Uıqydan tura sala ákemniń jumysqa barý, anamnyń anaý tirlikti búginnen qaldyrmaý kerek degenin jıi estımin. Ornymnan turyp, jýynyp kelgen soń uıaly telefonyma qarasam, kásipkerlerden bastap qarapaıym jandarǵa deıin qybyr-qybyr kúıbeń tirshilikke kirisip, damý kerek, eńbek etý kerek dep jatqanyn taǵy tyńdaımyn. Qysqasy, álemniń bári birdeńe isteý kerek pen damýdyń dańǵyl jolyna túsken. Men de solardyń birimin.
Albert Eınshteınge bolashaqtyń adamdaryna ne jetispeıdi degende: oryndyq degen eken. Oryndyq degenimiz – bir sát oılanyp, óz-ózińe esep berý bolsa kerek. Al, men oryndyqtyń aty bolý kerek dep esepteımin. Men ony – koronovırýs dep atar edim. Adamnyń otyrýdan omyrtqasy, jatýdan jambasy aýyrady. Bul joly Abaı Qunanbaıulynyń :
Bir isti bastaý mańyzdy, aıaqtaý mańyzdy emes naqylyn, qazirgi jaǵdaıda ózgertip, erterek «aıaqtaý mańyzdy» dep esepteımin.
Qansha jerden adamzat balasy moıyndaǵysy kelmegenimen, koronovırýstyń alapat zııany men paıdasy qatar kelgenin shyn túsindi. Tártipsiz berilgen bilim adamzattyń qas jaýyna aınaldy. Adamzattyń tabıǵatsyz kúni joq ekendigi taǵy da naqtylandy. Materıalısttik azǵyn qoǵamnyń rýhanı saý qoǵamǵa aınalýyna alǵyshart jasaldy. Eki aıaqty sanaly tirshilik ıesi joǵaltqan qundylyqtaryn qaıta izdeı bastady. Ýaqyt pen erkindiktiń baǵasy artty. Osy jol aldynda qurban bolǵan asyldarǵa myń taǵzym. Túsingen pendelerge jaqsylyqty jamandyqtan jasaýǵa deıingi surapyl hálge aparmaý kerektigin anyq uǵyndyrǵysy kelgendeı sıpat qaldyrdy.
Já, bastapqy taqyrypqa oralaıyn. Sonymen, biz ne úshin damımyz ?
Kóbimizdiń bilýimizshe kún júıesinde 8 planeta bar. Sonyń biri – jer. Bul bizdiń jalpylama buqaranyń biletin deregi. Al dinı jaǵynan qarastyrsaq, 18 myń ǵalam degen túsinik bar. Ǵylymı jaǵynan qarastyrsaq, ǵalymdar planetalardyń mıllıon asatynyn aıtady. Buǵan aǵylshyndyq kosmolog, astorfızık Stıven Hokıngtyń eńbekterinen mysaldar keltire alamyz. Iaǵnı biz jer-ana dep esepteıtin planeta - shetsiz keńistik ǵalamdaǵy kishkentaı ǵana núkte. Endigi, másele mynada. Búginde túptiń túbinde adamzat balasyna, jerge qaýip tónip zamannyń aqyry ornaýy múmkin ekendigin din de, ǵylym da joqqa shyǵarmaıdy. Osy jaǵdaıda kez-kelgen adam balasyna joq degende ómirinde bir ret:
- Eger, sońynda zaman aqyry bolatyny ras bolsa, bizdiń istegen izgilikterimizdiń, qundylyqtarymyzdyń, muralarymyzdyń t.b quny kók tıyn ǵoı, bári joıylady. Onda, biz nege damımyz? Biz nege durys ómir súrýdi tańdaımyz?-degen san suraqtar mazalaýy ábden múmkin.
Bul suraqtar meni de kóp mazalady. Áıteýir jaýabyn tapqandaı boldym. Jeke qorytyndym dep eseptersizder.
Negizinen, alǵa damýǵa umtylǵyshtyqty ǵylymda perfekıonızm,-dep ataıdy. Adamzat balasy sheksizdik ıdeıasymen ómir súredi. Osy kúnge deıin adamzat balasy qanshama qasiretti kezeńder men izgilikti kúnderdi bastan ótkergen. Alysqa barmaı-aq, qazirgi jaǵdaıdaǵy álem halqynyń shamyna tıgen, zardabyn tıgizip jatqan koronovırýsty atap ótýge bolady. Álem halqy bul indetti jeńip shyǵatyndyǵyna anyq senimdimiz. Osy sekildi jer sharyna qaýip tóngende nemese bul ǵalamsharda múldem turýǵa múmkindik qalmaǵan jaǵdaıda adamzat balasy kelesi qonysyn tabý úshin baryn salady. Jáne qazirgi jaǵdaıdaǵy ǵaryshty ıgerý, Marsqa sapar, búkilálemge tegin ǵalamtor ornatý, IT damýy osynyń alǵysharttary. Demek, sizdiń qaıyrymdylyq, meıirimdilik, izdenimpazdyq jolyndaǵy árbir isińiz, tipti jazǵan bir shýmaq óleńińiz, kreatıvti ıdeıańyz, emoııańyz, kóshbasshylyńyz, eńbekqorlyńyz, qysqasy jaqsylyqqa umtylǵan barsha dúnıelerińiz – bolashaqtaǵy adamzat balasynyń aman qalýyna úles qosady. Árıne, bul suraqqa bir ǵana uǵymmen jaýap bere almasymyz anyq. Mektep oqýshylary bul saýalǵa: biz barlyǵynyń jaqsy bolǵandyǵyn qalaıdy.
Osy turǵyda aǵaıyndy Strýgakıılerdiń : Biz damyǵan saıyn jaqsyraq, aqyldyraq, qaıyrymdyraq bola túsemiz degeni oıyma oraldy. Endeshe, túıindi formýla retinde aıaqtap kóreıin. Jaqsylyq+qozǵalys=sheksizdik bolmaq. Endeshe, Uly Abaı aıtqandaı, sen de bir kirpish dúnıege, ketigin tap ta, bar qalan.
Erjigit Erkebaıuly
