الماتى وبلىسى امال مەرەكەسىن كەڭ اۋقىمدا اتاپ ءوتتى - (فوتو-رەپورتاج)

2224
Adyrna.kz Telegram

الماتى وبلىسى امال مەرەكەسى – كورىسۋ كۇنىن كەڭ اۋقىمدا تويلاپ جاتىر. وبلىس اۋماعىنداعى ءار اۋدان، ءار قالانىڭ ورتالىق الاڭدارى ءان مەن كۇيگە بولەنۋدە. بۇگىن سونداي يگى شارانىڭ ءبىر پاراسى ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ ورتالىعى ەسىك قالاسىندا دا ءوتتى.

الاتاۋدىڭ باۋرايىنداعى ەسىك قالاسى ەجەلدەن-اق ساق-ءۇيسىن بابالارىمىز قونىس تەۋىپ،  حانزاداسىن التىن كيىممەن كەبىندەگەن قاستەرلى ءوڭىر. سول قاسيەتتى مەكەندە ناۋرىز مەيرامىنىڭ باستاۋى سانالاتىن كورىسۋ كۇنىنىڭ شىمىلدىعى تەاترلاندىرىلعان قويىلىممەن اشىلدى. تۇمانباي مولداعاليەۆ اتىنداعى مادەنيەت ءۇيىنىڭ الدى توي-دۋمانعا بولەنىپ، وبلىس تۇرعىندارى قازاقى جاڭا جىلدىڭ لەبىن سەزىندى.

ەسكى جىلدان جاڭا جىلعا امان-ەسەن جەتكەن، كونە رەنىشى بار ەكى جىگىتتىڭ ءبىر-بىرىنە كەشىرىم  بەرۋىنەن باستالعان قويىلىم ەكى اۋىلدىڭ تاتۋلاسۋىنا ۇلاستى. سودان كەيىن الاڭداعى قويىلىم قويىپ جاتقان الماتى وبلىسىنا قاراستى حالىق تەاترلارىنىڭ اكتەرلارى مەن ونەر سالاسىنىڭ ماماندارىنان قۇرىلعان ەكى جۇزدەن استام ادام قالىڭ كورەرمەندەرمەن كورىسىپ، ەسىك قالاسىنىڭ تۇرعىندارىمەن ارالاسىپ كەتتى.

تەاترلاندىرىلعان قويىلىمدى قويۋشىلاردىڭ بۇل رەجيسسەرلىك شەشىمى اكتەرلەردى بىلاي قويىپ، قاراپايىم حالىقتىڭ دا «كورىسۋ كۇنىنىڭ» ءمانىن تەرەڭ ۇعىنۋعا جول سالىپ بەردى.

كورەرمەندەر مەن اكتەرلاردىڭ ءبىر-بىرىمەن شىنايى كورىسىپ، قۇشاقتاسىپ جاتقانىنا قاراپ، مەيىرىم مەن شاتتىققا تولى امال مەيرامىنىڭ بۇكىلحالىقتىق مەرەكەگە اينالىپ ۇلگەرگەنىن اڭعارۋعا بولادى.

تەاترلاندىرىلعان قويىلىم سوڭى وبلىس ونەرپازدارىنىڭ كونتسەرتىنە ۇلاستى.

بيشىلەر مىڭ بۇرالا بي بيلەدى.

اجەلەر شاشۋ شاشتى.

سونداي-اق، وبلىستىڭ مادەنيەت باسقارماسى ەسىك قالاسىنىڭ تۇرعىندارىنا ارناپ ارنايى كورمە دە ۇيىمداستىرعان. ول كورمەگە وبلىس اۋماعىنداعى مۋزەيلەردىڭ قۇندى جادىگەرلەرى قويىلعان. ەسىك قالاسىنىڭ تۇرعىندارى تەك ءبىر-بىرىمەن عانا ەمەس، قازاقتىڭ كونە تاريحىمەن دە «كورىسۋگە» مۇمكىندىك الدى.

كورمەگە زەرگەرلەر قازاقتىڭ ۇلتتىق اشەكەي بۇيىمدارى مەن ەر-تۇرمان، ات-ابزەلدەرىن ارنايى اكەلىپتى. ساۋساعىنان ونەر تامعان ۇستالارعا جاساعان بۇيىمدارىن ساۋدالاۋعا دا مۇمكىندىك بەرىلگەن. سونداي-اق، سۋرەت، كىتاپ كورمەلەرىنىڭ دە كورىگى قىزىپ جاتتى.

شاراعا قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمىن كيگەن حالىق وتە كوپ جينالدى. ولاردىڭ اراسىندا تازى جەتەلەگەن مىنا التىن بالا دا بار.

قىران بۇركىتپەن بىرگە سۋرەتكە تۇسكەن سۇلۋ قىزدار دا از بولمادى.

ەسىك قالاسىندا وتكەن كورىسۋ كۇنى قازاق ۇلتى مەن وزگە دياسپورالار اراسىنداعى دوستىق قارىم-قاتىناستىڭ دا نىعايا تۇسۋىنە باستاماشى بولارى ءسوزسىز.

سەبەبى، الماتى وبلىسىنداعى امال مەرەكەسى تەك قازاقتىڭ عانا ەمەس، وبلىستاعى بارشا دياسپورا وكىلدەرىنىڭ ورتاق مەيرامى رەتىندە اتالىپ ءوتتى.

ناۋرىز - جاڭارۋ مەيرامى. سول مەيرامنىڭ امال مەرەكەسىنەن باستالادى. حالىقتىڭ ءبىر-ءبىرىنىڭ ۇيىنە قوناققا بارىپ، وكپە-رەنىشتەرىن ۇمىتىپ، دۇشپانىنا دا جاقسىلىق تىلەيتىن مۇنداي مەرەكە كەڭپەيىل قازاق حالقىنىڭ تابيعاتىنا عانا ءتان دۇنيە سەكىلدى. ەسىكتە وتكەن ءان مەن كۇيگە تولا «كورىسۋ كۇنى» مەيرامى بىزگە سونى ۇقتىردى.

ءتۇيىن

الماتى وبلىستىق مادەنيەت باسقارماسى مۇنداي اۋقىمدى شارالاردى ءار اۋدان، ءار قالادا وتكىزۋدى قولعا العان. ماسەلەن، بۇعان دەيىن مۇنداي شارالار ۇيعىر، بالقاش، رايىمبەك اۋداندارىندا ۇيىمداستىرىلعان. مادەنيەت باسقارماسى وبلىستىق دارگەيدەگى شارانى اۋدانداردا وتكىزۋ ارقىلى ورتالىق پەن شالعايداعى اۋىلداردىڭ اراسىنداعى مادەني بايلانىستىڭ نىعايۋىنا اسەر ەتپەك. شالعايداعى اۋدانداردىڭ مادەني ومىرىنە سەرپىن بەرەتىن بۇل باستاما الداعى ۋاقىتتا جالعاسىن تاپپاق.

ءوز ءتىلشىمىز

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

 

پىكىرلەر