بۇگىن – شاكارىم قۇدايبەردىۇلىنىڭ تۋعانىنا 165 جىل

8135
Adyrna.kz Telegram

بۇگىن – اقىن، ويشىل، كومپوزيتور، اۋدارماشى شاكارىم قۇدايبەردىۇلىنىڭ (1858-1931) تۋعان كۇنى. عۇلامانىڭ تۋعانىنا 165 جىل تولىپ وتىر، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى. 

ۇلى ابايدىڭ ءداستۇرىن جالعاستىرىپ، وركەنيەتىمىز بەن ۇلتتىق سانامىزدىڭ ىلگەرلەۋىنە ۇشان-تەڭىز ۇلەس قوسقان ءىرى اقىن، عۇلاما ويشىل، تاريحشى، اۋدارماشى، سازگەر شاكارىم قۇدايبەردىۇلى بۇرىنعى سەمەي وبلىسى، اباي اۋدانى، شىڭعىس تاۋىنىڭ بوكتەرىندە 1858 جىلى دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى - ابايدىڭ اعاسى - قۇدايبەردى. اكەسى دۇنيەدەن وزعاننان كەيىن  شاكارىم قۇدايبەردىۇلى ابايدىڭ تاربيەسىندە بولادى. جەتى جاسىندا-اق ولەڭگە ايرىقشا تالابىمەن كوزگە تۇسەدى. وز بەتىمەن اراب، پارسى، تۇرىك، ورىس تىلدەرىن يگەرىپ، شىعىس، ورىس كلاسسيكتەرىنىڭ شىعارمالارىنان ءنار الادى.

ابايدىڭ وسيەتىنە قۇلاق اسىپ، 1905-1906 جىلدارى قاجىلىق ساپارمەن اراب، تۇرىك، ەۋروپا ەلدەرىن ارالايدى. الەم كىتاپحانالارىنداعى مارجاندارمەن تانىسادى. ءدىن مەن فيلوسوفيا، عىلىم سالالارىن يگەرەدى. 1908 جىلدان باستاپ ەلدەن شەت كەتىپ، تازا شىعارماشىلىق جۇمىسپەن شۇعىلدانادى. "تۇرىك، قىرعىز، قازاق ءھام حاندار شەجىرەسى", "مۇسىلماندىق شارتى" كىتابى 1911 جىلى ورىنبوردا، "قازاق ايناسى" ولەڭدەر جيناعى، "قالقامان-مامىر", "ەڭلىك-كەبەك" پوەمالارى 1912 جىلى سەمەيدە باسىلىپ شىعادى.

ورىستىڭ ۇلى جازۋشىسى ل.ن. تولستويمەن حات الىسىپ، ءوزىن ونىڭ شاكىرتى سانايدى. 1931 جىلى باندىلارمەن بايلانىستى دەگەن جالعان ايىپتاۋمەن كەڭەس قارۋلى توپ مۇشەلەرىنىڭ قولىنان اتىپ ولتىرىلەدى. 1988 جىلى اقىن اتى اقتالدى. ش. قۇدايبەردىۇلىنىڭ ادەبي مۇراسى اسا باي. ول پوەزيا، پروزا، اۋدارما، تاريح، تراكتات سالاسىندا جۇمىس ىستەپ، اباي داستۇرىندە دەموكراتتىق-حالىقتىق، گۋمانيستىك-حالىقتىق باعىت ۇستادى.

بۇگىن اقىننىڭ تۋعان جەرى اباي وبلىسىنىڭ اباي اۋدانىندا شاكارىم قۇدايبەردىۇلىنىڭ تۋعانىنا 165 جىل تولۋىنا وراي "شاكارىم رۋحىنا تاعزىم" اتتى ءىس-شارا وتكىزىلۋ جوسپارلانعان. جيىن بارىسىندا "شاكارىم بابا وسيەتى" اتتى وبلىستىق جازبا اقىندارىنىڭ ءمۇشايراسى، "شاكارىم مۇراسى - ۇلت قازىناسى" اتتى كەزدەسۋ كەشى مەن بىرقاتار مەرەكەلىك كونتسەرتتەر وتەدى. ال ەرتەڭگە "شاكارىم جۇرگەن ىزبەنەن" اتتى ەكسپەديتسيا ۇيىمداستىرىلعان.

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

 

پىكىرلەر