سەرىك زياتوۆ: قىزىلدى-جاسىلدى شارالاردى قويىپ، ءبىلىم جۇيەسىن جولعا قوياتىن كەز كەلدى

قازاق ءتىلى ساباعىندا ايتىلىم، تىڭدالىم، جازىلىم، وقىلىم دەگەن تىلدىك داعدىلار بار. بۇلاردى وقۋشىلار باستاۋىش سىنىپتاردان باستاپ مەڭگەرەتىن بولسا كەرەك. ەندى ءوز باسىم سونىڭ ناتيجەسىن بايقاي الماي ءجۇرمىن. ويتكەنى 5-سىنىپتى ايتپاعاندا، 9-سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ دا تاريح پانىنەن ماتىنمەن جۇمىستا وقىعانىن تۇسىندىرە المايتىن كەزدەرى ءجيى بولادى. وقىعاندى تۇسىنبەگەسىن، جازباشا جۇمىستان دا قينالادى.

مۇعالىمدەر قاۋىمى كەزىندە ديكتانت، مازمۇنداما مەن شىعارما جازۋدى الىپ تاستاۋدىڭ سالدارى جاقسى بولمايتىنىن ايتتى. بۇعان سول كەزدە جوعارىداعىلار قۇلاق اسپاپ ەدى. بيىلعى وقۋ جىلىنان باستاپ ديكتانت، شىعارما دەگەندەردى قايتادان ەنگىزىپتى. دەگەنمەن سونىڭ وزىنە دە ءبىر ساباقتى قيماي، كىرىكتىرىپ قويعان سەكىلدى.

ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە سوڭعى جىلدارى كوپتەگەن كەلەڭسىزدىكتەر بولدى. وقۋلىقتى رەسۋرس دەپ ءبىر بىلىقتىردى. ءوزىم قازىرگى باعىتىنا قاراپ، وقۋلىقتىڭ ولقىلىقتارى تۇزەلەدى دەگەنگە سەنۋدەن قالدىم.

وقۋلىقتا وقۋ ماقساتىنا قاتىسسىز ماتەريالدار بولماۋى كەرەك.

بۇرىندارى اتا-انالار دا، ساباققا كەلمەگەن وقۋشىلار دا اۋىزشا ساباقتاردى وزدەرى وقىپ، تۇسىنە بەرۋشى ەدى. ەندى سول مۇمكىن بولماي كەتتى. سوندىقتان دا وقۋلىقتاعى ماتەريالدار مەيلىنشە تۇسىنىكتى بولسا دەيمىن.

تاقىرىپتاردىڭ دا، وقۋ ماقساتتارىنىڭ دا كەلىسپەيتىن جەرلەرى بارشىلىق. 6-سىنىپتىڭ قازاقستان تاريحىندا التىن وردا جوق تا، اق وردا بار. 8-سىنىپتا اقپان بۋرجۋازيالىق رەۆوليۋتسياسى مەن سونىڭ قازاقستانعا اسەرى جانە قازاقستان ازاماتتىق قارسىلىق جىلدارىندا دەگەن تاقىرىپتاردا حح عاسىردىڭ باسىنداعى قازاقستانداعى قوعامدىق-ساياسي پروتسەستەرگە باعا بەرۋ دەگەن تىم جالپىلاما وقۋ ماقساتى الىنعان. 1920 جىلدى حح عاسىردىڭ باسى دەگەنى-تاعى كەلمەيتىن سەكىلدى.

2017 جىلدان باستاپ، ادىستەمەلىك نۇسقاۋلىق حاتتا تاريح ءپانىن وقىتۋدا ادام اتتارى مەن داتالارعا ەكپىن تۇسىرمەي، تاريحي ويلاۋعا، اناليتيكاعا باسىمدىق بەرۋ كەرەكتىگى جازىلدى.تاريح وقۋلىعىنا كىم كورىنگەن ەنە بەرمەيدى. بەلگىلى ءبىر تاريحي وقيعانىڭ ورىن العان ۋاقىتى بولادى. ەكى تاريحي وقيعانى سالىستىرىپ، اناليتيكا جاساۋ ءۇشىن تۇلعالاردى دا، داتانى دا بىلمەك كەرەك. ءبىر وكىنىشتىسى، ەكى جىلداي بۇرىن، قىزىلجار قالاسىندا وتكەن تاريح ءپانى مۇعالىمدەرىنىڭ سەزىندە اتالمىش تەزيستى ەكس-مينيستر ا.ايماعامبەتوۆ سوزبە-ءسوز قايتالاعان بولاتىن.

2017 جىلدىڭ كۇزىندە اۋدان ورتالىعىندا نزم مۇعالىمدەرى سەمينار-كەڭەس وتكىزدى. بۇعان كورشىلەس قاراتوبە اۋدانىنىڭ مۇعالىمدەرى دە قاتىسقان بولاتىن. سول كەزدە ادام اتى مەن داتالارعا اسا ءمان بەرمەي وقىتۋدىڭ قوسستاندارتقا ۇرىندىرىپ، ۇبت-دا وقۋشىلارعا زيانىن تيگىزەتىنىن ايتقانىمدا، وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنان كەلگەن ادىسكەرىمىز د.شاكاەۆا ءسوزىمدى جوققا شىعارعان ەدى. اينالىپ كەلگەندە، وقۋشىلار اقىلى كۋرس جاعالاپ كەتتى.

ءبولىم بويىنشا جيىنتىق باعالاۋ مەن توقساندىق جيىنتىق باعالاۋدىڭ دا كەرەمەت پايداسى بولىپ جاتىر دەپ ايتا المايمىن. بۇل ەكەۋىن دە وڭتايلاندىرماسا، ناتيجەسىن بەرەتىن ءتۇرى جوق. بالانىڭ جاس دەڭگەيىنە كەلمەيتىن، قاستانشىقپاعىر باعدارلامانى دا جوندەمەي بولمايدى. قىسقاسى، قىزىلدى-جاسىلدى شارالاردى قويىپ، ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جولعا قوياتىن كەز الدەقاشان كەلدى.