تۇركىستان وبلىسى، سايرام اۋدانىندا ««Dala Fruit.kz» جشس-ءنىڭ باۋ القابىندا «ەگىستەن سورەگە دەيىن» جوباسى اياسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وتكىزۋ نارىعىن كەڭەيتۋ جونىندە رەسپۋبليكالىق سەمينار-كەڭەس ءوتتى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
سەمينار-كەڭەسكە قر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەەۆ، تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى ومىرزاق شوكەەۆ، قر ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى ەرلان باتتاقوۆ وبلىس جانە رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالا اكىمدىكتەرىنىڭ سالالىق ورىنباسارلارى، قارجى مەكەمەلەرى، ءىرى ساۋدا جەلىلەرىنىڭ باسشىلارى، اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر مەن كاسىپكەرلەر قاتىستى.
شارانىڭ ماقساتى– اۋىل شارۋاشىلىعى سۋبەكتىلەرىن، بيزنەس وكىلدەرىن قولداي وتىرىپ، باعا تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ بويىنشا جاڭا تاسىلدەر مەن تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جولدارىن تالقىلاۋ.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ 2020 جىلعى تاپسىرماسىمەن داعدارىسقا قارسى ءىس-شارالار جوسپارى بويىنشا «ەگىستەن سورەگە دەيىن» پيلوتتىق جوباسى ەلىمىزدە كەڭىنەن جۇزەگە اسىرىلۋدا. بۇل رەتتە سەمينار-كەڭەسكە قاتىسۋشىلار تۇركىستان وبلىسى ديقاندارى مەن اگرارلارىنىڭ جەتىستىكتەرى مەن تاجىريبەلەرىن جوعارى باعالادى. سونىمەن بىرگە ديقانداردىڭ ءونىمىن تىكەلەي نارىققا ۇسىناتىن «ەكوبازاردىڭ» سالاعا وڭ سەرپىن بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى. تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى قاتىسۋشىلارعا وڭىردە قولعا الىنعان جۇمىستارمەن تانىستىردى.
“تۇركىستان وبلىسىنىڭ باسقا وڭىرلەرىمەن ەرەكشەلىگى – كۇننىڭ ىستىق جانە جىلى كۇندەردىڭ ۇزاق بولۋىندا. وڭىردە اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋدا جاڭا تەحنولوگيالارعا باسىمدىق بەرۋدەمىز. سۋ ۇنەمدەۋ، تامشىلاتىپ سۋعارۋ، ۇيىرگەلىك جەرگە كوكونىس ەگۋ، اگروقۇرىلىمداردى ىرىلەندىرۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. جۇمىس كۇشى دە جەتكىلىكتى. 2019 جىلدان بەرى «ءبىر القاپتان جىلىنا 2-3 ءونىم الۋ» تاجيريبەسى كەڭىنەن ەندىرىلۋدە. جوبا ارقىلى شارۋالاردىڭ تابىسى 2-3 ەسە ۇلعايدى. بيىل «ءبىر القاپتان جىلىنا 2-3 ءونىم الۋ» ءتاسىلى ارقىلى 133 اۋىلدىق وكرۋگتەگى 8,4 مىڭ گەكتار جەردە 3000 جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىنە كوكونىس جەتكىزۋگە مۇمكىندىك مول”، – دەدى ومىرزاق شوكەەۆ.
تۇركىستان وبلىسىندا جاڭا پىسكەن كوكونىستەر باسقا وڭىرلەرگە قاراعاندا 1,5-2 اي ەرتە جينالادى. بيىل ەرتە پىسەتىن 200 مىڭ توننا قىرىققابات وبلىس قاجەتتىلىگىن 12 ەسەگە ارتىق قامتاماسىز ەتەدى. جالپى تۇركىستان وبلىسى رەسپۋبليكا حالقىن الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ەرتە پىسەتىن مەزگىلدىك كارتوپ، پياز، سابىزبەن قامتاماسىز ەتۋگە قاۋھارلى. ەندى وسى ونىمدەردى ساتۋ جانە تاسىمالداۋ جەڭىلدەيتىن بولدى. سەبەبى سەمينار-كەڭەس بارىسىندا تۇركىستان وبلىسى اكىمدىگى مەن وبلىس جانە رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالا اكىمدىكتەرى اراسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وتكىزۋ جونىندە ءوزارا ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قول قويىلدى. وسى ارقىلى شارۋالاردىڭ ءونىمدى ساتۋداعى جۇمىسى جەڭىلدەمەك. سونىمەن بىرگە باعانى تۇراقتاندىرۋعا دا وڭ اسەرىن تيگىزەدى دەگەن جوسپار بار.
سەمينار-كەڭەستە وبلىس اكىمدىگى تاراپىنان ءاشتو-ءنىڭ اينالىم قاراجاتتارىن تولىقتىرۋ ءۇشىن قر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنە كوكتەمگى دالا جۇمىستارىنا بەرىلەتىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە كولەمىن ۇلعايتۋ جونىندە بىرنەشە ۇسىنىس ەنگىزىلدى. وزگە وڭىردەن كەلگەن كاسىپكەرلەر مەن ديقاندار، باسشىلار دا مينيستر مەن ۆيتسە-مينيسترگە وتكىر سۇراقتار قويىپ، ماسەلەلەرىن جاسىرماي ايتتى.
اتاپ ايتساق، شارۋالار ەلىمىزدە گاز بەن ەلەكتر جانە كومىر ءتاريفىنىڭ قىمبات ەكەنىن، رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە كومەك كەرەك ەكەنىن جەتكىزدى. سونىمەن بىرگە شەتەلدىك باقشا ونىمدەرىنە جاعدايعا قاراي شەكتەۋ قويىپ، وتاندىق وندىرۋشىلەرگە جان-جاقتى قولداۋ كورسەتۋدى ۇسىندى.
قر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەەۆ سەمينار-كەڭەستە كوتەرىلگەن ماسەلەلەر نازارعا الىنىپ، شارۋالارعا قولداۋ كورسەتۋ باعىتىندا جۇمىس كۇشەيەتىنىن جەتكىزدى. وتاندىق نارىقتى وتاندىق ازىق-تۇلىكپەن قامتۋ ىسىنە باسىمدىق بەرىلەتىنە توقتالدى. قر ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى ەرلان باتتاقوۆ وڭىرارالىق ساۋدا جانە ەكونونوميالىق قاتىناستاردى دامىتۋ جونىندە وي قوزعاسا، كاسىپكەرلەر مەن عالىمدار دا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىن دامىتۋ بويىنشا بىلگەندەرىن ورتاعا سالدى. «اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ىشكى جانە سىرتقا نارىققا وتكىزۋ جانە تۋىنداعان ماسەلەلەرى» تاقىرىبىندا «Dala Fruit.kz» جشس-ءنىڭ باس ديرەكتورى بولات اليەۆتىڭ ۇسىنىستارى تىڭدالدى.
جيىن سوڭىندا تۇركىستان وبلىسىنىڭ 40-تان استام اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەرىنىڭ ونىمدەرى كورمەسى ۇسىنىلىپ، بىرنەشە توننا كوكونىس وزگە وبلىستارعا جىبەرىلدى. ونىڭ ىشىندە رەسەيگە جانە نۇر-سۇلتان مەن الماتى قالالارىنا 80 تونناداي ەرتە پىسەتىن باقشا داقىلدارى ساۋدالانىپ، جولداندى.
تۇركىستان وڭىرىندە اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن 3 نەگىزگى باعىتتى دامىتۋعا باسىمدىق بەرىلگەن.
- ءبىرىنشى باعىت – جەكە قوسالقى ءۇي شارۋاشىلىقتارىن دامىتۋ. 2021 جىلى جاڭادان 525 وتباسىلىق شارۋاشىلىق قۇرىلسا، ونىڭ ىشىندە 162 ءۇي شارۋاشىلىعىنا «ەڭبەك» باعدارلاماسى ارقىلى گرانتتىق قولداۋ كورسەتىلگەن.
- ەكىنشى باعىت – «ءبىر القاپتان جىلىنا 2-3 ءونىم الۋ» جوباسى ارقىلى بىلتىر 8 مىڭنان استام گەكتاردا 3 مىڭعا جۋىق جوبا جۇزەگە اسىرىلىپ، 280 مىڭ توننا ءونىم جينالدى.
- ءۇشىنشى باعىت – اگروقۇرىلىمداردى ىرىلەندىرە وتىرىپ، وندىرىسكە زاماناۋي وزىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ بويىنشا «تۇركىستان قالاسى اۋماعىندا ازىق-تۇلىك بەلدەۋىن قالىپتاستىرۋ» جوباسى قولعا الىندى.
جالپى قۇنى 35,1 ملرد. تەڭگەنى قۇرايتىن 6 سەرپىندى ينۆەستيتسيالىق جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. 11 مىڭ گەكتارعا جاڭبىرلاتىپ سۋعارۋ تەحنولوگياسى ەندىرىلەدى. بۇگىندە 3 كووپەراتيۆ نەگىزىندە 2,2 مىڭ گەكتارعا 65 دانا جاڭبىرلاتىپ سۋعارۋ قوندىرعىلارى ورناتىلدى. تەحنولوگيانىڭ تيىمدىلىگى: داقىل تۇرىنە قاراي اعىن سۋدى 2 ەسە ۇنەمدەۋمەن قاتار، ونىمدىلىكتى 3 ەسەگە دەيىن ارتتىرادى.
”ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
