مəسكەۋدەگى جالعىز قازاقتىڭ كيىز ءۇيىنىڭ تورىندە ارلان قاسقىردىڭ تەرىسى كەرەگە باسىنان ءبىرشاما بيىكتەۋ جەرگە ىلىنسە دە قۇيرىعى جەرگە ءتيىپ، وتاۋعا ەرەكشە پاڭدىق بەرىپ تۇراتىن ەدى. Cول قاسقىردىڭ تەرىسى جوعالىپ كەتتى، قولدى بولدى. جولساپاردا ۇزاق ءجۇرىپ، ۇيگە ءبىراز ۋاقىت باس سۇقپاعانىما ءوزىمدى كىنəلاۋدان باسقا امالىم قالعان جوق. ءىشىم ۋداي اشىدى. دۇنيەگە قىزىققاندىقتان ەمەس. بۇل تەرى سوناۋ بالالىق شاقتى ەسكە سالار ەسكەرتكىشتەي، وسىندا وقىعان ستۋدەنتتەردىڭ كوزىندەي بولعان وتە ءبىر قىمبات دۇنيە ەدى. ەندى مىنە سونىڭ بارلىعىن وتكەن شاقپەن عانا əڭگىمەلەپ وتىرعانىم وكىنىشتى. ءتور الدىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋىنىڭ قاسىندا، دالامنىڭ قاسيەتتى رۋحىن پاش ەتكەندەي، اتا-بابا ءدəستۇرىنىڭ ءبىر سالتاناتىنداي بولىپ تۇراتىن. ەسىكتەن كىرگەن بەتتە مەنى سوناۋ الاڭسىز بالالىق شاعىما ءتىرى قاسقىردى كوزبە-كوز كورگەن اتىنا زاتى ساي، اقتوعاي دەگەن قارت قاراتاۋدىڭ بوكتەرىندەگى اۋىلىما ءبىر اپارىپ قايتاراتىن.
ەندى مىنە قاسقىردىڭ تەرىسىن ەمەس ءومىردىڭ ءبىر بولشەگىن جوعالتقاندايمىن. بۇدان بىرنەشە جىل بۇرىن جۇمىس بولمەمە مəسكەۋدەگى حالىقتار دوستىعى ۋنۆەرسيتەتىندە وقيتىن ءبىر توپ ستۋدەنتتەر كىرىپ كەلدى. قولدارىندا قوماقتى زاتتارى بار. وقۋ جىلى باستالعالى ون كۇندەي بولعان، ەلدەن كەلگەن بەتتەرى. ەل جاڭالىقتارىن، شارۋالارىن ايتىپ، مəز بولىپ قالدىق.
الداعى جۇمىس جوسپارلارىمەن بولىسە وتىرىپ، əكەلگەن زاتتارىن كورسەتە باستادى. قازىر قازاقستاندا قىزمەتتە جۇرگەن، ول كەزدە حالىقتار دوستىعى ۋنيۆەرسيتەتى جəنە بىرنەشە ۋنيۆەرسيتەتتەردە وقيتىن قازاقستاندىق ستۋدەنتتەردى بىرىكتىرەتىن «سانا» اتتى جاستار قوعامىنىڭ باسشىسى جانبولات پەن ءəلى دە وسى ۋنۆەرسيتەت ىرگەسىندە جۇرگەن كامشات: «اپاي، مىناۋ سىزگە سىيلىق، ورالدان كەلدى» دەپ، قاسقىردىڭ جəنە سارعىش ءوڭدى دالا تۇلكىسىنىڭ تەرىسىن ۇسىندى. تاعى بىرنەشە قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن سىزدە بولسىن دەپ قالدىردى.
قاسقىر تەرىسىن بولمە تورىنە ءىلدىم. اقسۇر ءتۇستى، ارقا جالىنان قۇيرىعىنىڭ ۇشىنا دەيىن قارا جولاعى بار، قالىڭ ءجۇندى كۇلتەلەنگەن جۋان قۇيرىعى جەرگە سəل تيمەي تۇرعان قاسقىردىڭ تەرىسى وسى كورىنىسىمەن-اق تىرىسىندە قاسقىر بىتكەننىڭ سۇلۋى، ارلانى بولعانىن پاش ەتىپ تۇرعانداي. سۇيسىنە قارادىم، بۇل قاسقىردى بۇرىن كورگەندەيمىن. ول كەزدە ءəلى مەكتەپكە بارماعانمىن، شاماسى التى-جەتىلەردە بولسام كەرەك. Əكەم مارقۇم قۇرالايدى كوزگە اتقان مەرگەن كىسى بولاتىن. كەڭەس كەزىندەگى اڭشىلار قوعامىنىڭ قۇرمەتتى مۇشەسى. مىلتىعى قاشان دا توردە ءىلۋلى تۇراتىن. ءبىزدىڭ ءۇي كەز كەلگەن ماۋسىمدا، تəۋلىكتىڭ كەز كەلگەن ۋاقىتىندا وبلىستان كەلەتىن اڭشىلاردىڭ بەكەتى سياقتى ەدى. انام مەكتەپتە مۇعالىم بولسا دا، ەرتەڭگى ساباعىنا دايىندالا ءجۇرىپ، قوناق كۇتۋگە رەنجىمەيتىن. Əكەمنىڭ ءوزى دە ءجيى-ءجيى اڭعا شىعىپ، ارقار (ول كەزدە قاراتاۋ جوتالارىندا ارقار كوپ بولاتىن), قويان، كەكلىك، قىرعاۋىل الىپ كەلەتىن. شارباق ىرگەسىندە يرەكتەلگەن ارقار قۇلجالارىنىڭ مۇيىزدەرى جاتۋشى ەدى. قىزىل قوڭىر ءتۇستى، تۇرقى ءىرى، اياقتارى جۋان اتى مەن قۇلاقتارى سالپاڭداعان جۇيرىك، قىزىل تازىسى بابىندا تۇراتىن.
جەڭگەلەرى əكەمدى «بۇزاقى» دەپ اتاۋشى ەدى. ءبىر əۋلەتتىڭ ەڭ كىشىسى، ون جەتى قۇرساق كوتەرگەن əجەمنىڭ كەنجەسى بولعاندىقتان، ەركە بولىپ وسسە دە، جاستايىنان قاندى قىرعىن سوعىسقا قاتىسقانىنان با، əلدە العىرلىعىنان با، كەز كەلگەن شارۋاعا ىڭعايلى، بارلىق ءىستىڭ كوزىن تابا بىلەتىن əكەم دومبىرا تارتىپ əسەم قوڭىر داۋىسپەن əن دە سالاتىن. قيان شەتتەگى قاراتاۋ بوكتەرى اراسىنداعى كىشكەنە اۋىلدا تۇرسا دا كوزى اشىق، جاڭالىققا قۇمار، قازاقشا-ورىسشا ساۋاتتى سويلەپ، تازا جازاتىن، جازۋى مارجانداي بولعان. تەحنيكانى دا جەتىك مەڭگەرگەن، موتوردى شاشىپ تاستاپ جياتىن شەبەرلىگى، جۇرگىزۋشىلىك ونەرى قاتارىنىڭ اراسىندا اڭىزعا اينالعان ەدى. مالدى سويىپ جىلىكتەگەندە، قولى-قولىنا جۇقپايتىن.
ۇيدە سول زاماندا سيرەك كەزدەسەتىن پاتەفون، راديو، موتوتسيكل، شاڭعى، كونكي، دويبى تاستارى بىرنەشە تاقتاسىمەن بولاتىن. ءوز ارامىزدا جارىستار ۇيىمداستىراتىن. اۋىل قارتتارى رەنجىسىپ قالسا، مال سويىپ، ۇيگە شاقىرىپ تاتۋلاستىرىپ جۇرەتىن، سول كەزدە بىزدەر ونەرىمىزدى كورسەتىپ ءبىرىمىز بيلەپ، ءبىرىمىز əن ايتىپ، ءبىرىمىز əكەمىز شىعارعان ولەڭدى جاتقا وقيتىن ەدىك. ەشقاشان تاۋسىلمايتىن اۋىل تىرلىگىندە، ءجيى جولساپارعا شىعا ءجۇرىپ، ءوزى جۇرگىزۋشى، ءوزى ساتۋشى ەدى. سونىڭ بəرىنە ۋاقىت تاپقانىنا قازىر تاڭعالامىن. سول كۇنى اڭعا شىعۋعا جينالدى ما، شاعىن ۇيالارى بار قىزىل كىرپىشكە قورعاسىن قۇيىپ بىتىرالار دايىندادى.
مۇنداي كەزدەرى قاسىنان قالماي جۇرەتىن əدەتىم. Əكەم دە مەنىڭ جۇرگەنىمدى قالايتىنداي كورىنىپ تۇراتىن. ۇلى شەتىنەپ كەتىپ، ءتورت قىز قاتار تۋىلىپ، مەنەن كەيىن ۇزاق كۇتكەن ەكى ۇلى دۇنيەگە كەلگەننەن بە، بەتىمنەن قاقپاي، مەنى «قارا قاسقىرىم» دەپ ەركەلەتەتىن. «ءƏلى ءبəرىڭ وسى قىزدى كۇتىپ الىپ، شىعارىپ سالىپ جۇرەسىڭدەر» دەيتىن ۇنەمى. «الىسقا كەتەتىنىمدى قايدان ءبىلدى ەكەن» دەپ ويلايمىن كەيدە. اۋىل ءتۇنى ەرتە كەلەدى ەمەس پە، شارۋانى رەتتەپ جاتىپ قالدىق، قاي ۋاقىت ەكەنىن بىلمەيمىن ءۇيدىڭ ارتقى جاعىنداعى جالعىز تەرەزەنى تارسىلداتا: «شانگو، شانگو تۇر، قاسقىر شاپتى، قىرىپ بارادى، مىلتىعىڭدى ال، تەز شىق!» دەگەن داۋىستان وياندىم.
جاپون سوعىسىنا دا قاتىسىپ، ەلدىڭ سوڭىنان قىرىق التىنشى جىلى ورالعان əكەمدى قۇرداستارى «شانگو» اتايتىن، بۇل جاپونشا «شىعىس باتىرى» دەگەن سىيلى ءسوز دەپ قالجىڭدايتىن. الدىڭعى بولمەدەگى، اڭشىلارعا تəن سەرگەك جاتىپ، شاپشاڭ قيمىلدايتىن əكەمنىڭ بىلتە شامدى جاعىپ كيىنىپ جاتقانىن ەستىپ جاتىرمىن. ەسىك ساڭىلاۋىنان تۇسكەن شامنىڭ جارىعىمەن مەن دە تۇرىپ ۇستىمە قولىما ىلككەندى كيىپ، ونىمەن قويماي باۋىرلارىمدى وياتىپ، ەسىككە قاراي ۇمتىلدىم. Əكەم قابىرعادا ءىلۋلى تۇرعان مىلتىعىن الىپ، اناما «بالالاردى دالاعا جىبەرمە» دەپ، ەسىكتى نىعىرلاي جاۋىپ، سىرتقا شىقتى. شاپشاڭ قيمىلداپ، تەرەزەنىڭ الدىنا كەلدىم. اۋىل يتتەرىنىڭ قىڭسىلاپ جىلاعانداي جان داۋىستارى ەستىلەدى. Əكەمنىڭ: «سىرتتان، سىرتتان» دەگەن ايقايى الىستاپ بارادى. تىستا قىزىل تازىدان باسقا توبەت ءيتتىڭ ەكى كىشكەنە كۇشىگى دە قىڭسىلايدى. سول جىلى قالىڭ قار جاۋعان، قازىر ونداي قار جوق قوي! ءبىزدىڭ تاۋ جاقتاعى بيىك شارباق قاردان كورىنبەي قالاتىن. سىرتقى ەسىك قىسقى ايازدان ءىسىنىپ تولىق جابىلماي تۇر، مەن قورقا باسىپ، ەسىككە جاقىندادىم. سول كەزدە «قايدا باراسىڭ؟» دەپ ارتىمنان قولىندا فونار شامى بار انام دا كەلدى. ودان ءəرى باتىلدانىپ، ەسىكتى جايلاپ يتەرىپ قالدىم.
اسپان شايداي اشىق. ايدىڭ جارىعى، قولداعى شامنىڭ جارىعى… تاڭ اتىپ قالعان سياقتى. قاردىڭ ۇستىندە شۋاققا بولەنىپ كوزى وتتاي جانىپ، شاماسى بۇزاۋداي اقسۇر ءتۇستى، باسى دəۋ، كۇلتەلەنگەن جۋان قۇيرىعى جەرگە قاراي سالبىراعان ۇلكەن قاسقىر تۇر. ىرىلداي ما، əيتەۋىر اۋزى اشىلىپ، ەزۋى ىرجيىپ، اق تىستەرى كورىنەدى. ول قورقاتىن ەمەس، كەلسەڭ-كەل دەپ، كەۋدەسىن كەرىپ بىزگە قاراپ ماڭعازدانىپ تۇر. قۇددى شەبەر ءمۇسىنشى جاساعان ەسكەرتكىش سەكىلدى. بۇكىل əلەمدەگى قاسقىرلاردىڭ پاتشاسى دەرسىڭ! ەرەكشە پاڭدىق بار، شىركىن! مويىنىن بولار-بولماس قانا ەرىنە بۇرىپ، əدەيى اپپاق ۇزىن تىستەرىن كورسەتۋ ءۇشىن اۋزىن اشىپ تۇرعانداي. قورقىنىشتان با، əلدە əجەمنىڭ ايتقان ەرتەگىسىنەن عانا بىلەتىن قاسقىردى وڭىمدە كورىپ تۇرعانىما تۇسىنبەگەنىم بە، ءبəرىن ۇمىتىپ، اربالعانداي قوزعالماستان قانشا تۇرعانىم ەسىمدە جوق. قاسقىردىڭ سول تۇرىسى سۋرەتكە تۇسىرگەندەي جادىمدا ءəلى كۇنگە دەيىن ساقتالىپ قالدى. كەيىننەن قاسقىردىڭ تالاي ەسكەرتكىشىن كوردىم. بىراق ولاردىڭ بىردە-بىرەۋى ماعان ۇناعان ەمەس. Əتتەڭ ءمۇسىنشى ەمەسپىن! كەرىلىپ تۇرعان ارلاننىڭ اۋىل ادامدارىنا تيگىزگەن زيانىنا قاراماستان، سول ءبىر سəتتەگى ەسكەرتكىشتەي سۇلۋ بەينەسى ءۇشىن جاقسى كورىپ، كوپكە دەيىن ۇمىتا المادىم. قاسقىر جايلى əڭگىمە بولسا قالسا، كەشە عانا كورگەندەي كوز الدىما كەلەدى دە تۇرادى. ستۋدەنتتەردىڭ سىيىن الىپ تۇرىپ، «مىناۋ ءوزى سول قاسقىردىڭ تۇقىمى ەمەس پە؟» دەگەن، سۇراق كەۋدە تۇسىمدى بۇلك ەتكىزدى…
ەسىك تۇتقاسىنا ۇمتىلعان انام مەن مەنى تارس ەتىپ اتىلعان مىلتىق داۋىسى سەلك ەتكىزدى. كەرىلىپ تۇرعان قاسقىر قاڭق ەتىپ، بيىك شارباقتان كورشىنىڭ قوراسىنا قاراي سەكىرىپ جوق بولدى. بىزدەن ەكى ءۇي ارىراق تۇراتىن سəرسەن مولدا دەگەن اتامىز بار ەدى.قاسقىر سولاردىڭ قوراسىنا ءتۇسىپتى.بۇزاۋلايىن دەپ تۇرعان سيىرىنىڭ داۋىسىن ەستىپ، شال مەن كەمپىرى شامىن ۇستاپ قوراعا قاراي جۇگىرەدى. وزىنە قاراي اتىلعان قاسقىردى كورىپ، اتامىز ەسىكپەن قاسقىردىڭ باسىن قىسا قويادى. بۇكىل اۋىلدى شۋلاتقان قاسقىردى كەمپىر-شال ون مينۋت توڭىرەگىندە ۇرىپ الادى.سول كەزدە سەكسەنگە كەلىپ قالعان اتامىز، مىقتى-اۋ ارلان قاسقىردى ەسىكپەن قىسىپ ۇستاپ تۇرعان دەپ ويلايمىن قازىر. قايران اۋىلدىڭ قارتتارى! «تاۋ بالاسى تاۋعا قاراپ وسەدى» دەگەن وسى ەمەس پە!؟
قاسقىرمەن جەكپە-جەككە تۇسكەن تالاي تۇلكى-قاسقىر الىپ جۇرگەن əكەمنىڭ قىزىل تازىسى سول ايقاستا اجالى تۋرا كەلىپ تۇر ما، əلدە كۇشى سəيكەس كەلمەدى مە، «جاقسى يت ولىگىن كورسەتپەيدى» دەگەن راس ەكەن، اۋىلدان كەتىپ، سۇيەگىن تاپتىرمادى. Əكەمنىڭ اڭشىلىقپەن قوشتاسۋىنىڭ باسى وسىلاي باستالدى-اۋ دەيمىن. سودان بەرى ءۇيدىڭ بوساعاسىنا يت قۇتامايتىن بولدى. بۇل قاسقىر اۋرۋ قاسقىر ەكەن دەپ، ەرتەڭىنە اۋداننان دəرىگەرلەر كەلىپ، اۋىلداعى قاسقىرعا جاقىنداعاندارعا ينە سالىپ ءبىر اي ەمدەدى.ارلان قاسقىر مەنىڭ كىشكەنە اۋىلىمدى ءبىر اي وسىلاي əلەككە سالعان ەدى. بالالىقپەن قاسقىردى ەندى كورمەيتىن بولدىم دەپ، ونى ولتىرگەندەرگە ىشتەي رەنجىپ مەن ءجۇردىم.
ال تون تىكتىرەم دەپ جۇرگەندە، اۋرۋ تاراتۋى مۇمكىن دەپ دəرىگەرلەر ورتەپ جىبەرگەن قاسقىر تەرىسىنەن ايىرىلعانىنا مارقۇم سəرسەن اتام تالايعا دەيىن قينالىپ ءجۇردى. تەرىنى تورگە ىلگەننەن كەيىن، وسىنىڭ ءبəرىن ەسكە ءتۇسىرىپ، «مەنى مəسكەۋگە كەلتىرگەن تاعدىر، سەنى قالاي كەلتىرگەن؟»، دەگەن ءسوزدى داۋىستاپ ايتقانىمدى بايقاماي دا قالدىم. جارتى عاسىرعا جۋىق ۋاقىت وتكەندە سۇلۋ قاسقىرمەن قايتا كەزدەسكەندەي بولدىم. وسىلاي تاعدىر بۇيرىعىمەن كەلگەن تەرىنى ەلباسى سىيلاعان كيىز ءۇيدىڭ تورىنە ىرىم ەتىپ ءىلىپ ەدىم. سوناۋ بالالىق كەزدەگى ءبىر سəتتىك كورنىستەي تاعى دا، سۇلۋ قاسقىر كوزدەن عايىپ بولدى… ول الىستا قالعان بالالىق شاعىمدى، كۇندىز ەستەن، ۇيىقتاسام تۇسىمنەن كەتپەيتىن اۋىلىمدى كوز الدىما كەلتىرىپ تۇرۋشى ەدى. كىمنەن بولدى ەكەن؟ قالاي عانا باتىلى باردى ەكەن؟ جازدا ءبىر مىقتى قازاق توي وتكىزىپتى وسى كيىز ۇيدە، قۇداعا ما، قۇداعيعا ما ءىلۋ ەتىپ بەردى مە؟ Əيتەۋىر، وسى قازاقتىڭ كيىز ۇيىنە زياننىڭ ءبəرى تەك ءوزىمنىڭ قازاعىمنان كەلەدى دە، تۇرادى. ونىسى نەسى ەكەن؟
جارقىن ۋتەشوۆا، ماسكەۋ
ۋتەشوۆا جارقىن قوڭىرباەۆنا،1956 جىلى، 17 يانۆاردا، جامبىل وبلىسى، سارىسۋ اۋدانى ، اقتوعاي اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. 1973 جىلى مەكتەپتى، 1974-1980 جىلى الماتى قالاسى،اباي اتىنداعى پەداگوگيكالىق ينيستيتۋتىڭ، جاراتىلىس تانۋ (ەگف) فاكۋلتەتىنىڭ حيميا–بيولوگيا ماماندىعىن ءبىتىردى.1980-1988 اقتاۋ قالاسىندا № 11 مەتەپتە مۇعالىم جانە ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى بولدى.
- 2005-2007 جىلى ماسكەۋ قازاق بالالارىن قازاق تىلىنەن وقىتۋ ءۇشىن،قىزىلوردا قالاسى، قورقىت –اتا اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ، فيليولوگيا فاكۋلتەتىن سىرتتاي وقىپ اياقتادى.
-1988 جىلدان،ماسكەۋ قالاسىندا سول كۇننەن ماسكەۋ قازاق دياسپوراسىندا قوعامدىق، ۆولونتەرلىك جۇمىسپەن اينالىسىپ، قازاق دياسپوراسى بالالارىن انا تىلىنەن وقىتىپ كەلەدى.
- 2000-2008 جىلدارى، ماسكەۋدەگى «قازاق ءتىلى» قوعامىندا توراعانىڭ ورىنباسارى بولدى.قر-نىڭ رەسەيدەگى ەلشىلىگىمەن بىرگە قازاق حالقىنىڭ مادەنيەتىن، انا ءتىلىن شەت ەلدە ۇلىقتاۋ جۇمىستارىنا قاتىسۋدا.
-2008 جىلدان ماسكەۋ قالاسىندا، «حالىقتار دوستىعى مەن ۇلتتىق مادەنيەتتەرىن ساقتاۋ جانە قولداۋ «استانا» قورىن قۇرىپ، وسى كۇنگە دەيىن وسى قوردىڭ پرەزيدەنتى.
- 2004-2014 جىلدارى ۇزبەي،ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ جارلىعىمەن قر –دا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى بويىنشا قازاقستاندا وتەتىن «قازاقستان –اتا جۇرتىم، قاسيەتىم –انا ءتىلىم» اتتى حالىقارالىق وليمپياداعا دياسپورا بالالارىن وقىتىپ، ءوز قاراجاتىمەن قاتىستى.ناتيجەسى: 6 وقۋشى قازاقستانعا ورالىپ،قىزمەت ەتۋدە.
-2005-2010 جىلدارى رەسەي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ناحابينوداعى گولف-كلۋبىنا ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆ سىيلاعان كيىز ءۇيدى قامورلىققا الىپ، «ناۋرىز» مەرەكەسى، «ەلشىلەر كۇنى»، «قاريالار كۇنى»، «دەنساۋلىق كۇنى» اتتى كەشتەر وتكىزىپ وتىردى.
- 2003- 2010 جىلدار ارالىعىندا اقتوبە، تۇركىستان، تاراز، شىمكەنت، ولكەسىندەگى تاريحي جەرلەرگە، ماسكەۋدەگى قازاق قاريالارى مەن قازاق بالالارىن بىرنەشە رەت ، تەگىن ساياحاتقا اپاردى.
-2005 ج.ماسكەۋدەگى قازاق دياسپورا ومىرىنە ارنالعان،«جۇرەگىمنىڭ جۇگى كوپ»،
-2006 جىلى «ماسكەۋ قازاق ءتىلى قوعامىنا -15 جىل» اتتى كىتاپتارى جازىلىپ شىقتى.
- 2007 جىلى «ساعىنىشىم جىرىما قانات بەرگەن» اتتى كىتابى جارىق كوردى.
-2010 جىلى، ەكى ەل اراسىنداعى دوستىق كوپىر اتتى تاقىرىپپەن، «ماسكەۋ: ءومىر وزەن» اتتى كىتابىنىڭ الماتىداعى جازۋشىلار ۇيىندە ، تاراز قالاسىندا، سارىسۋ اۋدانىندا ، قورداي اۋدانىندا وسى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.
- 2012 جىلى بەلورۋسسيا مەملەكەتىندە وتكەن «الەم ۇلتتارىنىڭ فولكلورى» اتتى فەستيۆالدا گران-ءپريدى جەڭىپ العان، قازاق جاستارىنىڭ جەتەكشىسى بولدى. ناتيجەسىندە جەڭىمپاز وقۋشى قازاقستانداعى جوعارعى وقۋ ورىنىنا گرانتقا قابىلداندى.
-2014 جىلدان قر –نىڭ رەسەيدەگى ەلشىلىگىنىڭ رەسەي بويىنشا قازاق تىلىنەن ۇيىمداستىرىپ كەلە جاتقان وليمپياداسىنىڭ بەلسەندى القا مۇشەسى.
- 2016 جىلى، «ۇلت قاسيەتى» نەمەسە «ماڭگىلىك ەلدىڭ سىرتتاعى ۇرپاقتارى» اتتى كىتابى جارىق كوردى. وسى جىلى، ماسكەۋ ۇلتتار ۇيىندە، «ادەبيەتتە شەكارا جوق» ، 2021 جىلى « پوەزيادا شەكارا جوق» كەشتەرى ءوتتى. كەشكە ماسكەۋدە تۇراتىن ۇلتتار وكىلدەرى قاتىستى.
- 2017 جىلى ورىنبور قالاسىنا قازاق جاستارىمەن «ۇلتتىق ءتىلىمىز جانە مادەنيەتىمىز» اتتى كەزدەسۋگە شاقىرىلدى.وسى جىلى قازاقتىڭ بەل اقىنى تولەگەن ايبەرگەنوۆتىڭ 80-جىلدىق تويىن ماسكەۋدەگى ۇلتتار ۇيىندە وتكىزدى.
-2018 جىلى، ماسكەۋ قالاسىندا ،قر-نىڭ رەسەيدەگى ەلشىلىگىمەن بىرگە «ورەنبۋرگسكي پۋت احمەتا بايتۋرسىنوۆا» اتتى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرىن، 2021 جىلى احمەت بايتۇرسىنوۆقا ارنالعان « ۇلت ۇستازى» اتتى دوڭگەلەك ستول وتىرىسىن ۇيىمداستىردى.
-2020 جىلى،21-فەۆرالدە «اباي-175» تويىنا ارناپ،قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى جانە گەرمانياداعى ەلشىلىكتەرىنىڭ قولداۋىمەن، گەرمانيا مەملەكەتىنىڭ بەرلين قالاسىندا «ەۋرازيا اقىندارى» اتتى ادەبي-مۋزىكالى كەش وتكىزدى.بۇل كەشكە ەۆروپاداعى مەملەكەتتەردە تۇراتىن قازاق دياسپوراسى وكىلدەرى قاتىستى.ەستافەتا فرانتسيادا تۇراتىن قازاق دياسپوراسى وكىلدەرىنە تاپسىرىلدى. الداعى ۋاقىتتا ابايدى ، قازاق حالقىن شەت ەلدەرگە تانىستىرۋ ماقساتىندا، امەريكا شتاتتارىندا وسى تاقىرىپتا كەش وتكىزۋ جوسپارلانۋدا.
ماسكەۋ قالاسىندا جىل سايىن وتەتىن «ناۋرىز» مەرەكەسىندە 2000 جىلدان وسى كۇنگە دەيىن، قازاقتىڭ ۇلتتىق بۇيىمدارىنان كورمە ۇيىمداستىرىپ كەلەدى. قازاقستاننىڭ رەسەيگە شەكارالاس وبلىستارىننان ۇلتتىق بۇيىمدار كورمەلەرى ۇيىمداستىرۋ جوسپارلانۋدا. ماسكەۋدەگى جەرگىلىكتى ۇكىمەتپەن بىرگە بارلىق قوعامدىق جۇمىستارعا قاتىسىپ كەلەدى.
شەت ەلدە تۇرىپ جاتقان 35- جىل ءومىرىن قازاق حالقى مادەنيەتىن،سالت-ءداستۇرىن، ءتىلىن ساقتاۋ جولىنا جۇمساۋدا.
ۋتەشوۆا جارقىن قوڭىرباەۆنا، حالىقارالىق جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى، قازاقستان ۇلتتىق «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ رەسەيدەگى شتاتتان تىس كووروسپەندەنتى، ماسكەۋ قالاسىنداعى، «حالىقتار دوستىعى مەن ۇلتتىق مادەنيەتتەرىن ساقتاۋ جانە قولداۋ «استانا» قورىنىڭ پرەزيدەنتى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
