ميرزيوەۆ «ورتالىق ازيا قاۋىمداستىعى» اتتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك فورماتىن قۇرۋدى ۇسىندى

وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيوەۆ وڭىرلىك جوعارى دەڭگەيدەگى كونسۋلتاتيۆتىك كەزدەسۋلەردى ستراتەگيالىق فورماتقا – «ورتالىق ازيا قاۋىمداستىعىنا» اينالدىرۋدى ۇسىندى. ەل باسشىسىنىڭ پىكىرىنشە، بۇل باستاما مەملەكەتارالىق ىنتىماقتاستىقتى ايتارلىقتاي نىعايتادى. وزبەكستان ليدەرى بۇل ۇسىنىستى تاشكەنتتە وتكەن ورتالىق ازيا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ جەتىنشى كونسۋلتاتيۆتىك كەزدەسۋىندە ايتتى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" پورتالى وزبەكستان پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەپ.

ءوز سوزىندە ميرزيوەۆ بىرقاتار باستاما كوتەردى. سونىڭ ىشىندە:

• قوعامدىق بەدەلى جوعارى، ومىرلىك تاجىريبەسى مول قايراتكەرلەردەن اقساقالدار كەڭەسىن قۇرۋ، بۇل ۇرپاقتار ساباقتاستىعىن نىعايتىپ، وڭىرلىك بىرەگەيلىكتى كۇشەيتەدى;

• ورتالىق ازيا ەلدەرى اراسىنداعى تاۋار اينالىمىن 1,5–2 ەسە ارتتىرۋ ماقساتىندا ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىقتى جاڭا دەڭگەيگە شىعارۋ;

• اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى ازايتۋ، سالىق جانە كەدەن راسىمدەرىن جەڭىلدەتۋ، ەركىن ەكونوميكالىق جانە ونەركاسىپتىك ايماقتاردى بىرلەسىپ پايدالانۋ.

ميرزيوەۆتىڭ ايتۋىنشا، 2035 جىلعا دەيىنگى ساۋدا-ەكونوميكالىق ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ كەشەندى وڭىرلىك باعدارلاماسىن قابىلداۋ ايماقتىق ساۋدانىڭ وسۋىنە قولايلى جاعداي جاسايدى.

سونىمەن قاتار، وڭىرلىك ينۆەستيتسيالىق كليماتتى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن بىرىڭعاي ينۆەستيتسيالىق كەڭىستىك تۋرالى دەكلاراتسيا قابىلداۋ قاجەتتىلىگى ايتىلدى. ەلەكتروندىق كوممەرتسيانى دامىتۋعا باعىتتالعان ورتاق باعدارلاما قۇرىپ، ۆيرتۋالدى ساۋدا الاڭدارىن جانە سەنىمدى تسيفرلىق تولەم جۇيەلەرىن ەنگىزۋ ۇسىنىلدى.

ميرزيوەۆ كولىك دالىزدەرىن، ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمدى، سونىڭ ىشىندە ەلەكتر ستانتسيالارىن، ەلەكتر جەلىلەرىن، جولدار مەن شەكارا وتكەلدەرىن جاڭعىرتۋ ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. مۇنداي جوبالاردى ۇيلەستىرۋ ءۇشىن پرەمەر-مينيستر ورىنباسارلارى دەڭگەيىندە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ كەڭەسىن قۇرۋ ۇسىنىلدى.

وزبەكستان باسشىسى اۋعانستاندى وڭىرلىك باستامالارعا ينتەگراتسيالاۋ ماسەلەسىنە دە توقتالدى. ول امۋداريا باسسەينىنىڭ سۋ رەسۋرستارىن بىرلەسىپ پايدالانۋ جونىندەگى ديالوگقا كابۋلدى تارتۋ قاجەتتىگىن ايتتى. سۋ تاپشىلىعىنىڭ كۇشەيۋىن ەسكەرە وتىرىپ، ميرزيوەۆ 2026–2036 جىلداردى ورتالىق ازيادا سۋدى ۇقىپتى پايدالانۋدىڭ ونجىلدىعى دەپ جاريالاۋدى ۇسىندى.

پرەزيدەنت تاشكەنتتەگى يسلام وركەنيەتى ورتالىعى جاستاردىڭ عىلىمي جانە رۋحاني ورتاعا تارتىلۋىنا ىقپال ەتەتىن ماڭىزدى ورىنعا اينالاتىنىنا ءۇمىت ءبىلدىردى. سونداي-اق عىلىمي جوبالاردى قارجىلاندىراتىن، اكادەميالىق قاۋىمداستىقتى قولدايتىن جانە جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگيالارىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن عىلىمي-زەرتتەۋ قورىن قۇرۋدى ۇسىندى.

ميرزيوەۆ سامميتتە ازەربايجاننىڭ وڭىرلىك ديالوگقا قوسىلۋىن قۇپتادى. ونىڭ ايتۋىنشا، ازەربايجان ورتالىق ازيامەن تاريحي، مادەني جانە رۋحاني بايلانىسى بار مەملەكەت. ءسامميتتىڭ باستى ماقساتى – تۇراقتى، قاۋىپسىز جانە وركەندەگەن ورتالىق ازيا قۇرۋ.

ء«بىزدىڭ كۇشىمىز – بىرلىكتە. قارىم-قاتىناسىمىزداعى ءوزارا قۇرمەت پەن ىنتىماقتاستىق ارقىلى عانا ورتاق ماقساتتارعا جەتە الامىز»، – دەدى وزبەكستان باسشىسى.

كەزدەسۋ قورىتىندىسىندا ورتالىق ازيا ەلدەرى مەن ازەربايجان پرەزيدەنتتەرى بىرلەسكەن مالىمدەمە قابىلدادى.

سونىمەن قاتار تومەندەگى قۇجاتتار ماقۇلداندى:

• بۇۇ-نا مۇشە مەملەكەتتەرگە 2027–2028 جىلدارعا بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ تۇراقتى ەمەس مۇشەلىگىنە قىرعىزستاننىڭ كانديداتۋراسىن قولداۋ تۋرالى ۇندەۋ;

• ازەربايجاننىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ كونسۋلتاتيۆتىك كەزدەسۋىنە تولىققاندى قاتىسۋ تۋرالى شەشىم;

• ورتالىق ازياداعى وڭىرلىك قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىق تۇجىرىمداماسى;

• 2026–2028 جىلدارعا ارنالعان قاۋىپسىزدىك قاتەرلەرى كاتالوگى جانە ولاردى الدىن الۋ شارالارى.

جەتىنشى كونسۋلتاتيۆتىك كەزدەسۋ 16 قاراشادا تاشكەنتتە ءوتتى. سامميتكە ازەربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ، قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ، قىرعىزستان پرەزيدەنتى سادىر جاپاروۆ، تاجىكستان باسشىسى ەمومالي راحمون، تۇرىكمەنستان پرەزيدەنتى سەردار بەردىمۇحامەدوۆ جانە ورتالىق ازيا ءۇشىن بۇۇ-نىڭ الدىن الۋ ديپلوماتياسى جونىندەگى وڭىرلىك ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى كاحا يمنادزە قاتىستى.