"TÁÝELSIZDIKTIŃ 30 JYLYNDA 30 SÓZ ÚIRENBESEŃIZDER NEǴYP JÚRSIZDER?" QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, «Aq jol» frakııasy múshesi Qazybek Isa QR Densaýlyq saqtaý vıe-mınıstri Erlan Qııasovty memlekettik tildi bilmegeni úshin qatty synady.
Ótken beısenbide, 2021jyly 18 qarashada QR Parlamenti Májilisiniń ekinshi sessııaǵa arnalǵan ókilettikterin iske asyrý jónindegi negizgi is-sharalar josparyna sáıkes Áleýmettik-mádenı damý komıteti «Qazaqstan Respýblıkasynyń bıologııalyq qaýipsizdigi týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń jobasyn talqylaý boıynsha dóńgelek ústel ótkizdi.
Dóńgelek ústelge Áleýmettik-mádenı damý komıteti depýtattary, jumys tobynyń músheleri, QR Densaýlyq saqtaý vıe-mınıstri, QR Bas memlekettik sanıtarııalyq dárigeri Erlan Qııasov, QR Aýyl sharýashylyǵy vıe-mınıstri Rústem Qurmanov, QR Bilim jáne ǵylym vıe-mınıstri Qýanysh Erǵalıev qatysty. Sondaı-aq beınekonferenııa baılanys quraldary arqyly bıologııalyq, medıınalyq tehnologııalar, bıologııalyq qaýipsizdik, ekologııa, ǵylymı zertteýler salasyndaǵy qyzmetti júzege asyratyn ulttyq ortalyqtar men ınstıtýttardyń basshylary, múddeli mınıstrlikter men vedomstvolardyń, sondaı-aq Qazaqstan medıınalyq zerthanalar qaýymdastyǵynyń, Eýrazııalyq medıınalyq qaýymdastyqtyń, Qazaqstan dezınfekııalaýshylar odaǵynyń, «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasynyń ókilderi jáne basqa da sarapshylar men mamandar qatysty.
Jıyndy Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń hatshysy Darhan Myńbaı júrgizdi.
Osy jıynda QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, «Aq jol» frakııasy múshesi Qazybek Isa QR Densaýlyq saqtaý vıe-mınıstri, QR Bas memlekettik sanıtarııalyq dárigeri Erlan Qııasovty memlekettik tildi bilmegeni úshin qatty synady.
TIL TÝRALY ELBASY TAPSYRMASYN TEK «AQ JOL» ǴANA ORYNDAÝY KEREK PE?
-Ótkende de, osy zań jobasynyń tusaýkeserinde aıtyp edik, vıe-mınıstr Erlan Ańsaǵanuly Qııasov myrza! Sizge sol kezde de bizdiń depýtattarymyz qazaqsha suraq qoıǵanda oryssha jaýap berdińiz. Búgin úsh depýtat qazaqsha suraq qoıdy, oryssha jaýap berip jatyrsyz. Qazir 15-20 adam baıandama jasap, sóıledi. Sonda eki adam ǵana qazaqsha sóıledi - Maqsat Berdiqulov jáne Bilim vıe-mınıstri Qýanysh Asylhanuly. Raqmet.
Astanaǵa kelgen soń, bir jıynda aıtyp edim, «Bizdiń Úkimette júrseń de, Parlamentte júrseń de, jalpy astanada júrgende qazaqsha sóılegen adam kórseń, shetelde júrip qazaq kórgendeı qýanyp ketesiń» dep. Men osy qazaqsha sóılegen eki baýyrym úshin qýanyp otyrmyn. Biraq, Erlan Ańsaǵanuly úshin qýaryp otyrmyn. Óıtkeni, ótkende siz maǵan qazaqsha jaýap bere almaǵanda ýáde bergensiz, «Sizge jazbasha jaýap qaıtaramyn» dep. Áli sol jaýapty qaıtarǵan joqsyz, qaýipti aqparattardy taratpaý jónindegi másele boıynsha.
Sizder parlamentke kele jatqanda oılamaısyzdar ma, adreske qaramaısyzdar ma, Parlament qaı eldiń Parlamenti dep? Jaıbaraqat, Reseıdiń Dýmasyna kele jatqandaı kelesizder! Bul-Qazaqstan Parlamenti! Erlan Ańsaǵanuly, siz «Nur Otan» partııasynyń múshesiz ǵoı? Endeshe Elbasy, «Nur Otan» partııasynyń tóraǵasy Nursultan Nazarbaevtyń «Parlament pen Úkimet tek memlekettik tilde sóılesin» degen tapsyrmasyn bilesiz, nege oryndamaısyz? Osy jerde baıandama jasaǵan, sóılegen 15-20 shaqty adam túgelimen «Nur Otan» partııasynyń múshesi. Bári Reseı tilinde sóılep otyr. Oılanatyn ýaqyt boldy, 30 jyl boldy. Mysaly, men bul talapty ózge ulttyń ókilderine aıtyp otyrǵan joqpyn, «nege memlekettik tilde sóılemeısińder?» dep. Bulaı aıtý negizi paryzymyz, mindetimiz bolsa da, 30 jyl boldy, biraq olarǵa aıtyp otyrǵan joqpyz. Sizge aıtyp otyrmyn. Osymen ekinshi ret kelip tursyz jáne meniń qazaqsha suraǵyma jaýap bermedińiz. Al bizdiń Parlamentte Natalıa Dementeva, Artýr Platonov sekildi ózge ulttyń ókilderi, burynnan qazaqsha sóılep kele jatqan Genadıı Shıpovskıh, bári memlekettik tilde saırap sóılep, baıandama jasap júr.
Zańymyzǵa saı tek memlekettik tilde sóıleý zań shyǵarýshy organ Parlamentte bolmasa, bul qaıda bolady? Men sizderge mysal úshin, eskertý úshin aıtyp otyrmyn, ótkende biz 3 maýsymda osynda dóńgelek ústel ótkizdik. Shyǵarmashylyq odaqtar, qoǵamdyq uıymdardyń jaǵdaıy jóninde. Men sonda aıtyp edim «Bul Parlamenttiń tarıhyndaǵy tuńǵysh qazaq tilinde, memlekettik tilde ótken dóńgelek ústel» dep. Endi sony beker aıtqan ekenmin dep, óıtkeni sol jıyn tuńǵysh jáne sońǵy bolyp qala ma dep qorqyp otyrmyn.
Iá, jıyndy tek memlekettik tilde ótkizý parlamentte bizde, Áleýmettik-mádenı damý komıtetinde bastalýy kerek qoı, Darhan Qamzabekuly! Áıtpese, bul bastamany zańnyń qadaǵalaýyn qaraıtyn Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıteti bastaı ma, álde Ekologııa komıteti bastaı ma? Osy bizdiń oıymyzda bolsyn. Áleýmettik-mádenı damý komıteti eń úlken komıtet, 20 depýtat barmyz. Búkil zııalylar, aqyn-jazýshylar osynda, saıasattanýshylar osynda, ǵalymdar, doktorlar osynda. Tóraıymymyz – Ulttyq Ǵylym akademııasynyń akademıgi, biz bastamaǵanda kim bastaıdy? Talap etýge baılanysty barlyǵy. Jańaǵy aıtqan, biz jaýapty bolyp, uıymdastyrǵan jıynymyzda, Maqpal hanymǵa raqmet, sol kezde ózi qadalyp otyryp, Janarbek baýyrym qostap, men bastap, bárine aıttyq: « Jıyn tek memlekettik tilde bolady» dedik jáne sony bárinen talap ettik. Úsh vıe-mınıstrdiń baıandamasynyń úsheýi de oryssha jazylyp qoıylǵan eken, qazaqshaǵa aýdardy. 15 shaqty adamnyń birazy, qazaq tildi emesteri de biz talap etken soń, qazaqsha jazyp alyp kelip, oqydy. Bunyń bári talap etkenge baılanysty.
Bıyl Táýelsizdiktiń 30 jyldyǵyn toılaıyn dep otyrmyz, bir aıdan da az ýaqyt qaldy. 30 jylda 30 sóz úırenbeseńizder, neǵyp júrsizder? Siz jáı qyzmetker, nemese bıznesmen bolsańyz, men Sizge úndemeımin, qalaǵan tilińizde sóıleı berińiz. Siz Densaýlyq saqtaý mınıstriniń orynbasarysyz. Osy esterińizde bolsyn!.
Ótkendegi bir jıynda da aıtyp edim. Elbasy – «Nur Otan» partııasynyń tóraǵasynyń «Parlament pen Úkimet tek memlekettik tilde sóılesin» degen tapsyrmasyn sonda tek «Aq jol» partııasy, men ǵana oryndaýym kerek pe, «Nurotandyqtar» nege oryndamaıdy dep? Osy oılaryńyzda bolsyn. Rahmet.
Qazybek ISA,
QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty,
«Aq jol» frakııasy múshesi
