قازاق قوعامىنا كەڭىنەن جايىلعان جات اعىمداردىڭ ءبىرى - سالافيزم. حالىققا قاۋىپ توندىرەتىن بۇل ءدىني اعىمنىڭ كوشباسشىسى ءدىلمۇرات ماحاماتوۆ جايىندا نە بىلەمىز؟ سالافيت ءدىلمۇرات دەگەن كىم؟ ءدىلمۇرات نەنى ۋاعىزداپ، كىمدەردىڭ ساناسىن ۋلادى؟ تۇرمەدەگى ءدىلمۇرات ءوز كوزقاراسىنان اينىدى ما؟
وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن Kazislam.kz سايتىنىڭ تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا پاۆلودار وبلىستىق كونفەسسياارالىق قاتىناستاردى دامىتۋ جانە ساراپتاۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى رازدىقوۆا گۇلناز ماقسۇتقىزى ايتىپ بەردى.
— گۇلناز ماقسۇتقىزى، بىلتىر كۇز ايلارىندا ەكسترەميزمدى ناسيحاتتاعان، سالافيزم اعىمىن ۋاعىزداعان بىرنەشە ادام قازاقستانعا كەرى قايتارىلعانى ءمالىم. سول ادامدارمەن قانداي جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە؟ ەكسترەميزمگە شاقىرعان سالافيتتەر قازىرگى كەزدە راديكالدى باعىتتاعى كوزقاراستارىن وزگەرتتى مە؟
— ءيا، 2019 جىلعى كوكتەم جانە كۇز ايلارىندا جات اعىم وكىلدەرىمەن كۇرەس بويىنشا كولەمدى جۇمىس اتقارىلدى. سونىڭ ءبىرى تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسىندا جات اعىمنىڭ جەتەگىندە كەتكەندەر مەن ولاردىڭ كوشباسشىلارىنىڭ سوتتالۋى. وسى ايماقتا ءسالافيزمدى ۋاعىزداۋشى جانە وسى اعىمنىڭ كوشباسشىلارى بولعان وكتام زاۋربەكوۆ، پۋلات مۋحيتدين مەن ءدىلمۇرات ماحاماتوۆ قىلمىستىق جاۋاپقا تارتىلدى. قازىرگى كەزدە ولاردىڭ ەكەۋى ەلىمىزدەگى تۇزەتۋ كولونياسىندا، ال بىرەۋى شارتتى مەرزىممەن جازاسىن وتەۋدە. ءدىنتانۋشى ماماندار مەن پسيحولوگتار ولارمەن رەابيليتاتسيالىق جۇمىستار جۇگىزۋدە. ماعان كاسىبي جوسپارىم بويىنشا قازاقستانداعى سالافيزم كوشباسشىسىنىڭ ۇشەۋىمەن جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىگى بەرىلگەنىن ايتىپ وتكىم كەلەدى. سونىمەن قاتار، مەنەن بولەك، ولارمەن شىمكەنت قالاسىنىڭ ءدىن ىستەرى جونىندەگى باسقارما ءدىنتانۋشىلارى دا جۇمىس جۇرگىزۋدە. دەسەك تە، قانشاما كۇش سالىنعانىمەن، جات اعىممەن ساناسى ۋلانعانداردىڭ كوزقاراسىن وزگەرتۋ وتە قيىن ەكەنىن جاسىرمايمىن. مۇنداي ادامدار سالافيزم يدەولوگياسىنان ەشقاشان باس تارتا المايدى. قازىرگى كەزدە ەڭ باستىسى، جات اعىمنىڭ جەتەگىنە ەرگەن ادامداردى ءبىزدىڭ قوعامعا، قازاقستاندىق ەرەكشەلىككە بەيىمدەۋ قاجەت.
— الەۋمەتتىك جەلىلەردە كەيبىرەۋلەر ەگەر شەكتەن شىقپاسا، قالىپتى ءدىني ۇستانىممەن جۇرسە، ءسالافيزمنىڭ، سالافيتتەردىڭ قوعامعا قاۋىپ توندىرمەيتىنىن ايتادى.
— جوعارىدا ءسوز ەتىلگەن ادامدار دا پسەۆدوسالافيت جاماعاتىنىڭ اراسىندا كەڭىنەن ينتەرنەت ۋاعىز جۇرگىزگەن. ولاردىڭ ءبارى وزدەرىن قازاقستانداعى ءسالافيزمنىڭ قالىپتى ءتۇرىن جالعاستىرۋشىسىمىز دەگەن. الايدا، پسەۆدوسالافيتتەردىڭ تىم بەلسەنىپ ۋاعىز ايتۋى قازاق قوعامىنا، قازاق ۇلتىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگىنە قاۋىپ توندىرۋدە. ماسەلەن، سالافيزم اعىمىنىڭ وكىلدەرى ۇلتىمىزدىڭ وتكەن تاريحى مەن حالقىمىزدىڭ يسلام ءدىنىن قابىلداۋ تاجىريبەسىن جوققا شىعارادى. سونىمەن قاتار، ەلىمىزدەگى بارلىق تەرروريستىك اكتىلەر راديكالدى سالافيتتەردىڭ قولىمەن جاسالعانىن دا ۇمىتپايىق. جاسىراتىنى جوق، سيرياعا سوعىسقا اتتانعان قازاقستاندىقتاردىڭ بارلىعى وسى اعىمنىڭ وكىلدەرى.
— جاقىندا عانا ءسىز سالافيزم اعىمىنىڭ كوشباسشىسى ءدىلمۇرات ماحاماتوۆپەن جۇمىس جۇرگىزدىڭىز. ءدىلمۇرات سالافيزمگە قالاي كەلگەن؟
— ءدىلمۇرات ماحاماتوۆ – ەتنيكالىق وزبەك، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ تۋماسى. جوعارى تەولوگيالىق ءبىلىمى بار. بىرنەشە تىلدە ەركىن سويلەيدى. ەكى رەت ۇيلەنگەن، 9 بالاسى بار. ول 20 جىلدان استام ۋاقىت ساۋد ارابياسىندا ءومىر سۇرگەن. سول جاقتا ءدىني ءبىلىم العان. 2000-شى جىلداردىڭ باسىندا ەلىمىزدەن ءدىني ءبىلىم الۋعا كوپتەگەن بالا شەتەل اسقانى ءمالىم. ول كەزدە ساۋد ارابياسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ مۇمكىندىگى مەن ستۋدەنتتەرگە جاسالاتىن جاعدايى بىزدەن كوش ىلگەرى ەدى. ساۋد ارابيا كورولدىگى بىزدەن بارعان «توليبتەرگە» ءبىلىمدى عانا ەمەس، جاتىن ورنى مەن ۇيىنە بارىپ قايتۋىنىڭ بيلەتىنە دەيىن تەگىن بەردى. ءتىپتى، جىلىنا ءبىر رەت قاجىلىققا ءبىر رەت تەگىن بارۋلارىنا دا جاعداي جاسادى. ارابياداعى ءدىني ءبىلىم الۋشىلارعا 150-200 دوللاردان اي سايىن ستيپەنديا تولەندى. ال سوڭعى ون جىل شاماسىندا ءبىلىم الۋشىلارعا ەلىنەن وتباسىن كوشىرىپ الۋىنا دا رۇقسات بەرىلگەن ەدى. ارينە، ول كەزدە قازاقستانداعى ءدىني ءبىلىم بەرۋ وشاقتارى ساۋد ارابياسىمەن باسەكەلەستىككە تۇسە المايتىن. جاستارىمىز ارابيانىڭ ۇسىنعان وسىنداي مۇمكىندىگىن پايدالانىپ، سول ەلگە ءدىني ءبىلىم الۋعا اتتاندى. وكىنىشكە قاراي، بولاشاق «جۇلدىز ءدىندارلار» وزدەرى ءبىلىم العان ەلدىڭ ءدىني اعىمىنىڭ جەتەگىنە ءتۇستى. جەتەككە تۇسكەنىمەن قويماي، ينتەرنەت ارقىلى ەلىمىزگە جات اعىمنىڭ ۋاعىدارىن ايتىپ، وزدەرىنىڭ قاتارىنا كىرۋگە شاقىرۋدى بەلسەندى جۇرگىزدى.
— وسى ءدىني اعىم مەن ونىڭ كوشباسشىسىنىڭ لەكتسيالارىن، ۋاعىزدارىن تىڭداپ جاپا شەككەندەر بار ما ەلىمىزدە؟ ءدىلمۇراتتىڭ اداسىپ جۇرگەنىن دالەلدەيتىن ايعاقتار بار ما؟
— تەرگەۋ جۇمىستارىنان بەلگىلى بولعانىنداي، 20 شاقتى ادام ءدىلمۇراتتىڭ لەكتسيالارىن تىڭداپ، ەكسترەميستىك قىلمىسقا بارعانى انىقتالعان. سونىمەن قاتار، بىزدەگى زاڭمەن كوزقاراستارى قاراما قايشى كەلەتىن بەلگىلى ءبىر توپتار قالىپتاسقان. ماسەلەن، ءسالافيزمدى جاقتاۋشىلار قازاق ۇلتىنىڭ ازاماتتىق، ۇلتتىق ەرەكشەلىگىن مويىندامايدى، ونداي ۇعىمعا تۇبەگەيلى قارسى. بۇل دەسترۋكتيۆتى اعىم وكىلدەرىنىڭ نەگىزگى ەرەكشەلىكتەرى بولىپ تابىلادى. جات اعىم وكىلدەرى وسىنداي قاعيدامەن وزدەرىن قوعامنان الشاق ۇستاپ، شىنايى مۇسىلماندىق تۇسىنىكتەن جىراقتاعان. وزدەرىنىڭ ءدىني يدەولوگياسىنان باسقانى قابىلدامايدى جانە ەلدەگى باسقا ماسەلەلەرمەن باستارىن اۋىرتپايدى.
— قاماۋداعى ءدىلمۇرات ولارعا نە ۇيرەتىپ، قالاي وقىتقان؟ ولاردىڭ ايتقان جاۋاپتارىنان مىسال كەلتىرە الاسىز با؟
— قازاقستان پروكۋراتۋراسىنىڭ رەسمي سايتىندا ءدىلمۇراتتىڭ لەكتسيالارى مەن ماتەريالدارىنا جاسالعان ساراپتامالار جاريالانعان. ارنايى ماماندار ول ماتەريالدار قوعامدا ۇلتارالىق، دىنارالىق ارازدىقتى قوزدىرۋعا باعىتتالعان، ەكسترەميستىك دەپ تانىدى. ءدىلمۇراتتىڭ ءوز تىڭداۋشىلارىنا ايتقاندارىنىڭ بىرنەشەۋىنەن مىسال كەلتىرەيىن. «جەك كورۋ كەرەك بولسا، حريستيانداردى جەك كورەدى. الايدا ەۆرەيلەردى حريستياننان دا قاتتى جەك كورۋ كەرەك. تاريحتا ەۆرەيلەر پايعامبارلاردى ولتىرگەنى ءمالىم. وسى ءۇشىن ولاردى قاتتى جەك كورۋ قاجەت». وسى سويلەمىنە قاراپ لەكتوردىڭ ءوز تىڭداۋشىلارىن وزگە ۇلت وكىلدەرى مەن باسقا ءدىني سەنىمدەگى ادامداردى جەك كورۋگە شاقىراتىنىن انىق بايقاۋعا بولادى. ينتەرنەتتە ءدىلمۇراتتىڭ باسقا ءدىن وكىلدەرى مەن وزگە ۇلتتارعا، ماسەلەن، حريستياندارعا، يۋدا، سوپىلار مەن شاحيدتەرگە كۇمانمەن قارايتىنى تۋرالى كوپتەگەن لەكتسيا تابىلدى. مۇنان بولەك ول ناماز وقىمايتىن ادامدارعا «بيدعاتشىلار»، «اداسقاندار»، ەۆرەيلەر مەن حريستياندار»، "ناماز وقىماعاندار كۇناھارلار" دەگەن سىندى ات قويىپ، ايىپتايدى. ءدىلمۇرات ءدىني جازبا ماتىندەرىنەن مىسال كەلتىرە وتىرىپ، تىڭداۋشىسىنا كىمدى جەك كورۋ كەرەگىن ايتادى. سونىمەن قاتار، ءدىلمۇرات «حانافيت ماترۋيدتار» مەن يسلامنىڭ باسقا اعىمىنىڭ وكىلدەرىن جەك كورۋگە عانا ەمەس، ونداي توپ ادامدارىمەن نەكە دە قيماۋعا شاقىرادى. ال ءدىلمۇراتتىڭ وسىنداي ۇستانىمىن جاقتاپ، ونى ورىندايتىندار دا سالافيتتەردىڭ ىشىندە از ەمەس. وسىنىڭ وزىنەن ءدىلمۇراتتىڭ يدەيالارىنىڭ قوعامنىڭ بىرتۇتاستىعىن بۇزۋعا باعىتتالعانىن اڭعارۋ قيىن بولماس.
— ءدىلمۇرات ءوزىنىڭ تاڭداعان جولىنىڭ قاتە ەكەنىن مويىندادى ما؟ ءوزىنىڭ قارسىلىق كوزقاراسىن ول قالاي تۇسىندىرەدى؟
— ءدىلمۇرات ءوزىنىڭ قاتەسىن اشىق مويىندامايدى. ال جاقتاستارى تاراپىنان «ءدىلمۇرات ءدىني كوزقاراسى ءۇشىن قينالعان باتىر» دەگەن قولپاشتاۋى دىلمۇراتقا تۇرمەدەگى سىناقتاردان تىك تۇرىپ شىعۋىنا سەبەپ بولۋدا. وسىعان دەيىنگى سۇحباتىمدا «حاريزماتيكالىق ليدەر» سيندرومى تۋرالى ايتىپ ەدىم. مىنە، پسەۆدوسالافيزم اعىمىنىڭ وكىلدەرى ءدال سونداي تالانتتى جانە باسقاشا ويلايتىن ادامدار. بىراق ونداي ادامداردى ماقتان تۇتۋدىڭ ەش قاجەتى جوق. ويتكەنى جات اعىمنىڭ ليدەرلەرى وزدەرى عانا ەمەس، باسقا دا مىڭداعان ادامدى ءتۇزى جولىنان تايدىرىپ، اداستىرۋدا. ءدىلمۇرات بۇعان قالاي قول جەتكىزدى؟ ءدىلمۇرات تا باسقا دا جات اعىم ليدەرلەرى سەكىلدى شەتەلگە ءدىني ءبىلىم الىپ، سول جاقتا العان ءبىلىمىن باسقالارعا دا ۇيرەتىپ، پىكىر الماسىپ باستايدى. ول كەزدە ساۋد ارابياسىنداعى نەگىزگى ءدىني اعىم ۋاحاببيزم ەكەنىن ەكىنىڭ ءبىرى بىلە بەرمەيتىن. پسەۆدوسالافيزم دەگەن ماركا اياسىندا ءوز ۋاعىزدارىن ادامداردىڭ ساناسىنا سىنالاي ەنگىزگەن دۇمشە ءدىندارلار بىرتىندەپ جات اعىمنىڭ جەتەگىنە ەرىپ كەتكەندەرىن دە بايقامايدى. «ءبارىن بىلەتىن ۇستاز» دەگەن اتقا يە بولعان پسەۆدوسالافيت بىرتە-بىرتە ەلىمىزدەگى مەشىت يمامدارىنىڭ ۋاعىزدارى مەن ايتقاندارىن جوققا شىعارىپ، كوزقاراستارى قارسى تاراپقا شىققان. مىنە، وسىلايشا وسىنداي كوزقاراستاعى ازاماتتاردى اينالاسىنا ۇيىرە جيناعان «ءبارىن بىلەتىن ۇستازدار» كەيىن ليدەرگە اينالعان. «ۇستازدار» وزدەرىن «شەيحتەرگە» ۇقساتىپ، سولاردىڭ جولىن ۇستانىپ، اينالاسىنا تەك وزدەرى بىلەتىن ءدىني تۇسىنىكتى ۇيرەتىپ، وقىتادى. كەيىنىرەك يسلامنىڭ اتىن جامىلىپ زاڭعا قايشى اكتسيالارعا شىعىپ، زورلىق، زومبىلىق ارەكەتتەرىنە بوي ۇرعان. الايدا جات اعىمنىڭ ليدەرلەرى وزدەرى قۇراعان شەڭبەردەن وزدەرى شىعا الماي قالعان. مىسالى، ءدىلمۇراتتىڭ بويىندا ءتۇرلى اعىمدار مەن سەكتالاردى قالىپتاستىرا الاتىن ليدەر حاريزماتيك قاسيەتى باسىم. سونداي-اق، ءدىلمۇراتتان ءوز يدەياسىنا دەگەن نارتسيسسيزم، تاۋەلسىزدىك، تاۋەكەلشىل، ەكسپرەسسيۆنوست، ارتىستىك، كوزسىز تابىنۋشىلىق سياقتى قاسيەتتەردى دە انىق اڭعارۋ قيىن ەمەس.
— ءدىلمۇرات كوپ جىل بويى قازاقستاندىقتارعا راديكالدى يسلام يدەيالارىن تاڭداي وتىرىپ، ينتەرنەت ارقىلى سونى ۋاعىزداۋمەن بولدى. نەگە سونشا ۋاقىت دىلمۇراتقا توقتاۋ سالىنبادى؟
— ويتكەنى، باسقا دا جات اعىم ليدەرلەرى سياقتى ءدىلمۇرات ماحاماتوۆ تا 20 جىلداي قازاقستانداومىر سۇرمەدى. ول شىنايى قازاقستاندىق قوعامنان الىستا بولدى، بىزدەگى زاڭداردان حابارسىز ەدى. قازاقستانداعى جاعداي قانداي ەكەنىنەن بەيحابار ەكەنىنە قاراماستان، ءدىلمۇرات ءوزىنىڭ «تابىنۋشىلارىنا» ناقتى تاپسىرمالار مەن نۇسقاۋلىق بەرىپ وتىرعان. ارينە، ءدىلمۇرات بۇل ۋاقىتتا بىزدەگى ءدىني ساۋاتتىلىقتىڭ الدەقايدا العا قادام باسقانىن بىلمەگەن. ەلىمىزدىڭ ءدىني باعىتتاعى ساياسي ۇستانىمى مەن مۇفتياتتاعى قىزمەتكەرلەردىڭ ءدىني ءبىلىمى دامىعانىنا قاراماستان، سۇحبات بارىسىندا ءدىلمۇرات مەملەكەتىمىزدىڭ زايىرلى مەملەكەت ەكەنىن مۇلدە مويىندامايتىنى بايقالادى. ول ءتىپتى، قازاقتىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارى، قازاقستاندىقتاردىڭ تولەرانتتىلىعى، ۇلتارالىق، دىنارالىق كەلىسىم مەن دوستىق تۇسىنىكتەرى تۋرالى مۇلدەم بەيحابار.
— ءوزىنىڭ كەسىرىنەن جاستار زارداپ شەككەنىن ويلاپ ءدىلمۇرات وكىنىش بىلدىرە مە، قالاي ويلايسىز؟
— ءدىلمۇرات ماحاماتوۆ بىلايشا ايتقاندا، وزىنە كوپ الىپ قويدى. ويتكەنى رەسمي بيلىك تاراپىنان دا، قازاقستاننىڭ ءدىني باسقارماسىنان دا وعان قازاقستاندىقتارعا ءدىني ءىلىم ۇيرەت، ۋاعىز ايت دەپ ءوتىنىش جاساعان جوق. ءدىلمۇراتتىڭ مورالدىق تا، زاڭدىق تا قۇقىعى بولعان جوق ۋاعىز ايتىپ، ءدىن ءىلىمىن ۇيرەتۋگە. ويتكەنى، ءبىزدىڭ ەلدە ءدىني ءبىلىمدى تاراتۋعا ارنالعان رەسمي اقپاراتتىق ارنالار بار. سوعان قاراماستان، پسەۆدويسلام ليدەرلەرى وزدەرىنە كوپ الىپ قويعانى سونشا، قازاقستاندىقتاردىڭ ءدىني ساۋاتىن اشامىز دەپ ءوز يدەولوگيالارى وزدەرىنە تاياق بولىپ ءتيدى. جات اعىم ىلىمدەرىن تەرەڭ مەڭگەرگەن ءدىلمۇرات تا ءوزىن كوشباسشى ساناپ،سوڭىنان مىڭداعان ادامدى ەرتۋگە بارىن سالدى. ءبىزدىڭ ەلدەگى ازاماتتاردىڭ ساناسىنا ءوزىنىڭ ۋاعىزىن بارىنشا ءسىڭىرىپ، ءوز مۇددەسى ءۇشىن سوڭىنان ەرگەندەرگە بارىنشا پسيحولوگيالىق قىسىممەن ىقپال ەتكەن. ءدىلمۇرات ءوز جاقتاستارىن جيحادقا اشىق شاقىرعان جوق. دەسەك تە، سيرياعا سوعىسقا كەتكەندەر سول ءدىلمۇراتتىڭ لەكتسيالارى مەن ۋاعىزدارىنان كەيىن سوعىسقا كەتۋ شەشىمىن قابىلداعان. سيرياعا كەتكەندەردىڭ پايىمى بويىنشا، قازاقستان «كاپىر مەملەكەت»، سوندىقتان «شىنايى يسلام» ءۇشىن، «حاليفات» ءۇشىن سيرياعا اتتانۋ كەرەك. سول جاقتا «تازا يسلام» ءۇشىن سوعىسۋ باستى ماقساتتارى ولاردىڭ. سيرياعا كەتكەندەردىڭ قانشاماسى سوعىستا قازا تاپسا، ءالى سول ايماقتا قانشاسى جۇرگەنى بەيمالىم. ەڭ وكىنىشتىسى، وسى «تازا يسلام» ءۇشىن سوعىسىندا قانشاما بەيكۇنا سابيلەر كوز جۇمدى. ال، ەلگە قايتارىلعاندارى ەكسترەميزم مەن تەرروريزمدى ناسيحاتتاعانى ءۇشىن قىلمىستىق جاۋاپقا تارتىلدى. ەلگە قايتارىلعان سول ادامداردان سيرياعا نە ءۇشىن كەتكەنىن سۇراساق، ءدىلمۇراتتىڭ لەكتسيالارىن العا تارتادى. دەمەك، ولار ءدىلمۇراتتى تىڭداماعاندا، سالافيت بولماس ەدى، سوعىسقا دا كەتپەس ەدى. بۇل ەندى، ارينە. بۇل ەندى اپريوري عوي. مىنە، ءدىلمۇراتتىڭ كىناسى وسىنداي ازاماتتاردىڭ بەرگەن جاۋاپتارى ارقىلى انىقتالىپ، دالەلدەندى. مۇمكىن، ءدىلمۇرات تىكەلەي ەمەس، جاناما كىنالى دە شىعار. ءدىلمۇراتتان ءوز كىناڭدى مويىندايسىڭ با دەپ سۇراعانىمدا: « مەن ەشكىمدى مەنى تىڭدا دەپ ماجبۇرلەمەدىم. ولار ءوز ەركىمەن تىڭدادى» دەپ جاۋاپ بەردى.
سوندا ول نە ءۇشىن الەۋمەتتىك جەلىدە بەلسەندى جۇمىس ىستەپ، ۋاعىزدارىن توقتاتپاي تاراتتى؟
ەندى كەلىپ بار كىنانى وزىنەن ىسىرىپ، ءتىپتى تىڭداۋشىلارىنان دا بەزىپ وتىر. ەكسترەميزمگە باعىتتالعان كەز-كەلگەن ارەكەت جازالانادى، ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ ۇستانىمى وسىنداي. ايتسە دە، وسىنداي اڭگىمەلەسۋلەردەن كەيىن ءدىلمۇرات ەكەۋمىزدىڭ ارامىزدا جاعىمدى ديناميكا قالىپتاسا باستادى. «مەنىڭ كەسىرىمنەن كوپ ادام تۇرمەگە تۇسكەن شىعار مۇمكىن. مۇنى ەندى تۇسىنە باستادىم. مۇمكىن، سول جىگىتتەردىڭ شەشەلەرىنىڭ قارعىسىن قۇداي ەستىپ، سول سەبەپتى دە مەن وسىندا شىعارمىن. انالاردىڭ قارعىسى ماعان تيگەن شىعار»، — دەدى ول.
— ءسوزىمىزدىڭ ءتۇيىنى رەتىندە ءدىلمۇراتتى جاقتاۋشىلار مەن ونىڭ كۇناسىزدىگىن، كىناسىزدىگىن العا تارتىپ، ۋاعىزدارىن ءالى كۇنگە تىڭداپ، ءار سوزىنە باس ۇراتىندارعا نە ايتار ەدىڭىز؟
— قازاقستاندىق سالافيزم اعىمى وكىلدەرى وزدەرىنىڭ ليدەرلەرى قىلمىستىق جاۋاپقا تارتىلعان سوڭ، ەندى دۇرىس شەشىمگە كەلىپ، ءوز ءىس ارەكەتتەرىنە ەسەپ بەرە باستايتىن شىعار دەپ ويلايمىن. «جۋسان» وپەراتسياسى بويىنشا سيريادان ەلگە قايتارىلعان ادامداردىڭ تاعدىرلارى دا ءاربىر سالافيتكە وي سالۋعا ءتيىس. سالافيزم يدەولوگياسىنان باس تارتاتىن ۋاقىت جەتتى. وزگە دە ءدىني سەنىمدەگى ادامدار مەن قوعاممەن تاتۋلىقتا ءومىر سۇرۋگە بەت بۇرۋ قاجەت. سالافيتتەردىڭ ءبىزدىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىگىمىزگە قاۋىپ توندىرۋگە حاقىسى جوق. سالافيتتەر مەملەكەتپەن ۇندەسىپ ءومىر سۇرۋگە ۇمتىلىپ، قازاقتىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن، قازاقتىڭ سالت ءداستۇرىن قۇرمەتتەۋگە مىندەتتى. ءدىنتانۋشىلار مەن مەشىت يمامدارى سالافيتتەرگە ۇنەمى كومەك قولىن سوزۋعا دايىن. ءداستۇرلى ءدىن وكىلدەرى سالافيتتەردىڭ وسىعان دەيىنگى ارەكەتتەرىن كەشىرۋگە دە دايىن. ال ازىرگە بىزگە ەڭ الدىمەن ۇلتتىق ەرەكشەلىگىمىزدى دارىپتەپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتار تۋرالى تۇسىنىكتى ساناعا ءسىڭىرۋ قاجەت. ەكسترەميزم مەن تەرروريزمدى ناسيحاتتاعان جىگىتتەر ەرتە مە كەش پە تۇرمەدەن شىعارى ءسوزسىز. ايتسە دە، ولاردىڭ بوستاندىققا شىققان سوڭ، قوعامدىق سانامەن قانشالىقتى تاتۋ ءومىر سۇرەتىنى، بۇل ەندى ءدىنتانۋشىلاردىڭ يىعىنا ارتىلاتىن جۇك بولماق.
— سۇحباتىڭىز ءۇشىن، راقمەت، گۇلناز ماقسۇتقىزى!
سۇحباتتاسقان ايگۋل ەسەناليەۆا
اۋدارعان مەرۋەرت حۋساينوۆا
