بالالارى ءىستى بولعاننان كەيىن قوعام دەپۋتاتتاردىڭ مانداتىن كەرى قايتارۋدى سۇرايدى. الايدا زاڭ شىعارۋ ورگانىنداعى ولاردىڭ ارىپتەستەرى ماسەلەنى جەكە جاۋاپكەرشىلىكپەن بايلانىستىرادى.
داۋدىڭ باسى – دايراباەۆتىڭ ەكى ۇلى
ماجىلىستەگى «اۋىل» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتى جيگۋلي دايراباەۆتىڭ قوس ۇلى 6 ءساۋىر كۇنى سوتتالدى. تاراز قالالىق №2 سوتى سۋبسيدياعا بولىنگەن قارجىنى جىمقىرىپ، مەملەكەتكە 550 ملن تەڭگە زيان كەلتىرگەنى ءۇشىن مارات دايراباەۆ پەن ديدار مولداقالىقتى 5 جىلعا شارتتى تۇردە بوستاندىعىنان شەكتەدى. بۇدان وزگە تاعى دا ەكى ادام تۇرمە جازاسىنا كەسىلدى.
جيگۋلي دايراباەۆ 2022 جىلى كەزەكتەن تىس پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا كانديدات بولعان كەزدە بالالارىنىڭ ماسەلەسى الدىنان شىققان. الايدا ول بالالارىنىڭ «جاس ەمەس» ەكەنىن ايتىپ، «ءوز ماسەلەلەرىن وزدەرى شەشەدى» دەگەن.
ال قوعامدا وسىنداي جاعدايدان كەيىن ونىڭ دەپۋتات بولۋىنا مورالدىق حاقىسى جوق دەگەن پىكىر ءجيى ايتىلعان.
بالالارى اۋىل شارۋاشىلىعىنا بولگەن قارجىنى جىمقىرىپ، وزى «اۋىلدىڭ وركەندەۋى» ۇشىن جۇمىس ىستەيتىن پارتيانىڭ اتىنان سايلانعان دەپۋتاتتىڭ ءوزى سوت شەشىمىنەن كەيىن بۇل ماسەلەگە تىكە جاۋاپ بەرگەن جوق. تىلشىلەر كوزىنە دە تۇسپەدى. ونىڭ ورنىنا پارتيالاس ارىپتەسى اناس باققوجاەۆتىڭ جاۋاپ بەرۋىنە تۋرا كەلگەن. ايتۋىنشا، بۇل ىسكە دايراباەۆتىڭ تۇك قاتىسى جوق.
«بىرىنشىدەن، دەپۋتاتتىڭ ءمىنسىز بەدەلى تۋرالى بىزدە زاڭ دا، نورما دا جوق. ەكىنشىدەن، جيگۋلي دايراباەۆ اۋىل شارۋاشىلىعىن، ءوندىرىستى جاقسى بىلەدى. سوندىقتان دا ول كىسى فراكتسياعا قاجەت. ول دەپۋتاتتىق مانداتىن تاپسىرمايدى", - دەگەن «اۋىل» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ جەتەكشىسى، دەپۋتات اناس باققوجاەۆ.
كوشەدەن رينگ ىزدەگەن كىشى تۇرلىحانوۆ
بيىل ماجىلىسكە ءبىر مانداتتى وكرۋگتەن سايلانعان «امانات» پارتياسىنا مۇشە دەپۋتاتتىڭ ۇلى اكەسى سايلاۋعا تۇسەر-تۇسپەستە شۋ شىعاردى. ول بەلگىلى بالۋان داۋلەت تۇرلىحانوۆتىڭ ۇلى – نۇراسىل تۇرلىحانوۆ. ول الماتىدا ءوز سۇيىكتىسىمەن تىلگە كەلىپ قالسا كەرەك. جانجال كەزىندە وعان اراشا بولعان تاعى ەكى ادامدى سوققى استىنا العان نۇراسىل بولاتتىڭ ءىسى سوتقا جونەلتىلدى. بۇزاقىلىعى ءۇشىن ول ەكى مىڭ اەك مولشەرىندە ايىپپۇل تولەۋى، 600 تاۋلىككە دەيىن قوعامدىق جۇمىسقا تارتىلۋى نەمەسە ەكى جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى مۇمكىن.
داۋلەت تۇرلىحانوۆ «بۇزىق بالاسىنىڭ» قىلىعىن مويىنداپ، ۇندەمەي قالمادى. بالاسى كىنالى دەپ تانىلسا، جازاسىن الۋ كەرەگىن ايتتى. ءتىپتى، مانداتىن تاپسىرعىسى كەلگەنىن دە جاسىرمادى. الايدا، بۇل شەشىمگە وتباسى، دوستارى مەن تۋىستارى قارسى بولعان كورىنەدى.
ول ۇلىنىڭ قولىنان زارداپ شەككەن ادامدارمەن دە كەزدەسكەن.
«وقيعادان سوڭ اتا-انا رەتىندە ولارمەن كەزدەسىپ، كەشىرىم سۇرادىم. ەم السىن دەپ كومەك ۇسىندىم، بىراق ولار باس تارتتى» ، - دەگەن داۋلەت تۇرلىحانوۆ.
وسىلايشا، ءبىرىنىڭ ءبىر ۇلى، ەكىنشىسىنىڭ ەكى ۇلى قاتار قوعام سىنىنا ىلىككەن دەپۋتاتتار مانداتتارىن تاپسىرمادى.
بالاسىنىڭ قىلىعىنا شىداماي قىزمەتتەن كەتكەندەر
2015 جىلى استانادا ۇلىنىڭ ۇيلەنۋ تويىنداعى كورتەجى جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن بۇزعانى ءۇشىن ءىىم اكىمشىلىك پوليتسياسى كوميتەتىنىڭ باسشىسىنىڭ ورىنباسارى باقىتجان بالتاشەۆ قىزمەتىنەن كەتكەن ەدى. بالاسى قىمبات كولىكتەرمەن ەلوردا كوشەلەرىندە شوۋ ۇيىمداستىرعان پوليتسيا پولكوۆنيگى ءىىم بۇيرىعىمەن ورنىن بوساتقان.
ودان بولەك، ءدال سول 2015 جىلى استانانىڭ ساۋدا ويىن-ساۋىق كەشەندەرىنىڭ ءبىرىنىڭ كينوتەاترىندا ساتۋشى قىزدى تەپكەن قۋانىش تۋراگەلديەۆتىڭ اكەسى بولات تۋراگەلديەۆ قازاقستان پرەمەر-ءمينيسترى كەڭسەسىندەگى قىزمەتىنەن كەتۋ تۋرالى ارىز بەردى. قازاقستان پرەمەر-ءمينيسترى كەڭسەسىنىڭ باس ينسپەكتورى قىزمەتىن اتقارعان بولات تۋراگەلديەۆ قوعامنىڭ بۇل ىسكە نارازى بولعانىنا نازار اۋدارىپ، ءوزىنىڭ مورالدىق-ەتيكالىق ۇستانىمىنا بايلانىستى قىزمەتىنەن كەتتى.
«سايلاۋ ناتيجەسىنە نارازىلىقتىڭ جالعاسى»
ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرمۇرات ءباپيدىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي وقيعالار – «قوتىراش قوعامنىڭ» پروبلەماسى.
«بۇل شۋلى جاعداي دايراباەۆ پەن تۇرلىحانوۆتىڭ عانا پروبلەماسى ەمەس. بۇل - ءبىزدىڭ «قوتىراش قوعامنىڭ» تاۋەلسىزدىكپەن بىرگە كەلگەن پروبلەماسى. سوڭعى 20-25 جىلدىڭ كولەمىندە ۇرپاق تاربيەسىنەن بۇرىن، ءىشىپ-جەۋ، تالان-تاراج، قاناعاتسىزدىق، ۇرلىق سياقتى مەرەزدىك بەتىمەن كەتتى. جيگۋلي دايراباەۆ پەن داۋلەت تۇرلىحانوۆتىڭ بالالارىنا قاتىستى جاعداي، داۋ-داماي سوڭعى پارلامەنتتىك سايلاۋعا قاتىستى نارازىلىقتىڭ جالعاسى دەپ ويلايمىن. جالپى، ەكى دەپۋتاتتىڭ بالالارىنا قاتىستى ماسەلەگە سوت تورەلىك ايتۋى ءتيىس. مىنە، وسىدان كەيىن، دايراباەۆ پەن تۇرلىحانوۆتىڭ جوعارى قىزمەتتە قالۋىنا مورالدىق نەگىزدىڭ بار-جوعىن اتالعان ازاماتتاردىڭ وزدەرى شەشۋى كەرەك»، - دەدى ول.
«جالپىعا بىردەي مورالدىق ۇستانىم قاجەت»
ال تاعى ءبىر دەپۋتات ابزال قۇسپان دا ماندات وتكىزۋ-وتكىزبەۋ ءار دەپۋتاتتىڭ ءوز جاۋاپكەرشىلىگىنە بايلانىستى دەگەن پىكىردە.
«زاڭ بويىنشا كامەلەتتىك جاسقا تولعان ازاماتتار ءۇشىن اتا-اناسى، تۋىستارى جاۋاپ بەرمەيدى. دەگەنمەن، مورالدىق تۇرعىدا كەلەتىن بولساق، بىزدە ونىڭ قانداي دا ءبىر ستاندارتتارى جانە بارلىعى مويىندايتىن، جالپىعا بىردەي قۇندىلىق جوق. سوندىقتان بۇل وقيعانى ءار ازاماتتىڭ قابىلداۋىنا بايلانىستى. ءدال قازىر جيگۋلي دايراباەۆ پەن داۋلەت تۇرلىحانوۆقا سىن ارتا المايمىز. بۇل تەك ولاردىڭ عانا ماسەلەسى ەمەس، جالپى قوعامداعى پروبلەمادان تۋىنداپ وتىر. الدىمەن، بارلىعىمىزعا بىردەي مورالدىق ۇستانىم قالىپتاستىرۋىمىز قاجەت»، - دەيدى ابزال قۇسپان.
«مەن حالىق كوزىنە كورىنبەس ەم...»
ساياساتتانۋشى دوس كوشىم دە دەپۋتتاردىڭ قىلىعىن ولاردىڭ ۇياتىنا تاپسىردى. دەگەنمەن ول ماسەلەنىڭ توركىنى مورالمەن، جەكە تاربيەمەن بايلانىستى ەكەنىن جوققا شىعارمايدى.
«مەنىڭشە، بۇل ولاردىڭ تاربيەسىنە بايلانىستى. ولاردىڭ ءمورالدى قۇقىقتى، ءمورالدى تالاپتى قالاي بىلۋىندە، قالاي قابىلداۋىندا. قىسقاسى، تۇسىنىگىندە. داۋلەت تۇرلىحانوۆ پەن جيگۋلي دايراباەۆتىڭ بالالارىنىڭ ىستەگەن قىلمىسى، ەكەۋى دە تاربيەگە بايلانىستى قىلمىسقا جاتادى. ەگەر مەن ولاردىڭ ورنىندا بولسام، حالىق كوزىنە كورىنەتىن ەشقانداي ورىنعا بارماۋعا تىرىسار ەدىم. سەبەبى، كىنا مەنەن، تاربيەمنىڭ دۇرىس بولماعانىنا تىكەلەي بايلانىستى»، - دەدى ساياساتكەر دوس كوشىم.
پارتيا اتىنان دەپۋتات بولعانداردىڭ مانداتىن قايتارۋدى ادەتتە پارتياسى شەشەدى. ال زاڭ بويىنشا ءبىر مانداتتى اۋماقتىق سايلاۋ وكرۋگى بويىنشا دەپۋتاتتىڭ مانداتىن كەرى قايتارىپ الۋعا سايلاۋشىلاردىڭ سەنىمىن جوعالتۋ جانە سايلاۋ الدى باعدارلاماسىن ورىنداماۋى نەگىز بولا الادى ەكەن.
دانا نۇرمۇحانبەت
”ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى