Barlybek Syrtanovtyń «Qazaq eliniń ýstavy» atty eńbegindegi zańdar men azat Qazaqstannyń konstıtýııasyndaǵy biregeılikter týraly "Adyrna" ulttyq portaly habarlaıdy.
Uqsastyq pen aıyrmashylyq: zaman ózgerdi, zań she?
Bizdiń tól tarıh 1465 jyldan bastaý alady. Qasymnyń qasqa joly, Esimniń eski joly, Táýkeniń jeti jarǵysy el basqarýdyń ózindik ereksheligin toptastyrǵan tolǵaýy tereń tarıhı zań edi. Keıin Alashordanyń negizin qalaýshy Bókeıhanovtyń tapsyrmasymen Barlybek Syrtanov «Qazaq eliniń ýstavy» eńbegin jaryqqa shyǵarady.
Qazaq eli Respýblıkasyn qurý týraly ıirimdi ıdeıasyn damytyp, kólemdi zańnama qurady.
1911 jyly azattyq úshin kúres jolynda qurylǵan zań men táýelsizdik tizginin tirek etken kezdegi qurylǵan zańnyń uqsastyqtary men aıyrmashylyǵyna mán bereıik.
1.Prezıdenttiń el basqarýy, ókilettiligi, vıe-mınıstr, májilis depýtattary týraly zań eki jaqqa da ortaq, birdeı.
2. Adam balasynyń quqy týraly zań Syrtanovtyń eńbeginde musylmandyq quqyq normalaryna sáıkes qurylǵan. Al Ata zańymyz kópultty memleketke arnaıy bekitilgen.
3. «Qazaq eliniń jeri saýdaǵa túspeıdi». Alashorda kezindegi túsinik qazir talan tarajǵa tústi. Jerimiz ózge elge satylýǵa sál qaldy. Qalyń qazaq birigip, maratorıı jarııalandy. Qýanyshymyzǵa oraı, jer sheteldikterge satylmaıtyn boldy.
4.Jer salyǵy burynnan bar.
5.Sot bıligine qatysty qaǵıdalar da bir-birine uqsas. Sýdıanyń eshkimniń úgit-nasıhatynsyz, zańǵa baǵynyp, ádil sheshim shyǵarýy konstıtýııamyzda da kórsetilgen.
Qurylymy jaǵynan Qazaq eliniń Ýstavy Preambýladan, 4 taraýdan jáne 28 baptan turady:
1-taraý Qazaq eli respýblıkasynyń jeke bolýy týrasynda
2-taraý Adam balasynyń huqy týrasynda
3-taraý Qazaq jeri týrasynda,
4-taraý Sot týrasynda dep atalady.
1995 jyly 30 tamyzda referendýmda qabyldanǵan Ata zańymyz 9 baptan 98 taraýdan turady. Qasterli qujat sanalatyn bul zań jınaqqa kúni búginge deıin júzden astam ózgertýler engizildi. Prezıdentke qatysty bólimniń ózi 33 ret jańarǵan.
25 jasynda Qazaq eliniń alǵashqy zańyn jazǵan Barlybek Syrtanov 28 jasynda qurt aýrynan dúnıe salady. Tarıh taraýyna tolqý engizgen «Syrtanov» atyna búgin de 106 jyl toldy.
Injý ÓMIRZAQ,
"Adyrna" ulttyq portaly
