اۋعان ارداگەرى مۇرات مۇحامەدجانوۆ ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ ماسەلەسىن كوتەرىپ، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆقا ۇندەۋ جولدادى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
ارداگەر ۇندەۋىندە ۇيعىر ءوڭىرىنىڭ تاريحي اتاۋىن قايتارىپ، اتىن قارادالا دەپ وزگەرتۋىن سۇراعان.
“2021 جىلى «حالىق بىرلىگى مەن جۇيەلى رەفورمالار – ەل يگىلىگىنىڭ بەرىك ىرگەتاسى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىڭىزدا قوعامدى توپتاستىرۋ، ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى نىعايتۋ، ۇرپاقتار اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتۋ ماسەلەلەرىنە ەرەكشە ءمان بەردىڭىز. بيىلعى جولداۋدا ەلباسى ساياساتىنىڭ ساباقتاستىعى جالعاسىن تاباتىنى، بۇل ءوز كەزەگىندە ۇلتارالىق كەلىسىم مەن حالىقتار دوستىعىن نىعايتۋدا قازاق قوعامى ءۇشىن ەرەكشە ماڭىزدى ۇلتتىق باعدارلامالاردىڭ باستاماشىسى بولىپ، قابىلدانعانى ايتىلدى.
سونىمەن، قازاقستاندىقتاردىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارىن جاڭعىرتۋعا باعىتتالعان «رۋحاني جاڭعىرۋ» ۇلتتىق جاڭعىرۋ باعدارلاماسىندا مادەنيەتتى، تاريحتى، اتا-بابالاردىڭ جادى مەن داعدىلارىن ساقتاۋعا، ۇلتتىق كودقا ۇلكەن كوڭىل بولىنگەن: «ۇلتتىق ءداستۇر مەن ادەت-عۇرىپ، ءتىل مەن مۋزىكا، ادەبيەت پەن توي، – ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ۇلتتىق رۋح بىزدە ماڭگىلىك بولۋى كەرەك».
ءبىزدىڭ قوعام تۇراقتىلىق پەن ۇلتارالىق كەلىسىمدى ساقتاۋ جونىندەگى جوعارىدا اتالعان باعدارلامالاردا ايتىلعان ماقساتتاردىڭ ماڭىزدىلىعىن، اسىرەسە، بۇكىل الەم جەر ۇستىندەگى بەيبىت اسپان ءۇشىن وتكىر الاڭداۋشىلىق تانىتىپ وتىرعان قازىرگى زاماندا تۇسىنەدى. سوندىقتان ءبىز ەل ازاماتتارى، تاجىك-اۋعان شەكاراسىنداعى سوعىس قيمىلدارىنىڭ ارداگەرلەرى، ەلىمىزدە تۇراتىن باۋىرلاس حالىقتار اراسىنداعى تاتۋ كورشىلىك قارىم-قاتىناسقا اسەر ەتۋى مۇمكىن سوڭعى كەزدەرى ءجيى ايتىلىپ جۇرگەن كەيبىر تاقىرىپتاردى الاڭداۋشىلىقپەن قابىلدايمىز”،-دەدى ارداگەر ۇندەۋىندە.
سونىمەن قاتار، ارداگەر بۇل ماسەلە شەشىلمەيىنشە، ۇرپاقتارىمىزدىڭ موينىندا كۇردەلى مىندەت بولىپ قالا بەرەتىنىن ايتتى.
“سوندىقتان قوعام اتىنان قازاقستاننىڭ رەسمي بيلىك وكىلدەرىنە بۇل ماسەلەدە كومەكتەسۋگە دايىنبىز. بۇگىن ۇيعىر دياسپوراسىنىڭ رەسمي وكىلدەرىمەن كەزدەسۋ وتكىزۋگە باستاما كوتەردىك.
ءبىز، جاۋىنگەرلىك ءىس-قيمىل ارداگەرلەرى ۇيعىر حالقىنىڭ قازىرگى وكىلدەرىنە جانە حالقىنىڭ اراسىندا بەدەلى بار تۇلعالارعا كۇردەلى ماسەلەنى تۇرعىندارعا دۇرىس جەتكىزە الاتىندىعىنا سەنىپ، كۇردەلى ماسەلە بويىنشا شەشىم قابىلداۋدى ءوز موينىنا الۋ تۋرالى ۇسىنىس جاسادىق. ۇيعىر ولكەسىنىڭ. تاتۋ-ءتاتتى، سەنىمدى قارىم-قاتىناستى قاستەرلەيتىن ادام، مەيىرىمدى ورتانى، شاعىن ۇلتتىڭ ۇلتتىق بولمىسىن، ەجەلگى مادەنيەتىن، ءتىلىن ساقتاۋ مۇمكىندىگىن باعالايدى.
ۇيعىر ءوڭىرىنىڭ تاريحي اتاۋىن قايتارىپ، اتىن قارادالا دەپ وزگەرتىپ، قازاق حالقىنىڭ اتا-بابا رۋحىنا قۇرمەتپەن قاراۋىنا جاعداي جاساۋ ءۇشىن تامىرى ورتاق، تاريحى ورتاق كونە دالا كوشپەلى حالقىنىڭ ۇرپاقتارىنا بەت بۇردىق. حالىقتار اراسىنداعى جاقسى قارىم-قاتىناستاردىڭ ساقتالۋىن شىن جۇرەكتەن تىلەي وتىرىپ، قازاق حالقىنىڭ قوعامى الدىندا ءبىز ءوز جەرىمىزدە تۇراتىن ەتنوستار اراسىنداعى تاتۋ كورشىلىك قارىم-قاتىناستى قادىرلەپ، قاستەرلەۋگە شاقىرامىز.
مىنە، ءبىز «رۋحاني جاڭعىرۋ» ۇلتتىق جوبالارىندا ايتىلعان يدەيالاردى جۇزەگە اسىرۋعا دايىن، قازاقستاندىق قوعامدى توپتاستىرۋعا، ءبىرتۇتاس وتباسى بولىپ دوستىق پەن كەلىسىمدە ءومىر سۇرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن شەشىم قابىلداۋعا دايىنبىز. قازاقستاننىڭ بەيبىت اسپانى استىندا ءجۇز ۇلت پەن ۇلىستىڭ وكىلدەرى. جالپىۇلتتىق جوبادا ايتىلعان «تۋعان جەرگە دەگەن ەرەكشە كوزقاراس – ءپاتريوتيزمنىڭ ەڭ باستى بەلگىسى» سىندى وي-پىكىرلەردى «رۋحاني جاڭعىرۋدا» ايتىلعان يدەيانىڭ تۋعان جەردىڭ بىرلىگى مەن ەل بولاشاعىن قامتاماسىز ەتەتىنىن جوعارى باعالايمىز”،- دەدى ول ۇندەۋىندە.
ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن ۇيعىر اۋدانىنىڭ ءبىر توپ ازاماتتارى جينالىپ، اۋدان اتىن وزگەرتۋدى سۇراپ، ۇندەۋ جاساعان بولاتىن. الايدا ول ۇندەۋدەن كەيىن بيلىك وكىلدەرىنەن ەشقانداي جاۋاپ بولماعان.
ۇيعىر اۋدانىنىڭ جاستارىنىڭ ىشىنەن تاۋكەنوۆ ازامات ءسوز سويلەپ، پرەزيدەنتكە ۆيدەو ۇندەۋ جولداعان ەدى. اۋداننىڭ اكىمدىگى ۇندەۋدەن كەيىن جينالىس جاساپ، قۇر ۋادەمەن قايتارعان. كەيىن ۋادە ورىندالماي، اكىمدىكتەگىلەر دە جاۋاپسىز قالعان.
