Til men egemendik egiz uǵym

3512
Adyrna.kz Telegram

Til – táýelsizdiktiń aıǵaǵy. Til men egemendik egiz uǵym. Tilsiz – táýelsizdik, egemendiksiz – til bolmaq emes. Til – táýelsizdiktiń qýatty tiregi, birlik pen yntymaqtyń jyǵylmas týy. Qazaq eli táýelsiz memleket bolyp ornaǵaly shırek ǵasyrǵa taıaý ýaqyt boldy. Memlekettik tili –  qazaq tili dep jarııalandy. Bul tusta «Qazaqtyń bolashaǵy – qazaq tilinde» degendeı, aldymyzǵa aıqyn jol ashyldy. Bizge tek osy ustanymdy júzege asyrýǵa bar kúsh-jigerdi aıamaı, eńbek etý ǵana qaldy.

Táýelsiz Qazaqstannyń bolashaǵy – biz, ıaǵnı, qazaq jastary. Demek, bizdiń mindetimiz – qazaq tiliniń mártebesin asyrý bolmaq. Osy tusta Elbasynyń «Qazaq pen qazaq qazaqsha sóılessin», – degen ulaǵatty sózin eskermeı ketý múmkin emes. Táýelsizdik alǵaly beri til saıasaty júrgizilýde. Memlekettik tildiń qoldanylý aıasyn keńeıtý men tilge degen qurmetti arttyrý maqsatynda kóptegen memlekettik baǵdarlamalar men is – sharalar uıymdastyrylýda. Nátıjeleri de az emes.

Alaıda jastar arasynda, keıbir mekemelerde qazaq tiliniń jaıy aqsap tur. Sony kórip júregiń qan jylaıdy. Bir jaǵynan, áli kúnge deıin orys tiliniń yrqynan shyǵa almaı júrgendigimizden bolar. Rasynda, qazaq halqynyń basynda talaı qıyn náýbet, zulmattyń, qaıǵyly kúnderdiń bolǵany tarıhtan belgili.

Elimiz jetpis jyldaı Keńes Odaǵynyń qaramaǵynda boldy. Ata – anamyz orys tilin ulyqtady. Qazaq halqy óziniń tilin, dilin, tipti salt-dástúrin umytardaı halge jetti. Degenmen «sabaqty ıne sátimen» degen. Elimiz san ǵasyr ańsaǵan táýelsizdikke qol jetkizdi. Tilimizdiń túp tamyrymen joıylyp ketpegenine shúkirshilik etýimiz kerek tárizdi. Sondaı aýyr sátterde, syn saǵattarda atameken qonysyn tastap bosqyn halyqtyń ózimen birge alyp júrgen baılyǵy – ana sútimen sanasyna  daryǵan ana tili ǵana.

«Ózge tildiń bárin bil, óz tilińdi qurmette», – deıdi Qadyr aqyn. Qazirgi qoǵam basqa tildi úırenýge esh shek qoımaıdy. Degenmen, qazaq tilin memlekettik til dárejesine kóterýge ár qazaqtyń úlesi bolsa eken deıdi.
Ózgeniń quly emes óz elimizdiń ul – qyzy bolaıyq, ózgeniń emes,óz elimizdiń tilin ulyqtap, mártebesin asyraıyq!

Erik AǴYBAIULY

Pikirler