قاڭتار ايىنىڭ باسىندا ويناپ، جۇگىرىپ جۇرگەن 10 جاسار ادىلەتتىڭ اياعى ءىسىپ، اۋىرا باستايدى. اتا-اناسى كوكشەتاۋ مەن استانانىڭ ەمحانالارىنا شۇعىل اپارىپ تەكسەرتسە وستەوساركوما (سۇيەكتىڭ قاتەرلى ىسىگى), قاراپايىم ايتساق راك دەگەن دياگنوز قويادى. ورتان جىلىگى جىڭىشكەرىپ كەتكەن. قازاقستاننىڭ مەن دەگەن ۆراچتارىمەن اقىلداسسا، «سۇيەگىن كەسىپ الىپ تاستاپ، ونىڭ ورنىنا مەتال سالىپ بەرەمىز» دەيدى، ياعني بالا ءومىر باقي مۇگەدەك بولادى دەگەن ءسوز، جۇگىرىپ ويناي ما، ويناماي ما، مەن بىلمەيمىن. بىراق بارلىق ءومىرى، اياقپەن الىسىپ وتەرى حاق.
وعان كەلىسپەگەن اتا-انا شەتەلگە شىعادى، مۇنداي دياگنوزبەن بالانى تۇركيانىڭ دارىگەرلەرى ەمدەۋگە كەلىسەدى. ولار بالانىڭ سۇيەگىن ساقتاپ قانا قويماي، قالپىنا كەلتىرىپ، ەمدەپ، اياققا تۇرعىزىپ بەرەمىز دەپ وتىر. وسى جەردە ايتا كەتەتىن جاعداي، ادىلەتتى اپارعان ەمحانادا ءدال سونداي دياگنوزبەن تاعى ءبىر قاراكوزدەرىمىز جاتىر ەكەن. ولار ءبىرىنشى قازاقستاننىڭ دارىگەرلەرىنە ەمدەتكەن ەكەن. وتا جاساتىپتى. ناتيجەسىندە، تۇركياعا كەلىپ ەستەرىن ارەڭ جيناپ، ءولىم اۋزىنان امان قالىپ، قايتادان ەمىن باستاپتى. قازاقستان مەديتسيناسىنا قارعىستان باسقا ايتارى جوق. ەندى ونداي مەديتسيناعا ادىلەتتى سالىپ جىبەرۋ - بالاعا جاسالعان قىلمىس.
ەم-دوم ول جاقتا وتە قىمبات. بارلىعى دوللارمەن ەسەپتەلەدى. ادىلەتكە 6 رەت حيميا الۋ كەرەك. وعان 90 000 $ ءبىر دەڭىز. تەكسەرۋ، اناليز اناۋ-مىناۋىنا 8 000 $ ەكى دەڭىز، وپەراتسيانىڭ وزىنە 110 000 $ قاجەت، ءۇش دەڭىز. ستامبۋلدا كۆارتيرا جالداپ تۇرۋ (ال ول جاقتا ارزان ەمەس ەكەنى بارلىعىمىزعا بەلگىلى), تاماعى جانە بار. كۆارتيرا جالدامايىن دەسە، ادىلەتتى ءار حيميادان كەيىن دەمالدىرۋعا ۇيگە جىبەرەدى. قازاقستانعا قايتا ۇشىرىپ اكەپ دەمالدىرۋ قاۋىپتى. اناسىمەن جاتۋعا بولمايدى، سوندىقتان اكەسى دە، اناسى دا قاسىندا.
ال نە ىستەۋ كەرەك؟! ارينە ءبىرىنشى وي قاڭتار دۇربەلەڭىنەن كەيىن پرەزيدەنت «حالىقتىڭ جاعدايى ءبىز ويلاعانداي جاقسى ەمەس، كەدەي، ورتا جالاقى 50 000 تەڭگە» دەپ جار سالىپ، «قازاقستان حالقىنا» فوندىن قۇرعانىن جاريالادى. قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوز سوزىندە: «يا پورۋچايۋ سوزدات وبششەستۆەننىي سوتسيالنىي فوند «قازاقستان حالقىنا» ون بۋدەت زانيماتسيا رەشەنيەم رەالنىح پروبلەم ۆ سفەرە زدراۆووحرانەنيا، وبرازوۆانيا، سوتسيالنوي پوددەرجكي، ناپريمەر، پوموششيۋ دەتيام س رەدكيمي زابولەۆانيامي. ۆەد دليا بولشينستۆا سەمەي راسحودى نا لەچەنيە پوپروستۋ نە پودەمنىە».
شىندىعى سول. ادىلەتتىڭ اناسى نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىندە قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانىنىڭ مۇعالىمى، اكەسى جۇمىسسىز، تاكسي بولىپ جان باعىپ ءجۇر. قالاي ويلايسىزدار، مۇعالىمدە وسىنشاما اقشا بولا ما؟ بۇل جەردە بالاسىن شەتەلگە الىپ كەتىپ بارا جاتقان اناسىنا بولنيچنىي اشۋعا بولمايدى ەكەن. زاڭمەن قاراستىرىلماعان. قىدىرىپ نەمەسە جەكە شارۋاسىمەن كەتىپ بارا جاتقان ادام سياقتى، اقىسىز دەمالىس الۋعا تۋرا كەلگەن. انا مەن بالانى وسىلاي قورعاۋدامىز. ۇلدان مىناداي اۋرۋ تابىلعاننان كەيىن ءبىرىنشى كەزەك «قازاقستان حالقىنا» فوندىنا ءوتىنىش جازدى. زۆونداپ بىلەيىن دەسە يا تەلەفون جوق، بارايىن دەسە ادرەسى جوق.
سويتسەك جاڭا قازاقستانداعى «قازاقستان حالقىنا» قورى ساندىق جۇيەگە ءوتىپ كەتىپ، حالقىنىڭ بەت ءجۇزىن، جىلاعان انانىڭ ءسوزىن ەستىگىسى كەلمەيدى ەكەن. وعان دا كونىپ، سايتقا جازىپ جىبەردى. ءار كۇنى ساناۋلى بولعان سوڭ، «قازاقستان حالقىنا» قورىنان سول كۇيى جاۋاپ الا الماي ەل-جۇرتتىڭ جيناعان قارجىسىمەن ادىلەت تۇركياعا اتتاندى. تۇركيادان وپەراتسيا، ەم-دوم باعاسى شىعىپ ەدى. قوردان دا جاۋاپ كەلدى. اقشا بەرمەيمىز دەدى. ناقتى جاۋابى: «فوند «قازاقستان حالقىنا» ۆنيماتەلنو يزۋچيل ۆاشۋ زاياۆكۋ، نو ك سوجالەنيۋ، ۆىنۋجدەن ەە وتكلونيت، تاك كاك داننىي ۆيد پوموششي وكازىۆاەتسيا ۆ رامكاح گوسۋدارستۆەننىح گارانتي». ياعني، قازاقستاننىڭ دارىگەرلەرىنىڭ پىشاعىنا جات تا، سۇيەكتەرىڭدى الدىرىپ، مەتالل تاعىپ، ءومىرىن مۇگەدەكتىكپەن وتكىز دەگەنمەن تەڭ بولدى.
پرەزيدەنت ايتتى عوي: «...پوموششيۋ دەتيام س رەدكيمي زابولەۆانيامي. ۆەد دليا بولشينستۆا سەمەي راسحودى نا لەچەنيە پوپروستۋ نە پودەمنىە» دەيىن دەسەڭ، كىمگە ايتاسىڭ؟ ارقايسىسى 600 000 جۋىق جالاقى الىپ، ميللياردتاعان قارجى جيناپ الىپ، ادامداردىڭ تاعدىرىن شەشىپ وتىرعان جانداردىڭ مۇرتىن بالتا شاپپايتىن شىعار، بىراق ار-ۇياتتارىنىڭ باسى شابىلىپ جاتقانىن ۇمىتپاعانى ءجون.
بيىل پرەزيدەنت «بالالار جىلى» دەپ جاريالاپ، بالالارىمىزدى قورعايىق دەگەن ۇراندار ادىلەت ءۇشىن قۇر سوزگە اينالىپ بارا جاتقانىن ەسكەرەڭىزدەر، «قازاقستان حالقىنا» قورىنىڭ باسشىلارى. كوۆيد باستالعاندا دا حالىق ءوزىن-ءوزى قورعاپ، حالىق بولىپ يۆل، كيسلورودنىي باللوندارىن ساتىپ الىپ، تالاي اۋىرىپ جاتقان بالالارعا ەل بولىپ اقشا جيناپ ەمدەتىپ شىقتى. تالايىنا ەل بولىپ ءۇي دە اپەرىپ جاتقانىن كوز كورىپ وتىر. ادىلەت ءۇشىن دە ەل بولىپ جىلۋ جيناپ، اسارلاتۋعا تۋرا كەلەتىن سياقتى. “كەدەي - جومارت” دەمەكشى حالىق كوتەرىپ كەتەدى-اۋ، بىراق تام-تۇمداپ جينالاتىن اقشانى ۋاقىت سايقال كۇتىپ تۇرمايدى، سىرعي بەرەدى. بايسىماقتاردىڭ اقشاسىنا قۇرىلعان قورىمىز دا ساراڭ ەكەن!
سايات ىبىراي
