ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا 35 جىلدىق ەڭبەك ءوتىلى بار، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ بىلىكتى مامانى، ا.بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى №139 مەكتەپ-گيمنازيا ديرەكتورىنىڭ وقۋ ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى تولكينبەكوۆا گۇلنار ساپارقىزى – ءوز ىسىنە ادال، شاكىرت تاربيەلەۋدە تالاي بۋىنعا ۇلگى بولعان ۇستاز. ول ۇزاق جىلدار بويى مەكتەپ قابىرعاسىندا جاس ۇرپاقتىڭ تىلدىك جانە ادەبي ساۋاتىن قالىپتاستىرۋعا، ولاردىڭ بويىنا ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى دارىتۋعا كۇش سالىپ كەلەدى.قازاق ءتىلىن وقىتۋداعى جاڭارتىلعان ءبىلىم مازمۇنى، مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىنىڭ مەكتەپتەگى ورنى، وقۋ مادەنيەتىن دامىتۋ جانە جاستاردىڭ بىلىمگە ۇمتىلىسى سىندى وزەكتى تاقىرىپتار گۇلنارا ساپارقىزىنىڭ نازارىنان تىس قالعان ەمەس. بىلىكتى ماماننىڭ ايتۋىنشا، بۇگىنگى كۇننىڭ باستى مىندەتى – وقۋشىنى تەك تەوريالىق بىلىممەن قارۋلاندىرۋ ەمەس، ونى شىنايى ومىردە ەركىن قولدانا الۋعا، ءوز ويىن انىق جەتكىزە بىلۋگە ۇيرەتۋ. وسى سۇقباتتا ءبىز تاجىريبەلى پەداگوگپەن قازاق ءتىلىن وقىتۋدىڭ قازىرگى دەڭگەيى، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋ جولدارى، سونداي-اق كىتاپ وقۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋدىڭ ءتيىمدى تاسىلدەرى جايلى اڭگىمەلەستىك.
— گۇلنار حانىم، قازىرگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە قازاق ءتىلىن وقىتۋ دەڭگەيىن قالاي باعالايسىز؟
— قازىرگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە قازاق ءتىلىن وقىتۋ دەڭگەيى بۇرىنعى كەزەڭدەرمەن سالىستىرعاندا ءبىرشاما جەتىلدىرىلدى دەۋگە بولادى. جاڭارتىلعان ءبىلىم مازمۇنىنا سايكەس وقىتۋ ادىستەمەلەرى قايتا قارالىپ، كوممۋنيكاتيۆتىك باعىت الدىڭعى ورىنعا شىقتى. ساباق بارىسىندا وقۋشىنىڭ سويلەۋ داعدىسىن دامىتۋعا، پىكىر الماسۋعا، شىعارماشىلىق تاپسىرمالار ورىنداۋعا كوبىرەك ءمان بەرىلە باستادى. دەگەنمەن، وقۋلىقتار مەن باعالاۋ جۇيەسىندە ءالى دە بولسا بىرقاتار سايكەسسىزدىكتەر كەزدەسەدى. مىسالى، تاپسىرمالار وقۋشى دەڭگەيىنە تولىق سايكەس كەلمەي قالاتىن نەمەسە تەوريالىق ماتەريالدار تىم كوپ، ال پراكتيكالىق قولدانۋ جاعى از بولاتىن جاعدايلار بار. بۇل – تىلدىك قۇزىرەتتىلىكتى قالىپتاستىرۋعا كەدەرگى. سوندىقتان قازاق ءتىلىن وقىتۋدا تەوريا مەن پراكتيكانىڭ تەپە-تەڭدىگىن ساقتاۋ، تاپسىرمالاردى ومىرلىك جاعدايلارعا بەيىمدەۋ جانە ءار وقۋشىنىڭ دەڭگەيىن ەسكەرە وتىرىپ سارالاپ وقىتۋ – باستى باعىت بولۋى ءتيىس.
— ال مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتى مەكتەپتەگى قازاق ءتىلى ءپانىنىڭ مازمۇنى مەن ادىستەمەسىنە قانشالىقتى اسەر ەتىپ وتىر؟
— مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا قازاق ءتىلىن دامىتۋعا ايتارلىقتاي ىقپال ەتىپ وتىر. قازاق ءتىلى ءپانىنىڭ مىندەتتى ءپان رەتىندە ساقتالۋى – وسى ساياساتتىڭ ەڭ ۇلكەن ناتيجەلەرىنىڭ ءبىرى. سونىمەن قاتار، مەملەكەتتىك باعدارلامالاردا قازاق ءتىلىن وقىتۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا ارنالعان ءتۇرلى جوبالار مەن كۋرستار جۇزەگە اسىرىلۋدا. دەسە دە، بۇل ساياسات تەك فورمالدى دەڭگەيدە ەمەس، ناقتى مازمۇندىق جانە ادىستەمەلىك قولداۋمەن قاتار ءجۇرۋى كەرەك. ساباقتىڭ مازمۇنى وقۋشىلاردىڭ شىنايى ومىردە قازاق تىلىندە ەركىن سويلەپ، ساۋاتتى جازىپ، تەرەڭ ويلاي الۋىنا باعىتتالۋى قاجەت. وسى ماقساتتا زاماناۋي وقىتۋ ادىستەرىن (جوبالىق جۇمىس، دەبات، رولدىك ويىندار، مۋلتيمەديالىق ماتەريالدار) ءتيىمدى پايدالانۋ ماڭىزدى.
— وقۋشىلاردى كىتاپ وقۋعا، ءوزىن-ءوزى دامىتۋعا قىزىقتىرۋ ءۇشىن قانداي زاماناۋي تاسىلدەردى قولدانۋعا بولادى؟
— بۇگىنگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە وقۋشىنى كىتاپ وقۋعا تارتۋ ءۇشىن ءداستۇرلى ادىستەرمەن قاتار، زاماناۋي، ينتەراكتيۆ تاسىلدەردى دە قولدانۋ ماڭىزدى. ماسەلەن، QR-كودتار ارقىلى ادەبي شىعارمالارعا نەمەسە سول تۋىندىعا قاتىستى سۇراق-تاپسىرمالارعا جول اشۋ – وقۋعا قىزىعۋشىلىقتى ارتتىراتىن ءتيىمدى قۇرال. مەكتەپ ىشىندە كىتاپ الماسۋ بۇرىشتارى (Bookcrossing) ۇيىمداستىرىلىپ، وقۋشىلار ءوزارا كىتاپ الماستىرادى. بۇل تەك كىتاپ وقۋعا ىنتالاندىرىپ قانا قويماي، ءبىر-بىرىمەن پىكىر الماسۋعا دا مۇمكىندىك بەرەدى. ماسەلەن، جىل سايىن ا.بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى №139 مەكتەپ-گيمنازيادا مۇعالىمدەر مەن وقۋشىلار اراسىندا كىتاپ وقۋ مارافوندارى وتكىزىلىپ تۇرادى. بۇل شارالار وقىرماندىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرىپ، شىعارماشىلىق قابىلەتتى دامىتۋعا ىقپال ەتەدى. سونىمەن قاتار، مەكتەبىمىزدە اي سايىن جارىق كورەتىن «ەلسانا» ادەبي-شىعارماشىلىق باسىلىمى بار. وندا وقۋشىلاردىڭ ولەڭدەرى، اڭگىمەلەرى، شىعارماشىلىق جەتىستىكتەرى جاريالانىپ تۇرادى. ەڭ باستىسى وقۋشىنى كىتاپ وقۋعا زورلىقپەن ەمەس، قىزىعۋشىلىق ارقىلى تارتۋ كەرەك. وسى ورايدا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى بالانىڭ وي-ءورىسىن كەڭەيتىپ، رۋحاني دامۋىنا جول اشاتىن قۋاتتى قۇرال دەپ ايتا الامىن.
— وقۋشىلاردىڭ وقۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋدا ەڭ باستى قۇرال نە دەپ ويلايسىز؟
- ەڭ باستى قۇرال – مۇعالىم مەن اتا-انانىڭ جەكە ۇلگىسى. ەگەر بالا ۇيدە دە، مەكتەپتە دە كىتاپتى قۇندى دۇنيە رەتىندە كورسە، ول ەرتە جاستان وقۋ مادەنيەتىن بويىنا سىڭىرەدى. بالا تەك «وقۋ كەرەك» دەگەن ءسوزدى ەمەس، وقۋدىڭ قىزىقتى ءارى پايدالى ەكەنىن ءىس جۇزىندە سەزىنۋى قاجەت.سونىمەن قاتار، جاس ەرەكشەلىگىنە ساي قىزىقتى كىتاپتار ۇسىنۋ، تالقىلاۋ كلۋبتارىن ۇيىمداستىرۋ، شىعارماشىلىق بايقاۋلار وتكىزۋ – وقۋعا دەگەن ىنتانى ارتتىرادى. ساباق بارىسىندا ماتىنمەن جۇمىس جاساعاندا وقۋشىنىڭ پىكىر ايتۋىنا، سۇراق قويۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ دە وقۋ مادەنيەتىنىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتەدى.
- قازىرگى جاستاردىڭ بىلىمگە ۇمتىلىسى بۇرىنعى بۋىنمەن سالىستىرعاندا قالاي وزگەردى؟
- قازىرگى جاستاردىڭ ارتىقشىلىعى – اقپاراتقا جەدەل قول جەتكىزە الۋى جانە تەحنولوگيانى ەركىن مەڭگەرۋى. دەگەنمەن، بۇل مۇمكىندىكتەر كەيدە تەرەڭ بىلىمگە ۇمتىلىستى ازايتىپ جاتادى. بۇرىنعى بۋىن كىتاپ ارقىلى ءبىلىم ىزدەپ، ءبىر اقپاراتتى تابۋ ءۇشىن كوپ ۋاقىت پەن كۇش جۇمساسا، قازىرگى جاستار قىسقا فورماتتاعى مالىمەتتى كوبىرەك تۇتىنادى. سوندىقتان بۇگىنگى تاڭدا ەڭ باستى مىندەت – جاستاردى سابىرلى، جۇيەلى وقۋ مەن زەرتتەۋگە باۋلۋ. بۇل ءۇشىن مەكتەپ قابىرعاسىندا دەربەس ىزدەنىس جوبالارى، زەرتتەۋ جۇمىستارى، ۇزاق مەرزىمدى تاپسىرمالار بەرۋ ءتيىمدى.
- ءماندى دە ماعىنالى سۇقباتىڭىز ءۇشىن العىسىمىزدى بىلدىرەمىز!
