Şeteldık ǧylymi basylymdarda Abai turaly maqalalardy köbeitu kerek

6127
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2018/07/ABAY-1-960x500.jpg?token=0766a916476b0b86186b74e1778d829b
Abai esımı qazaq ǧylymyn, onyŋ ışınde gumanitarlyq salany jaŋa qyrynan damytuǧa zor üles qosady. Otandyq ǧylymda ıstelgen ıs, alynǧan meje - ölşeusız. Aǧa buyn Abaidy tereŋ zerttedı. Är qyrynan keldı. Desek te, älı de zerttele tüsuı kerek. Abai şyǧarmalarynyŋ audarmalary köŋıl alaŋdatarlyq jaida edı. Biyl Prezidentımız Qasym-Jomart Kemelūlynyŋ arnaiy qoldauymen Abai şyǧarmalary älemnıŋ är tılınde sapaly audarmamen jaryq köre bastady. Būl - örkeniettık betbūrys. Audarma şeşımın tapty. Quanyşymyz şeksız! Abaidyŋ älemdık masştabta tanyluy jolyndaǧy naqty ädebi, ruhani qadam. Al abaitanu salasyndaǧy halyqaralyq ǧylymi zertteulerımız, jariialanymdarymyz şe? Şeteldık basylymdarda Abai turaly zertteulerımız prosenttık körsetkışke şaqqanda az. Degenmen damytuymyz kerek. Qalai?
Şeteldık impakt faktorly jurnaldarda Abai turaly maqalalardy köbeitu kerek dep şartty türde jauap beruge bolady. Jariialanymdar sanyn qalai arttyramyz? Qai qyrynan kelgenımız dūrys?.. Bızde abaitanudaǧy bır mäsele: Abai şyǧarmalary teoriialyq, janrlyq qyrynan jeteǧabyl aşylmauy. Jäne Abai şyǧarmalary siujetı tūrǧysynan europalyq ädebi şyǧarmalar siujetımen salystyryla az taldanuy. Web of science, Jstore, Scopus bazalaryna engen Abai turaly maqalanyŋ ūzyn sany -2. Jalpy sany -7. Būl bızdıŋ şoluymyzda nazarymyzdy audarǧany. Būl Abai tılın meŋgergen, şet tılın meŋgergen bügıngı buyn üşın - paryz.
Al bügıngı buyn keşegı aǧa buynnyŋ klassikalyq zertteulerınen baǧdar aluy qajet. Abaitanudy älemdık zertteude linvistikalyq, ädebi teoriialyq jaǧynan: klassikalyq tekstologiialyq; salystyrmaly siujettık; janrlyq; stildık; para lingvistikalyq tūrǧydan köteruımız kerek. Būl jerde abaitanu tarihyna bailanysty jazylǧan eŋbekter otandyq zertteudıŋ obektısı bolmaq. Bırde bır akademiialyq ortada bas qosuymyzda menen bır aǧam: "Araijan, şırkın, osyndai bır ǧylymi jurnalǧa jariialasam dep, qolyŋyz jetpei jürgen bır şeteldık basylymyŋyz bar ma?" dep sūrady. Men oilanyp qaldym. Artynan ızdene bastadym. Qazır jauabyn tapqandaimyn. Abaidy älemdık akademiialyq ortaǧa tanytu üşın Language and Literature dep atalatyn jurnaldyŋ metrikalyq körsetkışterı sai bola alady eken. Abaidy joǧary baǧalaǧanyn qalasaq, jariialanatyn basylymnyŋ ǧylymi bedelı de joǧary boluy tiıs qoi. Atalǧan jurnaldyŋ bır sanyna onlain jazylu üşın qomaqty jarna töleisız. Bır maqalasyn köru üşın de qomaqty jarna töleuıŋız kerek. Būl qadamnan da öttık. Jariialanǧan bır maqalany satyp alyp, zerdeledık, zerttedık. Osy uaqytqa deiın kezdese qoimaǧan teoriialyq taldaularmen tanystym! Ekı ai uaqyt! Daiyn maqalany oqyp, taldauyma ekı aidai uaqyt kettı. Jurnal SAGE Publishing & Corwin ǧylymi platformasyna tırkelgen. Maqala avtoryna köptegen jeŋıldıkter qarastyrylǧan. Būl akademiialyq ǧylymi ortaǧa tüsu üşın qarjy kömektespeidı eken. Akademiialyq zertteuıŋız, bılımıŋız! Akademiialyq jazu stilıŋız sauatty boluy tiıs. Abaidy älemdık ädebi orta tanuy kerek. Abaidy älemdık akademiialyq orta tanuy kerek. İä, Abaidy älem tanysa, qazaqty da älem tanidy...
Arai JÜNDIBAEVA,
filosofiia (PhD) doktory,
lingvist, ädebiet zertteuşısı
Pıkırler