قازاقستاننىڭ اگروونەركاسىپ كەشەنىن قولداۋ مەن دامىتۋ مەملەكەت ساياساتىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى بولىپ قالا بەرەدى. بقو-دا 2025 جىلى اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا بولىنگەن بيۋدجەت كولەمى 56,6 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 1,2 ەسەگەارتىق (2024 جىلى – 46,3 ملرد تەڭگە). مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىنىڭ ناتيجەسىندە سالادا ءوندىرءىس كولەمى مەن ينۆەستيتسيالىق بەلسەندىلىك ايتارلىقتاي ارتتى.
قامبا دانگە تولدى
بيىلعى جىلدىڭ قاڭتار–قىركۇيەك ايلارىندا اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جالپى ءونىمى مەن كورسەتىلگەن قىزمەتتەر كولەمى 240,5 ملرد تەڭگەگە جەتتى. ناقتى كولەم يندەكسى 105,8% قۇراپ, وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ءوسىم بايقالدى. وسىمدىك شارۋاشىلىعىندا كورسەتكىش 111,1%، مال شارۋاشىلىعىندا 102,7% دەڭگەيىندە تىركەلگەن. بۇل تۋرالى وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىسى جاسۇلان حاليۋللين مالىمدەدى. ونىڭ ايتۋىنشا, سالاعا وسى جىلى 27,1 ملرد تەڭگە ينۆەستيتسيا تارتىلىپتى. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا ءۇش ەسەگە ارتىق. سونداي-اق, اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاندىرۋعا 26,9 ملرد تەڭگە كرەديتتىك رەسۋرس باعىتتالىپ, ونىڭ 12,8 ملرد تەڭگەسىنە 1 271 بىرلىك اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى مەن جابدىقتار ليزينگكە الىندى.
بيىل ەگىس القابى 638 مىڭ گەكتاردى قۇرادى. ونىڭ ىشىندە ءداندى داقىلدار – 288,7 مىڭ گا، مايلى داقىلدار – 137 مىڭ گا، كارتوپپەن كوكءونىس-باقشا داقىلدارى – 4,1 مىڭ گا، ال مال ازىقتىق داقىلدار – 208,8 مىڭ گا جەرگە ەگىلدى.
سوڭعى جىلدارى اگروقۇرىلىمدار ەگىس قۇرىلىمىن ءارتاراپتاندىرۋ ارقىلى جوعارى تابىستى داقىل تۇرلەرىنە كوشە باستادى. سونىڭ ناتيجەسىندە بۇرشاقتى داقىلدار كولەمى 1,9 ەسەگە, ونىڭ ىشىندە نوقات – 2,4 ەسەگە, جاسىمىق – 1,6 ەسەگە ۇلعايدى. مايلى داقىلدار القابى 33,4%-عاارتتى.جينالعان ءونىم كولەمى دە كوڭىل قۋانتادى. 285,3 مىڭ گا ءداندى داقىلدان 365 مىڭ توننا استىقباستىرىلدى, بۇل وتكەن جىلعىدان 110,7 مىڭ تونناعا كوپ. 133,2 مىڭ گا مايلى داقىلدان 104 مىڭ توننا ءونىم جينالدى. كارتوپتان – 40 مىڭ توننا، كوكونىستەن – 23,9 مىڭ توننا، باقشا ونىمدەرىنەن – 21,3 مىڭ توننا ءونىم الىندى. ورتاشا ونىمدىلىك ءداندى داقىلداردا – 12,8 تس/گا، مايلى داقىلداردا – 7,8 تس/گا، كارتوپتا – 212,3 تس/گا، كوكونىستە – 162,2 تس/گا، باقشادا– 304,5 تس/گا دەڭگەيىندە بولدى, – دەدى اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىسى جاسۇلان جولدىبايۇلى.
مال شارۋاشىلىعىندا ءوسىم بايقالادى
باسقارما مالىمەتىنشە، مال شارۋاشىلىعى سالاسىندا دا تۇراقتى ءوسىم بار. 2025 جىلدىڭ 1 قازانىنداعى مالىمەتتەرگە سۇيەنەر بولساق، ءمۇيىزدى ءىرى قارا – 1 008,0 مىڭ باس ء(وسىم – 107,1%), جىلقى – 315,2 مىڭ باس ء(وسىم – 106,7%), تۇيە – 2,7 مىڭ باس ء(وسىم – 107,4%) دەيىن كوبەيگەن.
بۇدان بولەك، قوي مەن ەشكى باسى ازداپ تومەندەگەنىمەن، جالپى مال باسىنىڭ ءوسۋ سەرپىنى وڭ باعىتتا. بيىلعى جىلدىڭ 9 ايىندا ايماقتا 73,1 مىڭ توننا ەت, 182,8 مىڭ توننا ءسۇت جانە 100,9 ملن دانا جۇمىرتقا ءوندىرىلىپ, ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە بىرقاتار شارالار جۇزەگە اسىرىلعان.
مال ازىعى تولىق دايىندالدى
وبلىستا اسىل تۇقىمدى مال ۇلەسى دە ارتىپ كەلەدى. مەملەكەتتىك تىركەلىمدە 146,3 مىڭ باس اسىلتۇقىمدى ءىرءى قارا, 76,1 مىڭ قوي, 6,7 مىڭ جىلقى, 258 تۇيە بار. جالپى مال باسىنداعى ۇلەسى: ىقم – 15,8%، قوي – 6,5%، جىلقى – 2,2%، تۇيە – 9,8%.
اۋىل شارۋاشىلىعىندا تۇراقتىلىق پەن جاڭاسەرپىن بايقالادى. اۋىل شارۋاشىلىعى – ەل ەكونوميكاسىنىڭ ماڭىزدى تىرەكتەرىنىڭ ءبىرى. مەملەكەتتىك قولداۋ مەن اگرارلىق سەكتورداعى جۇيەلى جۇمىستاردىڭ ارقاسىندا سالادا تۇراقتى ءوسىم مەن جاڭا ينۆەستيتسيالىق باستامالار جۇزەگە اسىرىلۋدا.
بيىلعى ماۋسىمدا قىستاق كەزەڭىنە ارنالعان مال ازىعىن دايىنداۋ جوسپارى تولىعىمەن ورىندالىپتى. قاجەتتى ءشوپ كولەمى قامتاماسىز ەءتىلىپ, جوسپاردان ارتىق ءونىم دايىندالعان.
ينۆەستيتسيالىق جوبالار قارقىن الۋدا
اگروونەركاسىپ كەشەنىندەگى وڭ سەرپىن – مەملەكەت قولداۋى مەن شارۋالاردىڭ ەڭبەگىنىڭ ناقتى ناتيجەسى. ينۆەستيتسيا تارتۋ، ءوندىرىس كولەمىن ارتتىرۋ جانە جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعى ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ سەنىمدى درايۆەرىنە اينالۋدا.
اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامىتۋ جونىندەگى 2025–2027 جىلدارعا ارنالعان «جول كارتاسى» اياسىندا جالپى قۇنى شامامەن 68 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 54 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلۋدا. ونىڭ ىشىندە22 جوبا – مال شارۋاشىلىعىنا, 21 جوبا – وسىمدىك شارۋاشىلىعىنا, ال 11 جوبا – قايتا وڭدەۋ سالاسىنا باعىتتالعان.
بيىل وسى جوبالاردىڭ ىشىنەن 18 جوبانى جۇزەگەاسىرۋ جوسپارلانعان. بۇگىنگى تاڭدا جالپى قۇنى 9 ملرد تەڭگەدەن استام بولاتىن 8 جوبا تولىق ىسكەقوسىلىپ, جاڭا وندىرىستەر اۋىلدىق جەرلەردە جۇمىس ورىندارىن اشىپ, جەرگىلىكتى ەكونوميكانىڭ دامۋىناوڭ اسەرىن تيگىزۋدە.
جەردى قايتارۋ ءجانە تيءىمدى پايدالانۋ
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، پايدالانىلماي جاتقان اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋ جۇمىستارى جۇيەلى جۇرگىزىلۋدە. اقجايىق وڭىرىندە 2022–2024 جىلدار ارالىعىندا جانە بيىلعى جىلدىڭ 9 ايىندا جالپى 735 مىڭ گەكتاردان استام جەر مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلىپتى.
2025 جىلى جوسپارلانعان 120 مىڭ گەكتاردىڭ 106 مىڭ گەكتارى مەملەكەتكە قايتارىلعان.
