Bir kezderi «Birjan-Sara» aıtysy bolǵan ba?» – degen suraqtan bastalǵan daýdyń sońy «aqyn Saranyń ózi ómirde bolǵan tulǵa ma, álde qııaldan týǵan obraz ba?» degenge deıin jetkeni málim. Aıtystyń bolǵan, bolmaǵany jaıly talas-tartys áli de sońǵy sheshimin aıta qoıdy deı almaısyz. Al, Saranyń ómirde bolǵany jaıly kúmánge oryn joq.
Naqtyraq derekterge súıensek, Sara Tastanbekqyzynyń týǵanyna 2018 jyly 140 jyl tolady. Aqynnyń jerlesteri osy mereıtoı qarsańynda bir jaqsy jádigerge qol jetkizdi. Osy jazda ǵana aqyn týǵan Aqsý aýdany, Qapal aýylyndaǵy mýzeıi taǵy birneshe qundy eksponatpen tolyqty. Aqynnyń birneshe sýreti Máskeýde saqtaýly turǵany jaıly derek biraz ýaqyt buryn shyqqan. Ony salǵan osy Taldyqorǵan óńiriniń týmasy, 60-shy jyldary Taldyqorǵan oblysynyń bas sáýletshisi bolǵan Margarıta Vaenko (Máskeýde 2005 jyly qaıtys bolǵan). Sýretter jaıly aqparat bergen sýretshiniń qyzy Gelııa Tımofeeva. Sheshesiniń kózi ketken soń, otbasylyq muraǵatta saqtalyp kelgen sýretter men birqatar músinshelerdi Qazaqstanǵa qaıtarý týraly sheshimge kelipti. Anasynyń amanaty da sol bolsa kerek. – Anama Sara týraly ańyz qatty unapty. Sodan aqyn týraly tereń bilgisi kelip, onyń týys-juraǵatyn izdeıdi. Bastapqyda aqyn áýletiniń urpaǵyn salyp kóredi. Sosyn, eń jaqyn degen týystarynyń estelikterine súıene otyryp, aqynnyń beınesin somdap shyǵady. Sheshem dúnıeden ozǵan soń, artynda qalǵan muralardyń qundy ekenin bilip, sizdermen habarlastym. Óıtkeni men de máńgilik emespin ǵoı, – depti qazaqstandyqtardy shyǵaryp salyp turyp. Anasynyń qolynan shyqqan ár týyndyǵa uqypty qarap kelgen Gelııa hanym Saranyń 12 sýretimen birge Shákárim men Shoqannyń shaǵyn bıýsin de tabys etipti. Almaty oblystyq qoǵamdyq kelisim keńesi ókilderi kezinde Sara Tastanbekqyzynyń músinin daıyndaý, beınesin qalyptaý tóńiregindegi jumysqa belsene aralasqan Vaenkonyń muraǵatynan aqynǵa qatysty birqatar materıaldar, sýretshiniń osy tóńirekte jazysqan hattary men jazbalary da tabylǵanyn aıtady. Tabylǵan materıaldar aldaǵy ýaqytta jan-jaqty zerttelip, aqyn ómirin tolyqtyra túsetin birqatar materıaldar jarııalanatyn bolady. Aqynnyń sýretterin ákelý úshin arnaıy jolǵa shyqqan «Naq-Birlik» qoǵamdyq uıymynyń tóraıymy, Almaty oblystyq Analar alqasynyń múshesi Saltanat Meńlibaeva «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda aqyn týǵan jer men aıtysqan jerler tereń zerttelip, álgi bir turlaýsyz daýǵa núkte qoıylar degenge úmit artady. Zamanynda aqyn Saranyń, Ilııas Jansúgirovtiń, Ǵanı Muratbaevtyń músinin jasaǵan músinshiniń qolynda uzaq jyldar boıy saqtalǵan sýretterdiń quny kún ótken saıyn arta túseri anyq. Sýretter jaıly osy bir azdaǵan estelikterdiń ózi jyp-jyly estiledi. Sýretshiniń qyzymen osy ýaqqa deıin hat alysyp, Reseıdegi Qazaqstan elshiligi arqyly osy kezdesýdi uıymdastyrǵan Saltanat hanymnyń eńbeginiń zor ekenin de aıta ketý kerek.
Tolyǵyraq: https://egemen.kz/article/161899-aqyn-saranynh-portreti
Almas NÚSIP, «Egemen Qazaqstan» Almaty oblysy
