"Túrkııa Ierýsalımde palestındikterdi Taýly Qarabahta Ázirbaıjandy qalaı qoldasa, solaı qoldaýǵa daıynbyz" dep neshe kúnnen beri kúshenip sóılep jatqan saıası popýlıst Rejep Taıyp Erdoǵan kómek retinde arabtarǵa ásker jiberý óz aldyna, Palestınaǵa búginge deıin bir áýe dronyn jibergen joq.
Ázirbaıjan men Armenııa arasyndaǵy soǵystyń áserinen ózine azdap bedel jınap alǵan
(shyndyǵynda armıan áskerin kúl-talqan qylǵan Izraıldiń áýe drondary men qarý-jaraǵy ekenin esten shyǵarmaıyq)
«Erdoǵan túrki memleketterdiń basyn qosyp, alyp ımperııanyń basshysy bolýǵa shaq tur», – degen pikirdiń keńinen taraýyna dinshil dıktatordyń ózi múddeli ekenin bárimiz jaqsy túsinip otyrmyz.
Al shyntýaıtyna kelgende «Turan», «Túrki tildes elderdiń odaǵy» degen tartymdy ıakı jaqsy ıdeıa bolsa da, realıstik kózqaras boıynsha negizi joq áńgime. Qazir túrki tildes elder ártúrli geosaıası kindikke tartylǵan. Sáıkesinshe, ol elderdiń memlekettik múddeleri de ár alýan, tipti keıbir elder arasynda múdde qaıshylyǵy da kezdesedi. Buryn birtutas saıası-ekonomıkalyq-mádenı tutastyqta bolǵan Ortalyq Azııanyń alty eli (Aýǵanstandy qosa alǵanda) múdde biriktire almaı otyr. Sovetter odaǵynan bólinip shyqqan bes eldiń arajigi ajyrap, shatqaıaqtap tur. Mundaı jaǵdaıda Jerorta teńizinen Tıbetke deıingi aýmaqty qamtyǵan túrki tildes elderdiń basyn biriktirý múmkin be?!
Ázirbaıjan men Armenııa arsyndaǵy soǵystan keıingi týyndaǵan «túrkilerdiń revanshy» degen sıpattaǵy Erdoǵan tulǵasyna qatysty áńgime bar bolǵany ortaǵasyrlyq halıfatty ańsaıtyn osmanshyl dıktatordyń saıası jarnamasy bolyp tabylady.
Al Erdoǵannyń qara basyna kelsek, ol ózin birde ıslam áleminiń, birde túrki áleminiń kóshbasshysy etip kórsetkisi keledi. Biraq, ol eshqashan Atatúrik bola almaıdy.
«Erdoǵan túrki áleminiń basyn qosady» degen sóz Túrkııada dıktatordyń jeke pıary ǵana. Onyń sózi men isi esh qabyspaıdy. Mysaly, AQSh-ta bas saýǵalap júrgen Fethýlah Gúlen esimdi túrik azamaty bar. Ol túrki elderiniń mádenı baılanysyn kúsheıtý úshin qomaqty qarjy jınap qor uıymdastyrdy. Onyń naqty isin qazaq-túrik, qyrǵyz-túrik, ózbek-túrik,... oqý oryndary sıpatynda kórip otyrmyz. Osyndaı túrkishil ıdeıaǵa berilgen, ári sol ıdeıany júzege asyryp jatqan Fethýlah Gúlenge Erdoǵan ne istedi? «Gúlenshiler tóńkeris daıyndap jatyr eken» degen jeleýmen myńdaǵan túrikti, onyń ishinde Túrkııanyń áskerı elıtasy da bar, uzaq jylǵa sottady, «gúlenshilerdi» qýǵyndady. Muny biz qazaq-túrik lıeılerin jabý jónindegi Erdoǵannyń Qazaqstan bıligine qoıǵan ýltımatýmynan bilemiz.
Osy oqıǵanyń ózinen-aq Erdoǵannyń «túrkishildik» áýselesiniń deńgeıi kórinip tur.Sondyqtan da álemjelidegi qazaq qoǵamy- palestınalyq arabtar men dinshil dıktatorǵa quldyq uryp, soıylyn soǵý men bir-birimizdi kemsitýdi doǵaryp,kedeıshilik pen jemqorlyqtan tıtyqtaǵan halqymyzdy, nurjúıeden tezirek qutqarýǵa atsalysaıyq!
Turarbek QUSAIYNOV,
"Demos"QB tóraǵasy
