"قازاقتىڭ 30 ميلليون بولعانىن كورۋ ارمانىم". بۇگىن جازۋشى دۋلات يسابەكوۆتىڭ تۋعان كۇنى

2786
Adyrna.kz Telegram

بۇگىن قازاقتىڭ قالامى قارپىمدى، وي مەن جازۋى جۇيرىك قالامگەرى دۋلات يسابەكوۆتىڭ تۋعان كۇنى. قالامگەر تۇنىق ويى، ساف ساناسىمەن سەڭسەننىڭ سەڭگىرىنە اياق باستى. وقىرماندارىنا باعا جەتپەس اسىل تۋىندىلار سىيلاعان قالامگەردى  تۋعان كۇنىمەن "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالىنىڭ اتىنان شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىز. 

قازاقتىڭ قارىمدى قالامگەرى دۋلات يسابەكوۆ 1942 جىلى 20 جەلتوقساندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى ارىس اۋدانى «لەنين جولى» اۋىلىندا تۋعان. 1963 جىلى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن. 1963-68 جج. قازاقستان رەسپۋبليكاسى تەلەۆيزيا جانە راديو حابارىن تاراتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتتە اعا رەداكتور، 1968-70 جج. «قازاق سوۆەت ەنتسيكلوپەدياسى» باس رەداكتسياسىندا اعا عىلىمي رەداكتور، 1971-76 جج. «جۇلدىز» جۋرنالىندا ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، 1976-80 جج. «جالىن» باسپاسىندا رەداكتسيا مەڭگەرۋشىسى، 1980-88 جج. قر مادەنيەت مينسترلىگى رەپەرتۋارلىق-رەداكتسيالىق القاسىنىڭ باس رەداكتورى، 1988-97 جج. قازاق تەلەديدارىنىڭ باس رەداكتورى، «جازۋشى» باسپاسىنىڭ ديرەكتورى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ حاتشىسى، 1997 جىلدان مادەنيەتتانۋ عىلىمي ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى بولعان. بۇگىنگى تاڭدا رەسپۋبليكالىق مادەني-ساراپتامالىق «مادەنيەت» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى، ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازۇوا-نىڭ پروفەسسورى.

1963 جىلى «جولدا» اتتى العاشقى اڭگiمەسi قازاقستان جازۋشىلارىنىڭ «زامانداستار» دەگەن اڭگiمەلەر جيناعىنا ەندi. سول جىلى «شويىنقۇلاق» اتتى اڭگiمەسi «لەنينشiل جاس» گازەتiنiڭ ءۇش نومiرiنە جاريالانىپ، جاس جازۋشىنى وقۋشى قاۋىمعا كەڭiنەن تانىستىردى.

«گاۋھار تاس»، «دەرمەنە»، «پەرi مەن پەرiشتە»، «تiرشiلiك»، «وكپەك جولاۋشى»، «بiز سوعىستى كورگەن جوقپىز»، «قارعىن»(رومان، 1980) ت.ب. كىتاپتارى شىققان. «شويىنقۇلاق»،

«اقىراماشتان ناۋرىزعا دەيiن»، «ەسكەرتكiش»، «سوتسياليزم ءزاۋلiمi»، «كونفرونتاتسيا»، «تالاحان-186»، «بوناپارتتىڭ ۇيلەنۋi»، «اي-پەتري اقيقاتى»، «كەمپiرلەر»، «شالدار»، «تىنىشتىق  كۇزەتشiسi»  سەكىلدى شىعارمالارى ءار جىلدارى جارىق كوردi. جەكەلەگەن پوۆەستەرi مەن اڭگiمەلەرi نەمiس، چەح، ۆەنگر، بولگار، قىتاي، تۇرiك، وزبەك جانە اعىلشىن تiلدەرiنە اۋدارىلىپ، شەت ەل وقىرماندارىنا دا كەڭىنەن تاڭىلدى. جازۋشىنىڭ شىعارمالارى بويىنشا «گاۋھار  تاس»  (1975), «دەرمەنە»  (1994), «تاۋقىمەت» («تiرشiلiك» پوۆەسi بويىنشا، 1998), «لوتورەيا» («ەرجەتكەنشە» پوۆەسى بويىنشا، 2013), «بالۋان شولاق» («جاۋجۇرەك» پەساسى بويىنشا، 2019) اتتى كوركەم فيلمدەر مەن «اپكە» اتتى پەساسىنىڭ نەگىزىندە تەلەسەريال تۇسىرىلگەن.

قازاق ساحناسى تاريحىندا وزىندىك ورنى بار 26-عا جۋىق پەسانىڭ اۆتورى. «اپكە»،  «ەرتەڭدi   كۇتۋ»، «مۇراگەرلەر»، «كiشكەنتاي   اۋىل»، «ەسكi ۇيدەگi ەكi كەزدەسۋ»، «تور»، «اكتريسا»، «اققۋ-جiبەك»، «ءانشi قۇستار فەستيۆالi»، «مۇڭلىق- زارلىق» اتتى پەسالارى رەسپۋبليكا ساحنالارىنان ۇزاق جىلدار بويى تۇسپەي كەلە جاتىر. سانكت-پەتەربۋرگ، ومسك، لوندون قالالارى مەن بولگاريا، تاجىكستان، تۇركيا، وزبەكستان، باشقۇرتستان سياقتى الىس-جاقىن مەملەكەتتەردىڭ ساحنالارىندا ءجيى قويىلىپ ءجۇر. 2012 جىلى جازۋشىنىڭ 70  جاسقا   تولعان   مەرەيتويىنا وراي وتكەن «يسابەكوۆ الەمى» اتتى حالىقارالىق تەاتر فەستيۆالىنە التى وتاندىق، التى شەتەل تەاترلارى قاتىستى.

2014 جىلى ۇلىبريتانيانىڭ استاناسى لوندون قالاسىندا «قازاق ادەبيەتىنىڭ اپتالىعى» دەگەن ايدارمەن د.يسابەكوۆتىڭ شىعارماشىلىعىنا قاتىستى مادەني ءىس-شارا  بولىپ ءوتتى. كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىندە جازۋشىنىڭ «The little pearl and other stories» («گاۋھار تاس») دەگەن اڭگىمە-پوۆەستەرى مەن پەساسى ەڭگىزىلگەن اعىلشىن تىلىندەگى جيناعىنىڭ تۇساۋكەسەرى; لوندوننىڭ «Giant Olive Theatre» تەاترىندا Orzu Arts-تىڭ ۇسىنۋىنداعى «وكپەك جولاۋشى» سپەكتاكلىنىڭ پرەمەراسى بولدى. 2015 جىلى 23-26 ساۋىردە لوندون قالاسىندا «قازاق مادەنيەتىنىڭ كۇندەرى» دەگەن اتپەن وتكەن فەستيۆالدا اعىلشىن تىلىندەگى «ءبىز سوعىستى كورگەن جوقپىز» پوۆەستى «We never know the war...» دەگەن اتپەن جارىق كورىپ، 23 ساۋىردە تۇساۋى كەسىلدى. 2016 جىلى ماسكەۋدىڭ «حۋدوجەستۆەننايا ليتەراتۋرا» باسپاسىنان 4 تومدىق شىعارمالار جيناعى جارىق كوردى.

2017 جىلدىڭ 1-7 قازان ارالىعىندا لوندون قالاسىندا جازۋشىنىڭ 75 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي «قازاق ونەرىنىڭ فەستيۆالى» دەگەن اتپەن تەاتر فەستيۆالى ۇيىمداستىرىلدى. بۇعان م.اۋەزوۆ اتىنداعى اكادەميالىق دراما تەاترى، رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كارىس مۋزىكالىق كومەديا («جاۋجۇرەك»، «اكتريسا») تەاترى قاتىستى. Pajarito تەاترى د.يسابەكوۆتىڭ «اققۋ-جىبەك» پەساسىن اعىلشىن تىلىندە ساحنالادى. فەستيۆال اياسىندا د.يسابەكوۆتىڭ اعىلشىن تىلىندەگى «اققۋ-جىبەك» (Song of the swans / Sekection of plays. اۋدارعان – كاتارينا جۋدەلسون) پەسالار جيناعى مەن Short Stories:  Dedicated to the   25th  Anniversary of Kazakhstan Independence اتتى ەلەكتروندى نۇسقاداعى كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.

2018 جىلى «قارعىن» رومانى فرانتسۋز تىلىنە، «ەرجەتكەنشە» پوۆەسى بۇۇ-نىڭ 6 تىلىنە اۋدارىلىپ، «ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى» قوعامدىق قورىنىڭ قولداۋىمەن جارىق كوردى.

قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ جانە تاۋەلسىز قازاق پەن-كلۋبى مەن پلاتينالى «تارلان» سىيلىقتارىنىڭ، «دوستىق»، «قۇرمەت» وردەنiنىڭ يەگەرى. قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى جازۋشىسى.

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر