1986 جىلعى 16 جەلتوقسان كۇنى وتكەن ورتالىق پارتيا كوميتەتىنىڭ پلەنۋمى 18 مينۋتتان اسپاعان ەدى. سول كۇنى كەشكە بارلىق اقپارات قۇرالدارى - قازاق سسر-ن شيرەك عاسىر باسقارعان دىنمۇحامەد قوناەۆ ورنىنان الىنىپ، ونىڭ ورنىنا قازاقستانعا بەلگىسىز گ.كولبين وتىردى- دەپ، بارشا الەمگە جارىسا جاريالاپ، جازىپ جاتتى. بۇنداي سۋىق حاباردى ەستىگەن نامىستى ۇل-قىزدار، جاتاقحانالاردا،تالقىلاپ جاتتى. كەيبىرەۋلەرى سول كەشتىڭ وزىندە، الاڭعا بارىپ جاتتى.
ءۇش كۇنگە سوزىلعان كوتەرىلىستەن كەيىن ۇستاۋ،قاماۋ، بەلەڭ الدى. العاشقى سوتتار 87 جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ ورتا كەزىنەن باستالعان ەدى.
بىزدەردىڭ جيناعان ارىز شاعىمدارىمىز بويىنشا،21 تومنان اساتىن ماتەريالدار جينالدى. سول،90 جىلعى دەرەكتەر بويىنشا 16 000 نان استام ادامدار ۇستالىپتى. 8000 نان استامىنا ءار ءتۇرلى دەڭگەيدەگى ىستەر قوزعالدى. الماتى قالاسى بويىنشا سوتتالعان 99 كوتەرىلىسشىلەردىڭ 82 ءار ءتۇرلى جازاعا كەسىلىپ، ايداۋعا كەتتى. 15 ادام شارتتى (ۋسلوۆنو) تۇردە سوتالسا-ەكى باتىردى ءولىم جازاسىنا كەستى. ولار، قايرات رىسقۇلبەكوۆ (مارقۇم), مىرزاعۇل ابدىقۇلوۆ، قۇدايعا شۇكىر، ءتىرى-70 اسسادا قوعامدىق جۇمىستارمەن اينالىسادى.
سول زاماندا ساناۋلى عانا ينتەلليگەنتسيا وكىلدەرى باتىلدىق كورسەتتى.1986- جىلدىڭ 19 جەلتوقسانىندا عىلىم اكادەمياسىنىڭ كونفەرەنتسيا زالىندا،رازۋموۆسكي،سولومەنتسوۆ، كولبين، نازارباەۆ ت.ب.شەنەۋىنىكتەردىڭ الدىندا، ءوزىنىڭ ويىن باتىل ايتىپ، جاستاردى جازالاۋعا قارسىلىق بىلدىرگەن-سالىق زيمانوۆ اكادەميك اعامىز بولدى. جانى ءجانناتتا بولسىن! سول ايدىڭ ياعني جەلتوقساننىڭ 25 كۇنى جوعارعى كەڭەستىڭ پارتيا جينالىسىندا جازۋشى، تاريحشى اعامىز-بەيبىت قويشىباەۆتا ءوزىنىڭ باتىل ويىن ايتتى. سول ءۇشىن ءبىراز قۋعىنعا ۇشىرادى. اعامىزدىڭ عۇمىر جاسى ۇزاق بولسىن!
30 جەلتوقساندا جازۋشىلار وداعىندا بولعان كولبينمەن كەزدەسۋدە، اقيىق اقىن اعامىز-جۇبان مولداعاليەۆ ءوزىنىڭ تاريحي سوزدەرىن ايتقان ەدى. جانى ءجانناتتا بولسىن!
1987 جىلدىڭ مامىر ايىندا وتكەن جازۋشىلار وداعىنىڭ جيىنىندا، بەلگىلى جازۋشى اعامىز سافۋان شايمەردەنوۆ، كولبيننىڭ كوزىنە شۇقىپ تۇرىپ، جالىندى، سوزدەرىن ايتىپ ەدى. جانى ءجانناتتا بولسىن!
1989 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا، سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولعان-ميحايل ەسەناليەۆ اعامىز، جەلتوقسان وقيعاسىن قايتا قاراۋ كەرەك دەپ، دەپۋتاتتىق ساۋال تاستاعانى ءۇشىن قىزمەتىنەن الىندى. جانى ءجانناتتا بولسىن!
1989 جىلدىڭ مامىر ايىندا، كينوشى اعامىز، قالدىباي ابەنوۆ، ءوزىنىڭ قازاق فيلمىندەگى كابينەتىندە تۇرمەدەن كەلگەن ءبىر توپ جەلتوقسانشىلاردىڭ باسىن قۇراپ، العاشقى "جەلتوقسان" ۇيىمىن استىرتىن اشقان بولاتىن. العاشقى توراعاسى باقىتبەك يمانقوجاەۆ بولدى.
ارون اتابەكتە، العاشقى جەلتوقسانشىلارمەن بىرگە بولعان ەدى.
دەپۋتات شاحانوۆتىڭ سويلەۋى باسقا اڭگىمە.
سول جىلدىڭ كۇزىنەن باستاپ،"جەلتوقسان" ۇيىمىنىڭ جۇمىستارى جاندانا باستادى. بيلىك تاراپىنان بولعان كەدەرگىلەرگە قاراماستان - جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 3 جىلدىعىنا جىلقى سويىپ،اس بەرىپ، قۇران باعىشتادى. ارون اتابەكتىڭ"جەرۇيىق" ۇيىمىمەن "جەلتوقسان" ۇيىمى بىرلەسىپ، وتكىزىپ ەدى. سول جىلدىڭ قاراشا ايىندا مەديتسينالىق ينستيتۋتتا جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە بايلانىستى،جيىن وتكىزگەن سوڭ، بيلىك ۇركەردەي عانا جەلتوقسانشىلاردى امالسىز مويىنداي باستادى. قالدىباي ابەنوۆ جازبالارىندا بۇل تاريحي وقيعالار ناقتى باياندالعان. كەيىن ولاردى دا جاريالايمىز!1990 جىلدىڭ قاڭتارىندا ياعني 13 جۇلدىزىندا،ساتس مادەنيەت سارايىندا ءبىرىنشى حاتشى نازارباۆ قالا جاستارىمەن كەزدەستى. بۇعان مۇرىندىق بولعاندار-ارون اتابەك جانە "جەلتوقسان" ۇيىمىنىڭ جىگىتتەرى ەدى. وسى كەزدەسۋگە دەيىن بۇلار نازارباەۆ جولىققان بولاتىن.
ساتس مادەنيەت سارايىندا وتكەن جيىننان سوڭ، بيلىك امالسىز"جەلتوقسان" ۇيىمىن مويىنداي باستادى. ەڭ العاشقى ميتينگىمىز اقپان ايىندا وتكەن ەدى.
كوك بازاردان، باستاپ، پلاكاتتار مەن قازىرگى دوستىق كوشەسىن بويلاپ، جاياۋ ءجۇرىپ،قالا قازاقتارىن شاقىردىق! كوبى بىزدەن قورقىپ، قاشاتىن ەدى.
قوسىلعان ادامدار دا بولدى.
ەكى ايعا سوزىلعان كوميسسياسىنىڭ جۇمىسىنا ارىز شاعىم جيناپ، تالاي مەكەمەنىڭ باسشىلارىنىڭ كوزدەرىن باقىرايتقان ەدىك. سونداعى ۇزەڭگىلەس دوستارىمىز-ەرلان دەكەلباەۆ، مەيىرحان ءابدىماناپوۆ، ەرمۇحان قۋاندىقوۆ، راسۋل قۇدايبەرگەنوۆ، قۇرمانباي قالمۇراتوۆ،قۇتتىبەك ايماحانوۆ، وتكىرحان،قادىر،شاكىم ت.ب. بولدى. تالاي جەلتوقسانشىلارعا باردىق ارىز جازىپ بەرىڭدەرشى دەپ. وكىنىشكە قاراي باس تارتقاندارى دا بولدى.
بىزگە ياعني مەملەكەتتىك كوميسسيا مۇشەلەرىنە سان كەرەك بولدى. سول ءۇشىن جانتالاسىپ جۇردىك. امانجول نالىباەۆ،حاسەن قوجاحمەت جانە شورا قاراباەۆ اعالارىمىزدىڭ ايتقاندارى ول كەزدە زاڭ بولاتىن ەدى.
امانجول نالىباەۆ پەن ەرلان دەكەلباەۆ جەلتوقسانشىلار اتىنان كوميسسياعا كىرگىزىلدى. ارىزداردىڭ ءبارىن ە. دەكەلباەۆپەن نالىباەۆقا وتكىزىپ جۇردىك. ەڭ شۋاقتى، كوڭىلدى كۇندەرىمىز بولاتىن.
جەلتوقساننىڭ ماسەلەلەرى تەك ايقايمەن شەشىلىپ كەلەدى.
90 جىلدىڭ مامىر ايىندا اشتىققا جاتتى. تۇرمەدەگى جەلتوقسانشىلاردى بوساتۋ ماقساتىندا، وعان دا، قول جەتكىزدىك!
1994 جىلى تاعىدا اشتىققا جاتتى، جىگىتتەر. كوبىنىڭ دەنساۋلىقتارى سىر بەرىپ، جەدەل جاردەمگە جۇگىنۋگە ءماجبۇر ىبولدى.
قايتپايتىن قايسار ءبورى-مەيىرحان ءابدىماناپوۆ 45 كۇن جاتىپ، جەڭىسكە جەتتى.
13-18 كيلو سالماق ءتۇسىرىپ ەدى.
كەيىننەن دەنساۋلىق جاعدايى بولماي ءبىرازى دۇنيەدەن ءوتتى.
جاندارى ءجانناتتا بولسىن!
وكىنىشكە،كاراي ءالى ساياسي باعا الا الماي كەلەدى.
زاڭگەر سابىر قاسىموۆ اعامىزدا 30 جىلدان بەرى الىسىپ، قارتايسا دا كۇرەسىپ كەلەدى. اللا قۋات بەرسىن!
كومەكشىلەرى : جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ باستى ۇيىمداستىرۋشىسى دەپ تانىلعان، قۇرمانعازى ايتمۋرزاەۆ، شوقاي تانۋشى، جۋرناليست، قوعام قايراتكەرى اقايدار ىسىمۇلى، كاسىپكەر جەلتوقسانشى، زاڭگەر نۇرلان ەسكاليەۆ جانە جەلتوقسانشى پەداگوگ گۇلجامال بايمەنوۆا. قۇداي كۋات بەرسىن!
قىسقاشا شولۋىمىز وسى. ءالى بۋل تاقىرىپقا تالاي ورالامىز!
پ.س. ايتمۋرزاەۆ پاتەرىن ساتىپ، جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە الەمدىك ستاتۋس الىپ بەرگەن ەدى.ول باسقا تاقىرىپتىڭ اڭگىمەلەسى.
امانكەلدى جۇماشۇلى،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
