınalǵan, júz tomdyq jınap qoıdyq dep otyramyz. Biraq bul áli tolyq jınalǵan joq. Tipti, basym kópshiligi umytylyp ketti deýge bolady. Keńestik dáýir kezinde bizdiń búkil etnografııalyq qubylystarymyzǵa qarsy kúres bastaldy. Sóıtip, biz sanamyzdan shaıa bastadyq. Al bul Qytaı qazaqtarynyń ortasynda qaımaǵy buzylmaı bertinge deıin saqtaldy. Sol dúnıeniń ekinshi nusqalaryn jınaǵan, keıbir jınalmaı qalǵan dúnıelerdi zerttegen osy Zeınolla aǵamyz dep aıtýǵa bolady.
1989 jyly bizde batyrlar týraly áńgimeler endi qozǵala bastaǵan kez. Sol kezde Zeınolla Sánik birinshi ret Qytaı qazaqtarynyń arasyna arab álipbıinde jarııalanǵan “Qabanbaı batyr” jyrynyń tolyq nusqasyn alyp keldi. Eki jyldan keıin Qabanbaı batyrdyń úsh júz jyldyǵy atalyp ótildi. Sol kezdegi shyǵarylǵan eńbekter Zekeń ákelgen nusqamen jazylyp saqtaldy. Osyndaı qazaq rýhanııaty úshin eren eńbek etti” dedi ol.
Al “Atamura” korporaııasynyń prezıdenti, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Raqymǵalı Abraruly Zeınolla Sániktiń baspagerlik qyryna toqtalyp ótti.
“Men Zeınolla Sániktiń baspagerlik qyryn aıtaıyn. Men Zeınolla aǵamyzben eki ret kezdestim. Bir ret úlken mádenı shara bolǵanda “Atamuraǵa” keldi. Sońynda menimen jeke sóılesti. Áli esimde ol kisiniń baspagerlik qasıetine tań qaldym.
Ol: “Jaqsy redaktor bolý úshin adam birinshi jazýshy bolý kerek. Al eger ózńniń jazǵan eshteńeń bolmasa myqty jazýshyǵa qalaı redaktor bolasyn. Ol saǵan óz jazǵanyn túzetpeıdi de” degen bolatyn. Men únemi osy sózdi basshylyqqa alamyn. Baspaǵa qyzmetker alarda da jazbaǵan adamdy almaımyn,-" dedi ol.
Sondaı-aq, Raqymǵalı Abraruly ortalyqqa “Atamura” baspasynyń atynan júz kitap syılady.
Is-sharada Zeınolla Sánik týraly estelikter men eńbekterin aıta kete, kompozıtor Seken Turysbek kúı shertti.
Konferenııa sońynda «Úzdik baspasóz jarııalanymy», «Úzdik ǵylymı jumys», «Dızaın óneriniń úzdik týyndysy» atalymy boıynsha stýdentter arasynda uıymdastyrylǵan baıqaý qorytyndysy jarııalanyp, Zeınolla Sánik atyndaǵy arnaıy shákirtaqy taǵaıyndaldy. Úsh nomınaııadan turatyn baıqaýdyń qazylar alqasynda “Qazaq gazetteri” JShS dırektorynyń orynbasry Dýman Anash, Qazaqstan Dızaınerler odaǵynyń tóraǵasy Qamberbek Kóshenov, “Shalqar” radıosynyń dırektory Bolatbek Tólepbergen, Baspagerlik-redaktorlyq jáne dızaınerlik óner kafedrasynyń aǵa oqytýshysy Beısen Serikbaı, fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty Qońyr Muqataeva, “Zeınolla Sánik atyndaǵy mádenıet qorynyń” atqarýshy dırektory Serik Qalıev boldy.
“Jylda qazaq baspasózin qoldaýǵa kólemdi qarjy bólemiz. Zeınolla Sánik murasyn nasıhattap júrgen stýdentterge, ǵylymı jumystardyń avtoryna shákirtaqy taǵaıyndaý,sondaı-aq ult rýhanııatynyń, ádebıetiniń órkendeýine qor qoldaý jasap keledi”, – dedi «Zeınolla Sánik» atyndaǵy mádenıet qorynyń atqarýshy dırektory Serik Qalıev.
Shara sońynda Zeınolla Sániktiń jary Shámshabaný Hamzatqyzy men jazýshynyń uly Qanat Zeınollauly sóz sóılep, shara qatysqandarǵa alǵystaryn bildirdi.
“Búgin qoldap kelip otyrǵan el aǵalaryna, baıandama jasaǵan ǵalymdarǵa, bárińizge rahmet! Biz qor ósip jatyr, alda kóp jospar bar.Ár jyly osy jerde úlken sharalar uıymdastyrýǵa at salysaıyq. Osy jerde elimizge tanymal jýrnalıster shyǵa bersin,-" dedi Qanat Zeınollauly.
