Qoǧamda mektep instituty mäselelerı men pedagog märtebesı, jalpy ūstazdyŋ bala tärbiesındegı alatyn rölı jiı talqylanatyn taqyrypqa ainaldy. Osyǧan qatysty "Adyrna" tılşısı 10 jyldyq täjıribesı bar arnaiy maman, Almaty qalasy №172 mektep-gimnaziiasynyŋ bastauyş synyp mūǧalımı Bekmuhanbet Nazerke Serıkqyzymen sūhbattasty.
- “Pedagog märtebesı” turaly zaŋ küşıne engennen keiıngı mektep institutynda özgerıster baiqaldy ma? Zaŋǧa taǧy qandai ūsynystar qosqan dūrys dep oilaisyz?
- Ärine baiqalyp jatyr. Qazırgı taŋda 10 jyldan berı bastauyş mūǧalımı bolyp qyzmet atqaryp kelemın. «Pedagog märtebesı turaly zaŋ» küşıne engennen bastap jiyndarǧa jäne basqa da dünielerge mūǧalımderdı tartu bır jola joiyldy. Eŋ bastysy mūǧalımderdıŋ materialdyq jaǧdailary jaqsardy, eŋbekaqylary köbeidı. Sonymen qatar mūǧalımnıŋ bazalyq bılımın tereŋdetuge är türlı kurstar paida boldy jäne ol kurstar qoljetımdı türde jüzege asuda. Sondai-aq, mūǧalımnıŋ oquşymen jūmys jasauynda ǧylymi-ädıstemelık ärtürlı platformalardy qoldanuǧa barlyq jaǧdailar jasaldy. Qandai da bır zaŋ būzuşylyq oryn alyp jatqan kezde de, mūǧalımderdıŋ qūqyǧyn qorǧaityn arnaiy zaŋnamalar bar ekendıgı jäne olardyŋ tiıstı jūmystaryn atqaratyndyǧy quantady.
Zaŋǧa ūsynystar boiynşa, attestasiia mäselesınde naqtylyq kerek dep oilaimyn. Sebebı mūǧalımderdıŋ attestasiiadan ötuı bır jüiege keluı kerek jäne qazır osy dünie qolǧa alynyp ta jatyr. Arnaiy platforma qūrylyp, sifrlandyrylady dep tüsındırude ministrlık. Būrynǧy būiryqtyŋ bärınıŋ küşın joiyp, jaŋa būiryq ornatu josparlanuda. Ūstazdar bolyp osy saladaǧy özgerıstı kütudemız. Mūǧalımder üşın oŋtaily täsıl taŋdalsa dep oilaimyn. Öitkenı, attestasiia mäselesı öte maŋyzdy dünielerdıŋ bırı. Barlyǧyn avtomattandyrady degen de sybys bar. Saiyp kelgende, baiaǧy äuenımızge basyp qaǧaz jinap, bır jūmysty ekı jūmys qylyp, bızdıŋ sabaq beru, bala tärbieleu degen basty mındetımız ekınşı orynda qalyp ketpeitındei jüie engızılse degen niettemız.
- Bızdıŋ qoǧamnyŋ damuyna qai baǧyttaǧy jastar jetıspeidı?
- Menıŋ oiymşa qoǧamǧa tehnikalyq mamandyqtardaǧy jastar jetıspeidı. Sebebı, bızde mektep qabyrǧasynan bastap kez kelgen dünienıŋ teoriialyq negızı üiretıledı. Balalarǧa erte kezden tarih, himiia, biologiia syndy pänderlen teoriialyq ılım tüsındırıledı. Dese de, tehnikalyq mamandyqtardy ekınıŋ bırı taŋdai bermeidı. Demek bız teoriiany ūǧyna alǧanymyzben, praktikaǧa salǧyrt qarap ketıp jatamyz. Qazır tehnikalyq mamandyqtar da az. Säikesınşe ol mamandyqtarǧa sūranys az bolǧannan keiın de jūmys tabu da qiyndap ketude. Tehnikalyq mamandyqta oqityn jastar köp bolatyn bolsa, sol salaǧa den qoiylyp, damuǧa negız bolar edı dep oilaimyn.
- Oquşylardyŋ syni oilauy men problemany şeşu daǧdylaryn damytuǧa baǧyttalǧan arnaiy baǧdarlamalar nemese bastamalar bar ma?
- Bastauyş synyp mūǧalımı retınde ärbır aldymda otyrǧan oquşynyŋ syni oilauy men problemany şeşe alu daǧdysyna erekşe nazar audaramyn. Sebebı teoriialyq bılım men qatar oquşy mektepten erteŋ ömırge qajetıne jaraityndai bılım alyp ketuı tiıs. Kez kelgen taqyrypty ötsek, kez kelgen jaŋa aqparatty ömırmen bailanystyra otyryp, oquşylardyŋ tek qana teoriialyq bılım emes, sonymen qatar syni oilap, öz közqarastaryn, öz pıkırın bıldırudı üirete aluymyz kerek.
Al jalpy mektepte joǧary synyptardan bastap debat klubtary bar. Debat – qazırgı taŋda jastar arasynda qarqyndy damu alǧan intellektualdy, damu oiyny. Debat oiyny arqyly jasöspırım qoǧamdaǧy özektı mäselelerge qanyǧyp, sol närsenı tüsınıp, syni oilap, ony şeşu jolyn da qarastyra alatyn bolady. Debat oiyny – bala üşın ülken mektep.
- Sızderdıŋ mektepterıŋızde oquşylardyŋ praktikalyq bılımı men täjıribesın arttyru üşın syrtqy ūiymdarmen nemese mamandarmen serıktestık bar ma?
- Mektebımız türlı bılım beru ūiymdarymen jäne kıtaphanalarmen, taǧy da basqa balalardyŋ bılımı men täjıribesın arttyruǧa arnalǧan ortalyqtarmen serıktestık qyzmet atqarady. Sonyŋ ışınde 9-10 synyp oquşylary üşın Abai atyndaǧy Qazaq ūlttyq pedagogikalyq universitetımen, Qyzdar pedagogikalyq universitetımen, №1 Qazaq pedagogikalyq kolledjımen jäne är türlı ekonomikalyq, biznes kolledjderımen serıktespız. Oquşylarymyz sol jaqpen tanysu üşın, qandai mamandyqtar bar ekenın, oqu bıtırgennen keiın qandai maman iesı bolatyndaryn şeşu üşın de arnaiy türde baryp tūrady. Säikesınşe ol jaqtyŋ da mamandary da kelıp, mektep oquşylaryna türlı paidaly därıster oqyp ketedı.
- Mektepterıŋızde balalardyŋ kıtap oquǧa degen qyzyǧuşylyǧyn damytu maqsatynda qandai şaralar jüzege asuda?
- Mektebımızde «Oquǧa qūştar mektep» jobasy talai jyldar boiy ıske asyrylyp keledı. Būl joba 1-10 synyp oquşylaryn qamtidy. Är türlı synyptyŋ jas erekşelıgıne bailanysty türlı ıs-şaralar qoldanylady. Maqsaty ärine balanyŋ oquǧa degen qyzyǧuşylyǧyn artyru, kıtapsüigıştıkke baulu.
Apta saiyn türlı kıtaptar ūsynylyp, körkem şyǧarmalardyŋ oqiǧalary taldanyp, döŋgelek üstelder qūrylyp, aşyq pıkırtalas şaralary jiı ötedı. Jaqsy taldama jasap, belsendılık körsetken oquşylar marapattalyp, videorolikter äzırlenıp, jariialanymdar jasalady. Būl jobaǧa ata – analar da qatysady. Iаǧni oquǧa otbasylyq kıtaptar da berıledı.
Daiyndaǧan:
Dina LİTPİN,
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
