1945 جىلىدىڭ 24 شىلدەسىندە ادامزات تاريحىنداعى ەڭ قانقۇيلى سوعىستا جەڭىسكە جەتكەن كەڭەس ەلىنىڭ استاناسىنىڭ ورتالىق الاڭىندا جەڭىس شەرۋى بولدى. الاڭدا جاياۋ اسكەرمەن قاتار اۋىر ارتيلەريا، تانكتەر تاعى باسقا دا كوپتەگەن اسكەري قۇرامالارا قاتار-قاتار ءتىزىلىپ ءوتىپ جاتتى. ادامداردىڭ قۋانىشىندا شەك جوق. وسى سالتانات كەزىندە بەيبىتشىلىك ورناعان العاشقى كۇندەر اسپانىندا نەبىر قىران-ۇشقىشتار وزدەرىنىڭ ۇشاقتارىمەن اشىق اسپان توسىندە قالىقتاسىن دەپ ىرىكتەلدى. وسى مەملەكەتتىك قارجىعا جاسالىنعان ۇشاقتاردىڭ اراسىندا ءبىر ۇشاق جەكە ادامنىڭ قارجىسىنا جاسالىنعان ەدى. قازاق ۇشقىشى قاجىتاي شالابايۇلى باسقارعان وسىناۋ ۇشاق دۇنيە ءجۇزىنىڭ 28 ەلىندە بولىپ، 48 التىن، كۇمىس جانە قولا مەدالدەردى جەڭىپ العان كۇش اتاسى اتانعان قاجىمۇقاننىڭ جەكە قاراجاتىنا جاسالىنعان بولاتىن.
جالپى ۇلى وتان سوعىسى جىلدارى قازاقتاردىڭ ەرجۇرەكتىلىگىن ايتىپ جەتكىزۋ باتىرلار جىرىن ايتقانداي بىرنەشە كۇن كەرەك، نەمەسە ودان دا كوپ ۋاقىت كەرەك ەتەتىنى ءسوزسىز. سوندىقتان اعىلشىن جازۋشىسى الەكساندر ۆەردتىڭ ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسى تۋرالى جازعان كىتابىنداعى «ۇلى وتان سوعىسىنداعى ەڭ مىقتى سولداتتار – قازاقتار» دەگەن پىكىرىمەن شەكتەلۋ ءجون شىعار.
قازاق حالقىنىڭ پەرزەنتتەرىنىڭ وتانىن شەكسىز ءسۇيۋى باسقا ۇلت وكىلدەرىنە ۇلگى بولارلىق! قازاقتىڭ بالۋان ۇلى ۇشاقتى جاساتۋعا قاراجاتتى قايدان الدى؟ ءجا، اڭگىمەنى ارىدەن باستايىق.
بولاشاق بالۋان جاس كەزىندە اۋىلداعى عابباس ەسىمدى بايدىڭ مالشىسى بولادى. ەسەيە كەلە اقمولا (قازىرگى استانا) قالاسىنداعى ساۋداگەردىڭ قولىندا جۇمىس ىستەيدى. ءبىر كۇنى الگى ساۋداگەر جاس جىگىتتى ەسىل وزەنىنىڭ اعى جاعىنا بارىپ قاساپحانادان قويدىڭ ەتىن اكەلۋدى تاپسىرادى. اياق استى كورىنبەيتىن تۇتەگەن بوراندا 20 قويدىڭ ەتىن شاناعا تيەپ قايتادى. جولدا ومبى قاردان جۇرە الماعان اتتار شانانى جىلجىتا الماعان سوڭ مۇقان اتتاردى بوساتىپ، جارتى توننا تيەلگەن شانانى ءوزى سۇيرەتىپ كەلەدى.
ەندى بىردە قىزىلجار قالاسىنا تاياۋ جەردەگى تايىنشا جارمەڭكەسىندە مۇقان تاعى دا كوزگە تۇسەدى. جارمەڭكەگە ءبىر كىسى قۇرىق تيمەگەن اساۋ جىلقىلاردى اكەلىپتى. كوپ جىلقىنىڭ ىشىندەگى قۇلا قاسقانى ەشكىم ۇستاي الماپتى. سوندا مۇقان: «ات بەرىڭدەر، قازىر ۇستاپ بەرەيىن» – دەپ ۇسىنعان قۇرىققا قارناماي اساۋدى قۋىپ جەتىپ، قۇيرىعىنان شاپ بەرىپ ۇستاپ الىپ، شالقايا تارتىپ قويا بەرەدى. ات وماقاسا قۇلايدى. سول كەزدە مۇقان اتتىڭ ۇستىنە قارعىپ مىنەدى دە، ءبىر قولىمەن اساۋ اتتىڭ قۇلاعىن، ەكىنشى قولىمەن جالىنان ۇستاپ قيمىلداتپاي تۇرىپتى. بۇنداي الىپ كۇش يەسىن كورمەگەن ساۋداگەر مەنىڭ جىلقىشىم بول دەپ جاتا جابىسىپتى. كاۋسار اۋالى كەڭ دالانى ساعىنعان جاس جىگىت قالادا جۇك تاسىعانشا قازاعىمنىڭ كوڭىلىندەي كەڭ دالا توسىندە جىلقى باققانىم دۇرىس دەپ شەشەدى دە كەلىسىمىن بەرەدى.
قىس ءوتىپ دۇنيەنى نەبىر ءتۇرلى-ءتۇستى گۇلگە بولەپ كوكتەم، ونان سوڭ دالانى كىلەمدەي جايناتىپ جاز كەلگەن تاتار حالقىنىڭ «سابان تويىندا» بارعان مۇقان جينالعان جۇرت ورتاسىندا مالداسىن قۇرىپ وتىرعان ەڭگەزەردەي بىرەۋدى كورەدى. سۇراستىرا كەلسە بەلدەسۋگە شىعاتىن ادامدى كۇتىپ وتىر ەكەن. سوندا كۇرەسكە شىققىسى كەلىپ تۇرعان مۇقانعا قوجايىنىنىڭ: «وسىمەن سەن كۇرەس، جىعاسىڭ، جىعىلساڭ جەر كوتەرەدى» دەگەن قولداۋىمەن ورتاعا شىعادى. العاشىندا تاتار پالۋانى قازاقتىڭ قارا تورى جىگىتىن وزىنە قاراي تارتىپ اكەتۋگە تىرىسادى. بىراق مۇقان ونىڭ بۇل قۋلىعىنا يلىكپەيدى. ولاي دوڭگەلەتىپ، بۇلاي دوڭگەلەتىپ بولماعان سوڭ، جاتا تاستاۋعا ارەكەت جاسايدى. ءدال وسىنداي وڭتايلى ءساتتى كۇتكەن مۇقان زور دەنەلى پالۋاندى ىشتەن شالىپ جەرگە الىپ ۇرادى. بۇنداي بولادى دەپ ويلاماعان كوپشىلىك ەسى كەتە شۋلاپ جەڭىمپاز مۇقانعا قوشەمەت كورسەتەدى. جاس قازاق جىگىتىنىڭ كۇشىنە سۇيسىنگەن تاتار پالۋانى مۇقانعا كۇرەسپەن شىنداپ اينالىسۋ كەرەك ەكەنىن، ءوزىنىڭ كومەكتەسۋگە دايار ەكەنىن ايتادى. اقىرىندا جاڭا دوسىنىڭ كومەگىمەن مۇقان مۇڭايتپاسۇلى سانكت-پەتەبۋرگتاعى فرانتسۋز كۇرەسىنىڭ كۋرسىنا كەلىپ تۇسەدى. سول كەزدەن باستاپ الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىنىڭ بالاۋندارىن جەڭىپ بۇدان بىلاي جاي عانا مۇقان ەمەس قاجىمۇقان اتانعان بويى 1 مەتر 86 ەلى، سالماعى 180 كيلوگرامم قازاق الىبىنىڭ سپورتتاعى جولى باستالادى.
1904-1905 جىلدارى حاربين قالاسىندا بولعان دجيۋ-دجيتسۋ كۇرەسىندە جاپونيانىڭ چەمپيونى ساراكيكيدى جەڭەدى. 1906 جىلى المانيا استاناسى بەرليندە ەۋروپا چەمپيونى، نەمىس بالۋانى تون كەننەديدى جىعىپ، ەۋروپادا بىرىنشە ورىندى الادى. 1910 جىلى سول بەرلين قالاسىندا دۇنيە ءجۇزىنىڭ چەمپيونى گانس كاۋدى جىعىپ، تاعى دا دۇنيە ءجۇزى چەمپيونى اتانادى. 1913-1916 جىلدارى پاريج قالاسىندا دۇنيە ءجۇزىنىڭ چەمپيونى سترۋمەنتتى جەڭگەن.
قاجىمۇقان مۇڭايتپاسۇلى كوپتەگەن اتى ەلگە تانىمال ونەر ساڭلاقتارىمەن، اسىرەسە ءماشھۇر-ءجۇسىپ كوپەيۇلى، ءيمانجۇسىپ، بالۋان شولاق، ءماريام جاگورقىزى، مايرا ۋاليقىزى جانە باسقا دا قازاقتىڭ جاقسى-جايساڭدارىمەن دوس-سىيلاس بولدى. كۇرەس ونەرىمەن قاتار جاقسى اڭگىمەشى، قازاق اندەرىن اۋەزدى ەتىپ شىرقاي الاتىن، ءوزى تۋرالى:
كوتەردىم قازاقستان دارەجەسىن،
ۇستىمنەن اۆتوموبيل جۇرسە-داعى،
سوندا دا قايىسپاعان قارا ءتوسىم... –
دەپ ولەڭ شىعارعان كورنەكتى تۇلعا.
1927 جىلى ورىنبور قالاسىندا وتكىزىلگەن ءىرى چەمپيوناتتا زور تابىسقا جەتكەنى ءۇشىن قازاق اۆتونوميالىق سوۆەتتىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكاسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمىمەن قاجىمۇقانعا «قازاق دالاسىنىڭ باتىرى» دەگەن قۇرمەتتى اتاعى بەرىلدى. ال 1945 جىلى بالۋان «قۇرمەت بەلگىسى» وردەنىمەن ماراپاتتالدى.
قاجىمۇقان اتامىز ناعىز كۇش يەسى بولاتىن. قايدا جۇرسە دە بەلدەسۋگە «ۋا، قازاعىم!» دەپ داۋىستاپ شىعاتىن بالۋان ەلىنىڭ مەرەيىن ءاردايىم ۇستەم ەتە بىلگەن تۇلعا. ول تەك قانا كۇرەس ارەناسىنا شىعىپ باسقا ەلدەردىڭ بالۋاندارىمەن كۇرەسىپ قانا قويماي جەكە دە ونەر كورسەتىپ قانشاما جۇرتتى ءتانتى ەتە ءبىلدى. كۇيدىرىلگەن 4 كىرپىشتى توبەسىنە قويىپ، 15 كيلوگراممدىق بالعامەن ۇرىپ سىندىرتۋ، شالقاسىنان جاتىپ كەۋدەسىنە اۋىرلىعى 2-3 تسەنتنەر كەسەك تاستى قويدىرىپ، 20 كيلوگرامدىق بالعامەن ۇرعىزىپ تاس بىت-شىت سىنعانشا جاتا بەرەتىن. قالىڭدىعى 2 ەلى تەمىردى بىلەگىنە بىلەزىك ەتىپ وراۋ، جۋاندىعى تاياقتاي تەمىردى بەلىنە بەلبەۋ ەتىپ بايلاۋ بالۋانعا وپ-وڭاي بولاتىن. 25 ادام وتىرعان اربانى تىسىمەن سۇيرەپ، ەكەن اتان تۇيەنى ورتاعا اكەلىپ، بايلانعان قايىستى قولىنا ايقاستىرا وراپ الىپ تۇيەلەردى ەكى جاققا ايداتادى. بىراق ەكى تۇيە دە قاجىمۇقاندى ورنىنان جىلجىتا المايدى. قالىڭ تاقتايدى كەۋدەسىنە قويىپ ۇستىنەن ماشينا وتكىزەدى.
قاجىمۇقان مۇڭايتپاسۇلى قازاق ادەت-عۇرپىن، مادەنيەتىن سىيلاعان جان ەدى. قازاقتىڭ يگى جاقسىلارىنا باس ءيىپ وتكەن ازامات. بىردە باۋىرلاس قىرعىز جەرىندە ونەرىن كورسەتىپ ەكى ءجۇز قوي الادى. سونى الدىنا سالىپ كەلە جاتىپ جالعىز وسكەن سارى اعاشتى كورەدى. قاسىنداعى ءبىر كىسىدەن بۇل نە قىلعان اعاش دەپ سۇراسا جۇرتتىڭ ايتۋى بويىنشا ول جەردە كەنەسارى حان جەرلەنگەن ەكەن. بالۋان ەرتەسىنە حاننىڭ جاقان جەرىنە ءبىر قويدى قۇرباندىققا شالىپ قۇران باعىشتايدى. سودان سوڭ اۋىلدىڭ اقساقالىنا كەنەسارى حاننىڭ باسىنا كۇمبەز ورناتىڭىز دەپ تاپقان مالىنىڭ ءبارىن قالدىرىپ كەتەدى.
وسىنداي اقىل-وي، پاراسات پەن كۇش يەسىنىڭ اتا-بابالارى قانداي بولعان، ۇرپاقتارى كىم دەگەن سۇراقتاردىڭ تۋى زاڭدى.
قاجىمۇقاننىڭ اتا-بابالارى باتىر بولعان. بابالارىنىڭ كىم ەكەنىن ءوزىنىڭ ولەڭىندە بىلاي دەپ ايتقان:
سۇراساڭ ارعى اتام ۇزىن قىپشاق،
ءتاڭىرىم بەرىپ ەدى ولشەۋسىز باق.
شىن بابام قارا قىپشاق قوبىلاندى،
تەڭ كەلەر ونداي ەرگە قانداي قازاق؟
ارعى اتاسى توقتارباي، ودان قوبىلاندى باتىر، قازاقتىڭ بارىنە ەرلىكتەرى مەن بەلگىلى «قوبىلاندى باتىر» جىرىنىڭ باس كەيىپكەرى ەكەنى بەلگىلى، ودان تەرلىكباي، ودان ويباس، ودان ۇزىن، ودان التىباس، ودان قارىس، ونىڭ ۇلى جولامان، جولاماننان سوناي، ودان ءسادى. ءتورتىنشى اتاسى ءسادى ابىلاي حاننىڭ تۇسىندا ۇلكەن باتىر، شەبەر نايزاگەر بولعان. ونىڭ ۇرپاعى ەرناق، شىن اتى – ەرجان. قاجىمۇقاننىڭ ايتۋى بويىنشا 1795 جىلى تۋىپ، 1847 جىلى قايتىس بولعان.
ەرناقتىڭ ەكى ۇلى بولعان، ءبىرى مۇڭايتپاس، ەكىنشىسى ءتاشىم.
باتىرلىق پەن بالۋاندىق توعىز اتاسىنان كەلە جاتقان اكەسى مۇڭايتپاس تا وتىنعا بارعاندا قولىنا بالتا ۇستاپ كورمەگەن، ۇلكەن-ۇلكەن اعاشتاردى تۇبىرىمەن قوپارىپ اكەلەتىن كۇشتى ادام بولعان ەكەن. اۋىل اراسىنداعى توي-تومالاقتاردا كۇرەسكە ءتۇسىپ قارسىلاستارىن شىداتپاعان. ءوزىنىڭ جاۋىرىنى جەر يىسكەپ كورمەپتى. سول سەبەپتى جۇرت ونى جۋاناياق دەپ اتاپ كەتىپتى. بۇنداي اتىنىڭ شىعۋىنا اياقتارىنىڭ جۋاندىعى سەبەپ بولسا كەرەك. اياق كيىم شاق كەلمەگەندىكتەن، قىستىڭ سۋىق كۇندەرى كيىزدەن ۇلكەن ەتىك تىگىپ كيەدى ەكەن. مۇڭايتپاستى كەيبىرەۋلەر ماڭقاس دەپ تە اتايدى ەكەن. بەلگىلى عالىم بالۋاننىڭ ءوز اۋزىنان جازىپ الدىم دەگەن اڭگىمەسىندە مۇڭايتپاستىڭ ناعاشىسى بەيسەۋ اتاقتى باتىر بولعان. سول بەيسەۋدىڭ قىزى ايسارى دەپ جازادى. ايسارى كۇي اتاسى قۇرمانعازى ساعىربايۇلىنىڭ اناسى القا ىسپەتتى، جاس كەزىندە قارۋلى بولىپ، بالۋان كۇرەسكە تۇسكەن كەزدەرى بولعان. ەندى ءبىر دەرەك كوزدەرى بالۋاننىڭ اناسى ايسارىنى باتىر ۇلەكتىڭ قىزى دەيدى.
سوعىس جىلدارى قاجىمۇقان ۇشاق جاساتۋعا اقشا جيناۋ ءۇشىن ەل-ەلدى ارالاپ ونەر كورسەتكەندە، قاسىندا ءان-كۇيمەن ەلدىڭ كوڭىلىن كوتەرىپ جۇرەتىن ءبىر توپ جاستار بولعان. سول جاستاردىڭ ءبىرى، قازىر شىمكەنت قالاسىندا تۇرعان 87 جاستاعى كەيۋانا اپامىز گۇلزيا باتىرشاقىزىنىڭ ايتۋى بويىنشا قاجىمۇقاننىڭ ءبىر ءىنىسى ۇلكەن كۇش يەسى بولعان. بىردە ۇستىنەن تراكتوردى وتكىزىپ جاتقان كەزدە تراكتوردىڭ شىنجىر تابانى اعاشتان تايىپ قابىرعاسىن وپىرىپ جىبەرىپ كوز جۇمىپتى.
قاجىمۇقان بالۋان ءتورت رەت توسەك جاڭعىرتقان. ءبىرىنشى ۇيلەنگەن جۇبايى نادەجدا نيكولاەۆنا چەپوۆسكايا، نەكەسى قيىلعاننان كەيىن اتىن ءباتيما دەپ وزگەرتكەن. ودان حاليوللا اتتى جالعىز ۇل كورگەن. حاليوللاعا 16 جاسقا تولار-تولماس كەزىندە شاپەن اتتى قىزدى الىپ بەرەدى. حاليوللادان – شابدەن، الكە، فاريزا، ءرازيا، جانايدار، ەلتاي، قۇلىمبەت تارايدى. سول ۋاقىتتا قازاقستان باسشىلارى ەلتاي ەرنازاروۆ، ۇزاقباي قۇلىمبەتوۆ دەگەن كىسىلەر بولعان. نەمەرەلەرىنىڭ اتىن سولارداي بولسىن دەپ ازان شاقىرىپ قاجىمۇقاننىڭ ءوزى قويعان ەكەن. ءباتيما اپاي ەكەۋى ازامات سوعىسى مەن اشارشىلىق جىلدارىنان كەيىن بالالار ءۇيىنىڭ بىرىنەن ءبىر بالانى الىپ اتىن ابدوللا دەپ قويىپ، تاربيەلەپ وسىرەدى. ابدوللا وسكەن سوڭ ءسىبىردىڭ جوعارعى ميليتسيا مەكتەبىنە وقۋعا تۇسەدى.
العاشقى ۇلى حاليوللانىڭ شابدەنىنەن سەگىز پەرزەنت تارايدى دا، ەكىنشى بالاسى جانايدار ون بالانىڭ اكەسى. ءۇشىنشى بالاسى الكەدەن بالا بولعان-بولماعانى بەلگىسىز. ءتورتىنشى بالاسى قۇلىمبەت جەتى بالانىڭ اكەسى. بەسىنشى پەرزەنتى فاريزا مەن، التىنشى قىزى روزادان قانشا بالا تاراعانى بەلگىسىز.
بالۋاننىڭ ەكىنشى رەت ۇيلەنگەنىنە، وزىنە تارتقان ۇلدار دۇنيەگە كەلەر دەپ قارسى بولماعان ءباتيما اپا، ءوزىنىڭ نەمەرەسى ءرازيا حاليوللاقىزى مەن كۇيەۋ بالاسى حاسەن سارسەنوۆتىڭ قولىندا تۇردى.
قاجىمۇقاننىڭ 1925 جىلى العان ەكىنشى جۇبايى تىنىبايقىزى ىرىستى. قىزدارى – سوفيا، ءراشيدا، ءازيا. ۇلدارىنىڭ ەسىمدەرى – تۇرلىبەك، اقتىبەك. 1928 جىلى تۋعان ءازياسى بەلشەڭ، تورتباق دەنەلى بولىپتى. ءازيا بالا كەزىندە بازارداعى الاڭعا شىعىپ:
جەتىگە مىنە كەلدى مەنىڭ جاسىم،
كوتەرەم ەكى پۇتتىق كىردىڭ تاسىن، –
دەپ ولەڭدەتىپ، كىرتاستى كوتەرە بەرەدى ەكەن.
27 جىل ومبى قالاسىندا تۇرعان قاجىمۇقان 30-شى جىلدارداعى اشارشىلىق كەزىندە اۋىل اراسىندا «پاتشانىڭ وزىنەن سىيلىق العان. حاميد سۇلتاننىڭ دا سىيى بار، بارلىعى 48, پاتشادان سىي العان» دەگەن سياقتى وسەك سوزدەر تاراي باستاعان سوڭ، قاجەكەڭ التىن مەدالدارىن ەرىتىپ، ازىق ساتىپ الادى.
كەزىندە «ءۇش ءجۇز» پارتياسىنىڭ مۇشەسى بولعانى ءۇشىن نكۆد تاراپىنان جاۋاپقا تارتىلىپ بىرنەشە اي تۇرمەگە قامالادى.
اشارشىلىق جالدارى اۋىل اراسىندا «پاتشانىڭ وزىنەن سىيلىق العان. حاميد سۇلتاننىڭ دا سىيى بار، بارلىعى 48, پاتشادان سىي العان» دەگەن سياقتى وسەك سوزدەر تاراي باستاعان سوڭ، قاجەكەڭ التىن مەدالدارىن ەرىتىپ، ازىق ساتىپ الادى.
اباقتىدان شىققان سوڭ وزبەكستاندا ءبىراز جىل تۇراقتاعان بالۋان نەمەرە ءىنىسىنىڭ قايتىس بولعانىن ەستىپ وڭتۇستىك قازاقستانعا كەلىپ تۇراقتاپ قالادى.
قاجىمۇقان ءۇشىنشى رەت ۇيلەنۋ سەبەبى قازاقتىڭ امەڭگەرلىك داستۇرىمەن بايلانىستى. ءىنىسى ەسكەرمەس قايتىس بولعان سوڭ كەلىنى ءمىنايىم جۇماعۇلقىزىنا ۇيلەنىپ ون سەگىز جىلداي تاتۋ-ءتاتتى تۇرعان. بۇل نەكەدەن ايدارحان دۇنيەگە كەلەدى. ايدارحان اكەسىنەن اۋمايتىن، جاسىنا قاراعاندا ءىرى، سۇيەكتى بولعان. قاجىمۇقان وسى ۇلىن قايدا بارسا دا جانىنان تاستاماي ەرتىپ جۇرەتىن، سوعان قاراعاندا ءبىر ءۇمىت كۇتكەن بولۋى كەرەك. بىراق ايدارحان ەسەيە كەلە اۋىرىپ كۇرەس تۋرالى ويلامايتىن بولدى. ايدارحاننىڭ بايبىشەسى تاتەننەن كورگەن پەرزەنتتەرى: ساۋلە، ىسالى، نۇرلان، پەريزات، ءلاززات، ارمان.
قاجىمۇقان 76 جاسىندا ءتورتىنشى رەت ۇيلەنگەن. ءبيبىجان ەكەۋىنىڭ ۇلى جانابىلدەن باقىتجان، ەركەبۇلان، جانار، ايجان تارايدى. باقىتجان قاجىمۇقانوۆ ءانشى، كومپوزيتور، حالىقارالىق «ازيا داۋىسى» ءان فەستيۆالىنىڭ جۇلدەگەرى. باقىتجاننىڭ بيتاي اتتى پەرزەنتى بار.
قاجىمۇقان بالۋاننىڭ ءبىر جيەنى، ايدارحاننىڭ قىزى جاقسىگۇلدىڭ باقىت اتتى قىزى مەن شاتتىق اتتى ۇلى بار. شاتتىق ەلەۋسىنوۆكە ناعاشى باباسىنىڭ قۇتى قونىپ كاراتە كۇرەسىنىڭ شەبەرى. قازاقستاننىڭ چەمپيوندىق اتاعىن شاتتىق 12 جاسىندا جەڭىپ الدى. 1995 جىلدان ەلىمىزدىڭ قۇراما كومانداسىنىڭ مۇشەسى بولدى. تۇركيانىڭ «بوسفور كۋبوگى» اتتى جارىستا 70 كيلوگرامدىق سالماقتاعىلار اراسىندا قولا مەدالدى يەلەندى. م.اۋەزوۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتى بىتىرگەن سوڭ جاتتىقتىرۋشىلىقتى كاسىپ ەتىپ جاس ۇرپاقتى تاربيەلەۋگە اتسالىسۋدا.
قاجىمۇقاننىڭ زيرتىنا كۇمبەز ورناتۋعا عۇلاما عالىم، جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ىستەگەن ءىسى ايتارلىقتاي. زيراتتىڭ قاراۋسىز قالعانىن كورگەن جازۋشى بۇل ماسەلەنى قازاقستاننىڭ وكىمەتىنىڭ الدىنا ەگجەي-تەگجەيلى بايانداپ حات جازىپ، باراتىن جەرگە بارىپ ءجۇرىپ شەشىم قابىلداتتىرادى. قازىرگى تۇرعان ەڭسەلى مازار ۇلى جازۋشىنىڭ سول ءبىر جاناشىرلىعىنىڭ كورىنىسى.
قازىر ورداباسى اۋدانىنىڭ ورتالىعىندا تەمىرلان ەلدى مەكەنىندە اتاقتى بالۋاننىڭ مۇراجايى بار.
بەردالى وسپان،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
