الەۋمەتتىك جەلىدە قىرعىز رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ اعاسى سابىر جاپاروۆتىڭ بەلگىلى ءبىر كاسىپورىننىڭ اۋماعىندا التىن قۇيمالارىن ۇستاپ تۇرعان سۋرەتى تاراپ كەتتى. فوتو قىزۋ تالقىعا ءتۇسىپ، جۇرتشىلىقتىڭ ءتۇرلى تاڭدانىسىن تۋدىرعان بولاتىن، دەپ جازادى "ادىرنا" پورتالى.
جاقىندا كەن ورنىندا 15 توننا التىننىڭ جوعالىپ كەتكەنى تۋرالى اقپارات تاراپ جۇرت تالقىسى باستالدى.
اعىمداعى جىلدىڭ قاڭتار ايىندا «قۇمتور گولد كومپاني» جاق جىلدىق ەسەبىن ۇسىندى. بۇدان كەيىن 2021 جىلى كەن ورنىندا 14,5 توننا التىن ءوندىرىلدى. اقىلبەك جاپاروۆ قۇمتوردىڭ بارلىق التىنى ەل اۋماعىندا ورنالاسقانىن مالىمدەدى. سول كەزدە سىرتقى مەنەدجەر بولعان تەڭىز بولتىرىك بۇدان بىلاي ۇلتتىق بانك كەنىشتىڭ بارلىق ونىمدەرىن ساتىپ الاتىنىن مالىمدەدى. الايدا ۇلتتىق بانك بۇدان كەيىن «قۇمتور گولد كومپانيمەن» قۇمتور كەنىشىنەن التىن ساتىپ الۋ تۋرالى كەلىسىم جاساماعانىن مالىمدەدى.
ءساۋىر ايىندا پرەزيدەنت سادىر جاپاروۆ سۇحباتتارىنىڭ بىرىندە قۇمتوردا وندىرىلگەن التىندى قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق بانكى شەتەلگە ساتاتىنىن ايتقان بولاتىن. كەيىن باق ۇلتتىق ستاتيستيكالىق كوميتەتتىڭ مالىمەتتەرىن زەردەلەي كەلە، 2021 جىلى ۇلتتىق بانك شىنىمەن دە $1,1 ملرد سوماعا 19,2 توننا التىن ساتقانىن، التىننىڭ «انىقتالماعان ەلگە» ەكسپورتتالعانىن انىقتادى. ۇلتتىق بانك بۇل اقپاراتتى راستادى، بىراق ونىڭ حالىقارالىق رەزەرۆتەگى التىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
الايدا، ۇلتتىق بانكتىڭ ءوز ەسەبىنەن 2021 جىلى 14,4 توننا التىن ساتقانى بەلگىلى بولدى. اقپاراتتىڭ مۇنداي الشاقتىعىنا ۇلتتىق بانك ازىرشە تۇسىنىكتەمە بەرىپ، قۇپيالىلىقتى العا تارتقان جوق.
سونداي-اق ۇلتتىق بانك پرەزيدەنتتىڭ قۇمتور التىنىن ساتۋعا قاتىستى مالىمدەمەسى جايلى پىكىر بىلدىرمەدى.
2021 جىلى قۇمتوردە وندىرىلگەن التىننىڭ تاعدىرى قانداي بولماق؟ 19 جانە 14 توننا التىن دەگەنىمىز نە؟
«كابار» اگەنتتىگىنىڭ ءجۋرناليسى پرەزيدەنتتەن وسى ماسەلەگە قاتىستى تۇسىنىك بەرۋدى سۇرادى. سادىر جاپاروۆ «اعايىندار» حالىقتى ابىگەرگە سالۋدا دەپ ەسەپتەيدى.
"ەشتەڭەنى تۇسىنبەي جاتىپ بايبالام سالاتىن اعايىندارعا ايتقىم كەلەدى. 19 توننا، 21 توننا التىن تىعىلدى دەگەندەرگە ايتارىم، ەل قاشان، قاي ۇشاقتا التىن تاسىمالدايدى - مۇنىڭ ءبارى قۇپيا. بۇل حالىقتان جاسىرۋ ءۇشىن جاسالمايدى، بارلىعى قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن. ۇلتتىق بانك ميللياردتاعان التىندى وزگە ەلدەرگە ەكسپورتتايدى جانە ۇلتتىق بانك ارقىلى قانشا ۇشاق قاتىنايدى. ەگەر قۇپيا اقپاراتتار جاريالاناتىن بولسا، بۇل مەملەكەت قارجىسىنا تونگەن قاۋىپ دەپ بىلەمىز. ءتىپتى التىن دىتتەگەن جەرگە جەتپەۋى مۇمكىن. التىن شەتەل بانكىنە جەتكىزىلىپ، حالىقارالىق بيرجا باعاسىمەن ساتىلادى. بارلىق قۇجاتتار مۇراعاتتا ساقتاۋلى. مەملەكەتتى ەشكىم الدامايدى" دەدى پرەزيدەنت جاپاروۆ.
قازىر تارازىنىڭ جوقتىعىنان ءبارىن كوزبەن ولشەيتىن زامان ەمەس.
تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، ءدال وسى جاندار قۇمتوردە التىن ۇرلانىپ جاتىر دەپ شۋلاپ ءجۇر. ءبىر كەلى التىن تۇرماق، ءبىر گرامم التىندى ەشكىم ۇرلاي المايدى. ءار نۇكتەدە 10-15 ادام اكت جاسايدى. التىننىڭ ءاربىر گراممى ولشەنەدى. وعان قوسا، قازىر بارلىعى تسيفرلاندىرىلعان، تاۋلىك بويى بەينەباقىلاۋ ورناتىلعان. بۇل جەردە كانادالىقتاردىڭ ەڭبەگىن مويىنداعان ءجون.
قۇمتوردا التىن وندىرۋدەن باسقا دا جۇمىستار بار. مىسالى، وتىن، قوسالقى بولشەكتەر، ازىق-تۇلىك ساتىپ الۋ. وسى تۇستاردا ۇرلىق بولۋى مۇمكىن. وسى ماسەلە بويىنشا مەن ەسەپ پالاتاسىن قۇمتورگە جىبەردىم. تەكسەرۋ كەزىندە كەيبىر ماتەريالداردىڭ نارىق باعاسىنان جوعارى باعامەن ساتىپ الىنعانى انىقتالدى. سوندىقتان ءبىز ول جاقتا باسشىلىقتى اۋىستىرىپ، ولارعا بۇدان بىلاي قۇمتور مەملەكەت باقىلاۋىندا ەكەنىن، ءار تيىنعا جاۋاپتى بولاتىنىن تۇسىندىردىك. باس پروكۋراتۋرا تەرگەۋدى جالعاستىرادى. مەن ولارعا ءبىر اي ۋاقىت بەردىم. تەكسەرۋ قورىتىندىسى حالىققا ۇسىنىلادى. ءبىزدىڭ حالىقتان جاسىراتىن ەشتەڭەمىز جوق»، - دەدى پرەزيدەنت.
پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى ەربول سۇلتانباەۆ سۋرەتتىڭ 2017 جىلى تۇسىرىلگەنىن جازدى. الايدا ولار سۇلتانباەۆقا قاتە كۇن تۋرالى جازا باستاعان سوڭ، ول قاتەلەسكەنىن باسا ايتىپ، سۇراققا كەيىنىرەك جاۋاپ بەرۋگە ۋادە بەردى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
