Elımızde erekşe qajettılıkterı bar adamdardy qoldau men mümkındıgı şekteulı adamdarǧa qūrmetpen qarau qai deŋgeide? Mäjılıs deputaty Kenjeǧūl Seitjannyŋ aituynşa, mümkındıgı şekteulı azamattarǧa qoldau jaqsy.
Äitse de ol salada atqarylatyn şarualar bar ekenın eskerttı.
«Būrynǧy kezeŋmen salystyrǧanda qazır mümkındıgı şekteulı azamattarǧa degen közqaras jaqsy. Ükımettık organdar öz mındetterın bılıp, sonyŋ arqasynda qoǧamdyq bırlestıkter auqymdy ıs-şaralar atqaryp jatyr. Men 2004 jyly mekteptı bıtırıp, ülken ömırge aralasqan kezeŋmen salystyrǧanda bırşama ılgerıleuşılık bar. Odan keiın Japoniia, Angliia jäne AQŞ sekıldı alpauyt elderde bılım alǧannan keiıngı bızdıŋ el men qazırgı kezdı salystyratyn bolsaq jer men köktei aiyrmaşylyq bar.
Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev jariialaǧan 2022 jylǧy jalpy halyqtyq referendumda mügedektıgı bar azamattarǧa zor qoldau boldy. Naqtyraq aitsam mümkındıgı şekteulı adamdar mäslihat pen mäjılıs deputattyǧyna 30 paiyz jeŋıldıkpen sailanuǧa tüsuge mümkındık aldy. Osynyŋ arqasynda Mäjılıstegı mümkındıgı şekteulı azamattar zaŋdarǧa oŋ özgerısterdı köpten engızıp jatyr. Mäjılıstegı ärıptesterımız mümkındıgı şekteulı azamattarmen aqyldasyp, jan-jaqty jūqmys jürgızude.
Sondai-aq 2023 jyldyŋ nauryzyndaǧy prezidenttıŋ jarlyǧynyŋ nätijesınde jalpy halyqtyŋ äleumettık osal toptaryna jatatyn azamattardyŋ qūqyǧyn qorǧau boiynşa ökıl taǧaiyndalatyn boldy. Onyŋ bırı Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrı Svetlana Qabykenqyzy bolsa, ekınşısı bolyp men sailandym. Osy mümkındıktı paidalanyp mümkındıgı şekteulı ärı äleumettık osal toptardyŋ qūqyǧy öte köp köterılıp kele jatyr», – deidı ol.
Sondai-aq ol Prezident Kökşetauda ötken Ūlttyq qūryltaida mügedektıgı bar balalarǧa arnalǧan ortalyqtar men bılım beru oryndaryn aşu turaly tapsyrma bergenın eske saldy.
«Prezidenttıŋ ūlttyq qūryltaida aitqan būl sözı bız üşın airyqşa jaŋalyq boldy. Mysaly bızdıŋ Ükımet özın äleumettık memleket dep esepteidı. Naqtyraq aitsam bızdıŋ 25 trillion biudjetımızdıŋ 60 paiyzy äleumettık salaǧa jūmsalady eken. Onyŋ ışınde bılım, densaulyq jäne äleumettık salasyna qomaqty qarjy qūiylyp jatyr.
Bır sözben aitqanda Ükımet qolynan kelgenşe äleumettık salaǧa köŋıl bölıp jatyr. Äitse de öz basym būl jūmystar älı de jetkılıksız bolyp otyr dep esepteimın. Eger de äleumettık kömek nätijelı bolyp, är adamnyŋ qolyna qarjy jetetın bolsa, qazır ükımettıŋ bölgen aqşasy äbden jetetın edı. Bıraq jeŋ ūşynan jalǧasqan jemqorlyq būl salada atqarylyp jatqan jūmystardy tolyq körsetpei otyr.
Negızı mümkındıgı şekteulı azamattarǧa jyl saiyn 6 mln bastap 7-8 mln teŋgege deiın qarjy tölenedı. Mümkındıgı şekteulıgı bar adam retınde aitaiyn keibır adamdar 7-8 mln teŋgenıŋ igılıgın körıp jatqan joq. Mäselen 1 toptaǧy mügedekterge 1 mln 200 myŋ teŋge, ekınşı toptaǧy azamattarǧa 1 mln teŋge, al üşınşı toptaǧy adamdarǧa 750-800 myŋ teŋgenıŋ kölemınde qarjy berıledı.
Odan bölek invataksi, sauyqtyru ortalyqtaryna em alu üşın är türlı salaǧa qarjy berılıp jatyr. Bıraq invataksi sekıldı qyzmetterge bölıngen qarjy qandaida bır kompaniiaǧa emes, mümkındıgı şekteulı azamattyŋ özıne tüsse, onda bızdıŋ ömırımız jaqsara tüser edı. Sebebı qyzmet türlerın sapasyna bailanysty özımız taŋdar edık. Mäselen maǧan emdelu üşın jaǧdaiy naşar sauyqtyru ortalyqtaryna joldama beredı. Eger qarjy qolyma tüsse, üstıne qarjy qosyp, täuır demalys ornyna baryp em alar edım», – deidı ol.
