شىمكەنت قالالىق پەريناتالدىق ورتالىعى زاماناۋي جاڭا قۇرىلعىلارمەن تولىقتى. شاھاردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن Auto Delfia جانە Fish دەپ اتالاتىن جاڭا قۇرىلعىلار قىزمەتكە كىرىسە باستادى. ولاردىڭ كومەگىمەن قۇرساق ىشىندەگى بالانىڭ گەنەتيكالىق اۋرۋى انىقتالادى.
قالالىق پەريناتالدىق ورتالىقتىڭ باس دارىگەرى تيمۋر ۆارزيلوۆتىڭ ايتۋىنشا، اتالمىش قۇرىلعىلار ساتىپ الىنعان. سولاردىڭ كومەگىمەن گەنەتيكالىق اۋىتقۋشىلىقتاردى انىقتاۋ جەڭىلدەي تۇسكەن. ياعني جۇكتى ايەلدەردى گەنەتيكالىق زەرتتەۋدەن وتكىزۋگە بايلانىستى مەديتسينالىق قىزمەت ءتۇرىنىڭ ساپاسى اناعۇرلىم جاقسارعان. ال قۇرىلعىلار زەرتحانالىق تالدامانى 99,9 پايىز دالدىكپەن انىقتاپ بەرەدى. گەنەتيكالىق زەرتتەۋگە نەگىزىنەن حروموسومالىق اۋرۋعا بەيىم جۇكتى ايەلدەر توبى جاتادى. سونداي-اق باس دارىگەر پەريناتالدىق ورتالىقتا بىلىكتى مامانداردان قۇرالعان كونسيليۋمدىق توپ جۇمىس ىستەيتىنىن اتاپ ءوتتى. «باستى ماقسات — انا دەنساۋلىعى مەن ومىرگە ساۋ بالانىڭ كەلۋى» دەيدى تيمۋر يسابالۇلى.
مەليتسينالىق گەنەتيكا بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ءنۇربيبى سۇيىندىكوۆا كۇنىنە 100-150 ، ايىنا 2000, جىلىنا 25 000-داي گەنەتيكالىق تالداۋ جۇرگىزىلەتىنىن جەتكىزدى. ونىڭ ايتۋىنشا، Auto Delfia قۇرىلعىسىمەن حروموسومالىق دەرتكە شالدىعۋ قاتەرىن جۇكتىلىكتىڭ 11-13 اپتاسىندا الدىن الا بولجاۋعا بولادى. ەگەر قۇرساقتاعى بالادا گەنەتيكالىق اۋرۋى انىقتالسا، مۇنداي جاعدايدا دارىگەرلەر جۇكتىلىكتى مەرزىمىنەن بۇرىن توقتاتۋعا كەڭەس بەرەدى.
Auto Delfia زاماناۋي قىمبات قۇرىلعى بولعاندىقتان ونىڭ ءتىلىن جەتىك مەڭگەرۋ ءۇشىن پەريناتالدىق ورتالىق مامانى گۇلجان سيقىمبايقىزى الماتىداعى گەنەتيكالىق ورتالىقتا ارنايى تاعىلىمدامادان وتكەن. ونىڭ الدىندا 2017 جىلى فينليانديادا Delfia مەديتسينالىق قۇرىلعىلار جۇيەسى بوىنشا ءبىر اپتالىق كۋرس وقىعان. گ.سيقىمبايقىزى وسى مەديتسينالىق اپپارات كەلگەلى گەنەتيكالىق تالداۋلار جۇرگىزۋ جۇمىسى الدەقايدا جەڭىلدەگەنىن جانە زەرتتەۋ ۋاقىتى دا قىسقارا تۇسكەنىن جەتكىزدى. ماسەلەن، ءبىر مەزەتتە Auto Delfia كومەگىمەن 800 جۇكتى ايەلدىڭ گەنەتيكالىق سىنامالارىن جاساۋعا بولادى. سونىمەن بىرگە قوس قۇرىلعىنىڭ بر ەرەكشەلىگى ادامي فاكتور ەشقانداي ءرول وينامايدى جانە زەرتتەۋ جۇمىستارى تولىعىمەن اۆتوماتتاندىرىلعان. ءوز كەزەگىندە مۇنداي زاماناۋي مەديتسينالىق قوندىرعىلار شىمكەنت قالاسىندا تەك وسى پەريناتالدىق ورتالىعىندا عانا بار.
پەريناتالدىق ورتالىقتىڭ مەيتسينالىق قىزمەتىن جوعارى ساتىعا كوتەرگەن ەكىنشى قۇرىلعىعا Fish دياگنوستيكالىق اپپاراتى جاتادى. تسيتوگەنەتيكالىق زەرتحانا بولىمىندە ورنالاسقان قۇرىلعى قۇرساق ىشىندەگى بالالاردىڭ حرومومومالىق اۋرۋلارىن دالمە-ءدال انىقتايدى. الدىڭعى قۇرىلعى بولجام جاساسا، بۇل اپپارات گەنەتيكالىق دەرتتىڭ بارىن ناقتى ايتىپ بەرەدى. وسى قۇرىلعىمەن جۇمىس ىستەيتىن تسيتوگەنەتيك مامان گۇلنار دولانوۆا بۇرىنعى ەسكى تاسىلدە گەنەتيكالىق تالدامالاردىڭ قورىتىندىسىن انىقتاۋعا ءبىر اپتا ءتىپتى ودان دا كوپ ۋاقىت جۇمسالعان بولسا، قازىرگى زاماناۋي ءادىس ارقىلى ءبىر تاۋلىكتىڭ ىشىندە تالداۋ ناتيجەسىن بىلۋگە بولاتىنىن اتاپ ءوتتى. Fish دياگنوستيكاسىندا تالدامالار جۇكتىلىكتىڭ 16-20 اپتاسىندا سىنالادى.
— حروموسومالىق اۋرۋلارعا ەدۆارتس، پوتاۋ، داۋن، تەرنەر جانە كلياين فەلتەر سيندرومدارى جاتادى. مۇنداي دەرتپەن تۋىلعان سابيلەردىڭ اقىل-ەسى كەم بولادى. سوندىقتان حروموسومالىق اۋىتقۋلاردى ەرتە باستان انىقتاعان جاعدايدا ايەلدەرگە جۇكتىلىكتى ۇزۋگە كەڭەس بەرەمىز. قالاداعى 45 ەمحانانىڭ بۇكىل گەنەتيكالىق سىنامالارى وسى پەريناتالدىق ورتالىقتا زەرتتەلەدى. ستاتيستيكا بويىنشا ايەلدەردىڭ بوسانۋ كورسەتكىشى ءبىرشاما جوعارىلاعان، سوعان قاراماستان گەنەتيكالىق دەرتكە ۇشىراعان سابيلەر سانى 0,1 پايىزعا تومەندەپ وتىر، - دەدى پەريناتالدىق ورتالىقتىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى ن.سۇيىندىكوۆا.
دارىگەردىڭ ايتۋىنشا، حروموسومالىق اۋىتقۋشىلىق قاتەرىنە كوبىرەك ۇشىرايتىندارعا 37 جاستان اسقان، وتباسىندا نەمەسە اۋلەتىندە گەنەتيكالىق دەرتپەن اۋىراتىن مۇشەلەرى بار، ۋدز جانە بيوحيميالىق پەريناتالدىق سكرينينگىسىندە ءانومالدى كورىنىستەر بايقالعان جۇكتى ايەلدەر توبى كىرەدى.
«شىمكەنت كەلبەتى» - ءانۋار جۇماشباەۆ،
فوتو: سەرىك قوساەۆ
