قازاقستان مەن فينليانديا اراسىنداعى قارىم-قاتىناستار جاڭا سەرپىن الۋدا. فينليانديا پرەزيدەنتىنىڭ ەلىمىزگە رەسمي ساپارى اياسىندا بىرقاتار ماڭىزدى كەلىسىمدەرگە قول قويىلىپ، ەنەرگەتيكا، ەكولوگيا، قاۋىپسىزدىك جانە ءبىلىم سالالارىندا جاڭا مۇمكىندىكتەر ايقىندالدى. حالىقارالىق قاتىناستار جونىندەگى ساراپشى، ساياساتتانۋشى ءىلياس باقتىعاليەۆ بۇل ساپاردىڭ ءمانى مەن ايماقتىق ماڭىزدىلىعىن تالداپ بەردى.
— فينليانديا پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستانعا ساپارى ەلىمىز بەن ەۋروپالىق وداق اراسىنداعى قاتىناستاردى دامىتۋ تۇرعىسىنان قانداي ماڭىزعا يە؟
— ەگەر بىرلەسكەن مالىمدەمەنىڭ ماتىنىنە كوز جۇگىرتسەك، وتكەن كەلىسسوزدەر ءىشىنارا ەۋروپالىق وداق پەن ورتالىق ازيا اراسىنداعى كەڭ اۋقىمدى كۇن ءتارتىبىنىڭ ءبىر بولىگى بولعانىن بايقاۋعا بولادى.
قازىر ەۋروپالىق وداق ورتالىق ازياعا دەگەن نازارىن ارتتىرىپ كەلەدى، بۇل ونىڭ «Global Gateway» جوباسى شەڭبەرىندە جۇزەگە اسۋدا. سونداي-اق ەو ترانسكاسپي كولىك ءدالىزىن دامىتۋعا مۇددەلى، سوندىقتان فينليانديامەن ىنتىماقتاستىعىمىز وسى باعىتتا ماڭىزدى ءرول اتقارادى.
— فينليانديانىڭ ورتالىق ازياداعى باستى باسىمدىقتارى مەن مۇددەلەرى قانداي، جانە قازاقستان بۇل ساپاردى ەكونوميكالىق ءارى ساياسي ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ءۇشىن قالاي پايدالانا الادى؟
— بۇل جونىندە ءبىز كەلىسسوزدەردىڭ قورىتىندىسىنان ايقىن كورە الامىز. فينليانديا قاۋىپسىزدىك پەن حالىقارالىق قۇقىقتى نىعايتۋعا باسىمدىق بەرەدى. وسى ماقساتتا KAZCENT پەن FINCENT بەيبىتشىلىك ساقتاۋ ورتالىقتارى اراسىنداعى ارىپتەستىك تۋرالى ۋاعدالاستىق جاسالدى.
سونىمەن قاتار ەكولوگيا، سۋ رەسۋرستارى جانە توتەنشە جاعدايلارعا دەن قويۋ سالاسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىل قاراستىرىلعان.
ماڭىزدى باعىتتاردىڭ ءبىرى — يادرولىق قاۋىپسىزدىك جانە اتوم ەنەرگياسىن بەيبىت ماقساتتا پايدالانۋ. ساپار قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستاننىڭ اتوم ەنەرگياسى جونىندەگى ۋاكىلەتتى ورگانى مەن فينليانديانىڭ STUK يادرولىق رەتتەۋشىسى اراسىندا مەموراندۋمعا قول قويىلدى.
سونداي-اق فينليانديانىڭ ەكونوميكالىق جانە ترانسكاسپي دالىزىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن دا اتاپ وتكەن ءجون — ساپارعا 20-دان استام فين كومپانياسىنىڭ ءىرى بيزنەس-دەلەگاتسياسى قاتىستى. بۇل ەلىمىز ءۇشىن جاقسى كورسەتكىش.
— بۇل ساپاردى سكانديناۆيا ەلدەرىنىڭ قازاقستانعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ ارتۋىنىڭ بەلگىسى رەتىندە قاراستىرۋعا بولا ما؟ وسى باعىتتاعى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ءرولى قانداي؟
— قازىرگى تاڭدا بۇكىل الەمدە ورتالىق ازياعا دەگەن قىزىعۋشىلىق كۇشەيىپ وتىر. ال قازاقستان — ءوڭىردىڭ جەتەكشى ەلى. سوندىقتان، ءيا، سكانديناۆيا ەلدەرىنىڭ دە نازارى ارتا تۇسكەنىن بايقاۋعا بولادى.
فينليانديا ءۇشىن بۇل رەسمي ساپاردىڭ ناتيجەسىندە 15 قۇجاتقا قول قويىلۋى — ەكى ەل اراسىنداعى سالىستىرمالى تۇردە شاعىن ساۋدا اينالىمىنا قاراماستان ەداۋىر جەتىستىك.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ءرولى بۇل جەردە ايقىن: بۇل ساپار ونىڭ كوپۆەكتورلى سىرتقى ساياساتىنىڭ، ەۋروپامەن بايلانىستاردى كەڭەيتىپ، حالىقارالىق سەرىكتەستىكتى ءارتاراپتاندىرۋ باعىتىنىڭ ناقتى كورىنىسى.
— ساپاردان كەيىنگى ىنتىماقتاستىقتىڭ قانداي باعىتتارى باسىمدىققا اينالا الادى دەپ ويلايسىز؟
— قازىر قازاقستان مەن فينليانديا اراسىنداعى ەڭ ماڭىزدى جانە ستراتەگيالىق سالا — اتوم ەنەرگەتيكاسى مەن يادرولىق قاۋىپسىزدىك.
قازاقستان الەمدەگى ەڭ بەدەلدى يادرولىق رەتتەۋشىلەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالاتىن فين STUK ۇيىمىنىڭ تاجىريبەسىنە قول جەتكىزەدى. بۇل ءبىزدىڭ ەل ءۇشىن اسا ماڭىزدى، ويتكەنى قازاقستان كەمىندە ءۇش اەس سالۋدى جوسپارلاپ وتىر.
ءوز كەزەگىندە فينليانديا — دامىعان اتوم ەنەرگەتيكالىق دەرجاۆا رەتىندە ءبىزدىڭ ۋران رەسۋرستارىمىزعا قىزىعۋشىلىق تانىتادى. سوندىقتان بولاشاقتاعى ەڭ الەۋەتتى باعىت وسى سالا بولماق.بۇل جەردە دە قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ەڭبەگىن ەرەكشە اتاپ وتپەسەك بولمايدى.
