Қазақстан мен Әзербайжан арасындағы саяси қатынастар жоғары деңгейдегі стратегиялық серіктестік деңгейіне көтерілген. Екі ел арасындағы екіжақты диалог біртіндеп дамып, ортақ саяси көзқарас қалыптастыруда.
Мемлекеттер сыртқы саясатта ұқсас қағидаттарды басшылыққа алады: егемендікті құрметтеу, ашықтық, өзара тиімді ынтымақтастық және көпжақты өзара іс-қимыл. Бұл ұстанымдар Түркі мемлекеттері ұйымы (ТМҰ) мен БҰҰ сияқты өңірлік және халықаралық алаңдарда әрекеттерді үйлестіруге берік негіз қалайды.
Экономикалық ынтымақтастық тұрақты қарқынмен дамуда. Қазақстан мен Әзербайжан көлік, логистика, энергетика және цифрлық технологиялар саласындағы әріптестікті нығайтып келеді. Сауда айналымының өсуімен қатар, тараптар кедендік жүйелерді өзара үйлестіру бағытында жүйелі жұмыс жүргізіп жатыр. Бұл өз кезегінде экономикалық интеграцияның жаңа деңгейіне өтуге жағдай жасайды.
Қазір басты назар тек саудаға емес, бірлескен өндірістік тізбектер мен инвестициялық жобаларды дамытуға аударылуда. Бұл өзара серіктестіктің қосымша құнын және технологиялық деңгейін арттыруға ықпал етеді.
Орта дәліз (Транскаспий халықаралық көлік бағыты) жаңа геоэкономикалық архитектураның маңызды элементіне айналуда. Қазақстан мен Әзербайжан Еуропа, Орталық Азия және Қытайды байланыстыруда негізгі рөл атқарып отыр. Ақтау және Баку порттарын дамыту, теміржол инфрақұрылымын жаңғырту және транзитті цифрландыру өңірдің бірыңғай логистикалық экожүйесін қалыптастырып келеді. Бұл жоба дәстүрлі бағыттарға тәуелділікті азайтып, транзиттік әлеует пен экономикалық егемендікті нығайтады. Орта дәліз — өзара нақты әрі тәуелсіз ынтымақтастықтың символына айналуда.
Түркі мемлекеттері ұйымы аясындағы серіктестік стратегиялық сипатқа ие болуда. Мәдени және тілдік ортақтықтан бөлек, басымдық практикалық өзара іс-қимылға берілуде — көлік, энергетика, қауіпсіздік және цифрлық трансформация салаларындағы бірлескен бастамалар арқылы. Әзербайжан ТМҰ-ға төрағалық ете отырып, технологиялық әлеуетті арттыруға басымдық берсе, Қазақстан гуманитарлық, ғылыми және экономикалық бағыттарды нығайтуда, бұл ұйымның күн тәртібін теңгерімді етеді.
Болашақта серіктестікті одан әрі күшейту үшін жеке келісімдерден институционалды форматтарға көшу маңызды. Бұл инвестициялық ережелерді үйлестіруді, энергетикалық және цифрлық стратегияларды сәйкестендіруді, сондай-ақ Орталық Азия мен Оңтүстік Кавказдың ортақ экономикалық кеңістігін қалыптастыруды қамтиды. Халықаралық бастамалардағы күш-жігерді үйлестіру елдерге Шығыс пен Батысты байланыстыратын тұрақты еуразиялық өзара байланыс архитектурасын құруға мүмкіндік береді.
Президент Ильхам Әлиевтің алдағы Қазақстанға сапары ерекше мәнге ие. Ол Әзербайжанның жаңа сыртқы саяси бағытын қалыптастыру және Орталық Азия кеңістігіне белсенді интеграциялану үдерісі аясында өтеді. Қазақстан үшін бұл сапар саяси диалогты тереңдетіп, көлік, жасыл технологиялар және цифрландыру салаларындағы жаңа экономикалық бастамаларды іске қосуға мүмкіндік береді.
Айдар Құрмашев
Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы ҚСЗИ Азия зерттеулері бөлімінің жетекшісі
