Para berip jumysqa turý - quldyqty satyp alý!
- Mektepke muǵalim bolý úshin 1 000 000 surady, kredıt alaıyn desem bank bermeı jatyr, 500 myń bereıin desem "onda kitaphanashy bolasyń" deıdi, al meniń kitaphanashy bolǵym kelmeıdi.
- Oıbaı, ne sumdyq?
- Pol jýatyn tehnıchka bolý úshin de bizde 300 myń berip kiresiń.
Bul - meniń on jyldan beri estip kele jatqan áńgimem. Búgin jáne bir ret estidim.
Jurt dál osyndaı para berip kiretinder úshin, sol parany alǵandarǵa jyny keletin shyǵar, á? Men kerisinshe osynsha parany beretinderge jynym keledi. "Olarda basqa amal joq" dep shý etetin shyǵarsyzdar, keshirińizder. Tabysqa jetpeıtin adam ǵana ár kez ózin aqtap alatyn syltaý izdeıdi. Bul - sonyń biri.
Qalaı deısiz ǵoı, bylaı, dál qazir jańa kirgen muǵalim jalaqysy eń kóp degende 70-80 myń, kitaphanashy 50-60 myń, tehnıchkanyń aqshasy 40-50 myń. Al, onda joǵarydaǵy sýmma ol - onyń bir jyldyq jalaqysy. Ol bir jyldyq jalaqysyn aldyn ala berip, bir jyl tegin jumys isteıdi degen sóz. Al, ony kredıt alyp berý - eki jyldyq tegin jumys. Bir jyl para alǵan adamǵa, bir jyl bankke quldyqqa ózin satý.
Is tek bunymen bitpeıdi. Mundaı para bergen adam bir jyldan keıin de jumystan shyǵyp qalmaý úshin bastyǵynyń aıtqanymen júrip, aıdaǵanyna kónedi. Sebebi, kelispese jumystan shyǵyp ketýi ǵajap emes. Al, jumystan shyǵyp ketse aqsha kúıedi. Osylaı "amalsyz" aılar men jyldardy quldyqpen ótkizedi.
"Ne isteıdi, endi basqa jumys joq bolsa" dep kijinip otyrsyz ba? Toqtańyz.
Bir mıllıon jaraıdy, bes júz myń teńgesi bar adam, osynsha aqshany qınalsa da tabatyn adam quldyqsyz da ómir súre alady. Mundaı aqshamen bıznes te bastaýǵa bolady, mundaı aqshamen mal alyp, mal baǵýǵa da bolady. Mundaı aqshamen baqsha egýge de bolady. Mundaı aqshamen... Bir jaqsy jeri - "óziń bı, óziń qojasyń". Qul bolmaısyń!
Ókinishke, bizde "úkimet óltirmeıdi" degen sana basym. Úkimet óltiredi, óltirgende ádemi óltiredi. Sebebi, quldyqtaǵy ómir tirshilik emes.
Para berýshi barda, para alýshy qashan da tabylady. Paranyń kóleminiń sonshalyq joǵary bolýy - para berýshiniń tym kóp ekeniniń kesiri. Sebebi, olar kezekte tur. Para berýshilerdiń qarasy kóbeıgen saıyn, paranyń quny joǵarylaıdy. Bul - qarapaıym logıka.
Para berýdi oılamaıtyn, ózin-ózi asyraý qabileti joǵary qaýym qalyptasqanda ǵana jemqorlyq joıylady.
Qandaı adam para beredi?
Ózine senimsiz, biliksiz maman para beredi. Bilikti, qabiletti qaýym quldyqty satyp almaıdy eshqashan!
Jumys berýshi retinde de, ár óńirdi kóp aralaıtyn adam retinde de Qazaqstanda jumyssyzdyq joq, biliksizdik óte aýyr ekenin moıyndaımyn.
Kásipkerlermen, bıznesmendermen sóılese ketseń báriniń aıtatyny "bilikti kadr tabý óte qıyn, maman tapshy" dep jylaıdy. Al, qoǵam jumys tappaı jylaıdy. Biraq, quldyqta ómir súrýge qoǵam beıil.
Al, mıllıon para berip jumysqa turǵan soń "júıe - jemqor, eshkimniń moraldyq quqy joq" dep synaýǵa dál sol adamnyń quqy joq.
Bes júz teńge jegen adam, múmkindik týsa, bes júz mıllıondy da oılanbaı jeıdi. Ózi para berip jumysqa kirgen adamnyń para almaýy tipten múmkin emes.
Sondyqtan, adam ózgermeı qoǵam ózgermeıdi, qoǵam ózgermeı bılik ózgermeıdi.
Quldyqty satyp almaıyq, aǵaıyndar!
Bul 21 ǵasyr!
Belgili ustaz
Aıatjan AHMETJANULYNYŃ
feısbýk paraqshasynan
