2030 جىلعا دەيىن الماتىدا 2,5 ميلليون اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانۋدا  - پرەزيدەنت

2524
Adyrna.kz Telegram

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ الماتى قالاسىنا جاساعان جۇمىس ساپارىندا قالا حالقىمەن كەزدەسۋ وتكىزدى.  وندا ءبىرشاما ماڭىزدى ماسەللەردى جىپكە ءتىزدى. سونىڭ ءبىرى- اۋانىڭ لاستانۋى بولدى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.

«الماتىلىقتار اۋانىڭ لاستانۋىنىڭ جوعارى دەڭگەيىنە قاتتى الاڭدايتىنىن بىلەمىن. بۇل ماسەلە قالا تۇرعىندارى ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىلارىنىڭ ءبىرى ساناتىنا ءوتتى جانە دەرەۋ شەشۋدى تالاپ ەتەدى. سوندىقتان ەكولوگيا ماسەلەلەرى ارقاشان مەنىڭ نازارىمدا. قورشاعان ورتا ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىعى مەن ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىنا تىكەلەي اسەرىن تيگىزەدى»، - دەدى پرەزيدەنت كەزدەسۋ بارىسىندا.

كۇن سايىن اتموسفەراعا لاستاۋشى زاتتار شىعارىندىلارىنىڭ كولەمى شامامەن 125 مىڭ توننانى قۇرايدى. نەگىزگى كوزدەر اۆتوكولىك (55%), قالالىق جەو جانە ونەركاسىپتىك كاسىپورىندار (35%), سونداي-اق گازداندىرىلماعان جەكە ۇيلەر (شامامەن 10%) بولىپ تابىلادى. جاعدايدى "جەلدىڭ راۋشانىن" ەسكەرمەيتىن جانە قالاعا تازا اۋانىڭ تۇسۋىنە جول بەرمەيتىن تىعىز قۇرىلىس قيىنداتادى. جول-كولىك جۇيەسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، قالا ەكولوگياسىن ايتارلىقتاي جاقسارتۋعا بولادى.

«جاڭا تەحنولوگيالار مەن اقىلدى ترافيكتىڭ ارقاسىندا ازاماتتاردىڭ ۇتقىرلىعى قورشاعان ورتاعا تەرىس اسەر ەتپەيدى. اكىمدىك قالادا، ەڭ الدىمەن ونەركاسىپتىك كاسىپورىنداردا ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك نورمالارىنىڭ ساقتالۋىن قاتاڭ قاداعالاۋعا ءتيىس. جەو-2 جانە جەو-3-ءتى گازعا اۋىستىرۋ زياندى شىعارىندىلار دەڭگەيىن ون ەسەدەن استام تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»،-دەدى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى.

مەگوپوليس تۇرعىندارىمەن اشىق ديولوگ قۇرعان پرەزيدەنت جەكە تۇرعىن ءۇي سەكتورىن تولىعىمەن گازداندىرۋ دا ماڭىزدى ەكەنىن دە ايتتى.  بۇگىنگى تاڭدا الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگى بۇل باعىتتا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزۋدە، گازبەن جىلىتۋعا قوسىلماعان مىڭعا جۋىق ءۇي قالدى. الايدا، ءالى شەشىمەگەن ءبىر تۇيىتكىل بار. ول - قالا ماڭىنداعى ەلدى مەكەندەردى گازداندىرۋ ماسەلەسى.

مەملەكەت باسشىسى الماتىدا اۋا مەن قورشاعان ورتا ساپاسىن جاقسارتۋدىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى فاكتورى كوگالداندىرۋ ەكەنىن العا تارتتى.

پرەزيدەنتتىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، جاسىل جەلەگىمەن تانىلعان الماتىن الماتىنىڭ  سوڭعى جىلدارى جاسىل قالا رەتىندەگى بەدەلى تومەندەگەن.

« ءبىز شەتەلگە بارامىز جانە الماتىعا قاراعاندا جاسىل جانە تازا قالالار بار ەكەنىن كورەمىز. وندا شامامەن 4 ميلليون اعاش بار، بىراق كەيبىر اۋدانداردا ولار جەتكىلىكسىز. سونىمەن قاتار، قالاداعى جاسىل كەڭىستىكتەر مەن اعاشتاردىڭ 10% - دان استامى جاڭارتۋدى قاجەت ەتەدى. 2030 جىلعا دەيىن الماتىدا 2,5 ميلليون اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانۋدا. بۇل وتە ۇلكەن كولەم. ەڭ باستىسى، كوگالداندىرۋ سۋارمالى سۋدىڭ قول جەتىمدىلىگى مەن قالا جوسپارىن ەسكەرە وتىرىپ، ماعىنالى جانە بىركەلكى جۇرگىزىلۋى كەرەك. الماتىدا 136 ساياباق بار. ولاردىڭ سانىن كوبەيتۋ جانە اباتتاندىرۋ بويىنشا دايەكتى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. بۇل  ىس ايتارلىقتاي قۋانتا المايدى. الايدا، قالا باسشىلىعى مۇنىمەن توقتاپ قالماۋى كەرەك. الماتى ءوزىنىڭ «باقشا قالاسى» مارتەبەسىن كۇشەيتۋى ءتيىس. بۇل تەك قالانىڭ عانا ەمەس، بۇكىل ەلدىڭ بەدەلىنە قاتىستى ماسەلە. ول ءۇشىن تۇراقتى «ەكولوگيالىق قاڭقا» قۇرۋ قاجەت، وعان جاڭا رەكرەاتسيالىق ايماقتار مەن الماتى تاۋ بوكتەرىنەن ويپاتتارعا دەيىن قيىلىساتىن جانە مەگاپوليستىڭ تابيعي جەلدەتۋىن قولدايتىن كوگالداندىرىلعان وزەن دالىزدەرى كىرەدى»،-دەدى ءوز سوزىندە پرەزيدەنت.

توقاەۆ، قالانىڭ ەكولوگيالىق جاي-كۇيىن جاقسارتۋ ءۇشىن الدىمەن وسكەلەڭ ۇرپاققا جاسىل جەلەكتەرگە ۇقىپتى قاراۋ دەگەن ويدى بويىنا  سىڭىرۋىمىز كەرەكتىگىن ەسكە سالدى.

ونىڭ ايتۋىنشا، كەيبىر ەلدەردە، اتاپ ايتقاندا تۇركيادا اعاشتاردى كەسۋگە جانە جاسىل جەلەكتەردى جويۋعا قاتاڭ تىيىم سالاتىن زاڭدار بار.

«ءبىز پايدالى شەتەلدىك تاجىريبەنى پايدالانۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن. الماتىنىڭ باس جوسپارىن جاڭارتۋ بويىنشا جۇمىس شەڭبەرىندە بىرىڭعاي قالا قۇرىلىسى رەگلامەنتىن قابىلداۋ قاجەت، ول اۋا اعىندارىنىڭ اينالىمىن ەسكەرۋى ءتيىس. بۇل شارالار قالاداعى ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋدا ەلەۋلى پروگرەسكە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىنە جانە قالا تۇرعىندارىنىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋعا جانە ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەتىنىنە سەنىمدىمىن،-دەپ تۇيىندەدى توقاەۆ.

پىكىرلەر