Elektrondyq úkimet jáne kórsetiletin memlekettik qyzmetterdiń deńgeıin kóterý – el basshylyǵy men Mınıstrlik jumysynyń mańyzdy baǵyttarynyń biri.
Ómir boıy, ártúrli ómirlik jaǵdaılarda, árbir azamat memlekettik qyzmetterdi alý qajettiligine tap bolatyny daýsyz. Biri nekesin zańdy tirkeýge nıettense, ekinshisi balasynyń ómirge kelýine baılanysty oǵan týý týraly kýálik alǵysy keledi, taǵy birine emhanaǵa tirkelý qajettiligi týyndasa, endi bireýge óz bıznesin zańdy tirkeý kerek bolady. Osylar tektes bizdiń ómir súrýimizge qajetti qyzmet túrleri jeterlik. Qazirgi kúni Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tiziliminde olardyń sany 740 qurap otyr. Osy 740 túrli qyzmettiń 71,9 paıyzy tolyǵymen avtomanttandyrylǵan jáne bir tereze qaǵıdaty boıynsha usynylady.
Elimizdiń azamattary memlekettik qyzmetterdi egov.kz portaly arqyly, MGov mobıldik qosymshasynyń jáne Telegram-bot arqyly onlaın túrde, nemese elimizdiń túkpir-túkpirinde ornalasqan barlyǵy 359 Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtarynyń keńseleri arqyly oflaın túrde de ala alady.
2019 jyldyń 6 aıynda Qazaqstandyqtar barlyǵy 23,5 mln qyzmetti "Elektrondyq úkimet" portaly arqyly, al 15 mln qyzmetti "Azamattarǵa arnalǵan úkimet" memlekettik korporaııasynyń keńseleri arqyly alǵan.
Memlekettik qyzmetterdi avtomattandyrý jáne ońtaılandyrý "ıfrlyq Qazaqstan"memlekettik baǵdarlamasynyń negizgi baǵyttarynyń biri bolyp tabylady. Osy baǵyt sheńberinde memlekettik qyzmet kórsetý sapasyn arttyrý úshin memlekettik organdardyń barlyq proesteri men júıelerin ıntegraııalaý jáne qaǵaz qujattar men anyqtamalardy alyp tastaý josparlanyp otyr.
Búginde mınıstrlikter men vedomstvolardyń júıelerin yqpaldastyrýdyń arnaıy jospary ázirlenip, iske asyrylýda, sonyń arqasynda ártúrli vedomstvolyq júıeler arasynda derektermen avtomatty almasý jolǵa qoıylady. 2019 jyly 196 ıntegraııa, al 2020 jyly taǵy 39 ıntegraııa bolady dep josparlanýda.
"Smart Bridge"jobasy ózara yqpaldasý proesin jedeldetýge arnalyp otyr. Onyń maqsaty memlekettik organdardyń barlyq aqparattyq júıeleri men derekqorlary úshin biryńǵaı platforma qurý, sondaı-aq barlyq ıntegraııalyq rásimderdi jeńildetý bolyp tabylady.
Memlekettik qyzmetterdi avtomattandyrý jáne ońtaılandyrý boıynsha jumysqa barlyq memlekettik organdar-qyzmet kórsetýshiler tartylǵan. Bul úderistiń úılestirýshisi ıfrlyq damý, ınnovaııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi.
Budan basqa, "ıfrlyq Qazaqstan" memlekettik baǵdarlamasyn iske asyrý sheńberinde, sondaı-aq Tuńǵysh Prezıdenttiń "Bolashaqtyń ıfrlyq ekonomıkasyn", atap aıtqanda "aýqymdy derekter" jáne "jasandy ıntellektti" damytýdy qamtamasyz etý jónindegi tapsyrmalaryn oryndaý maqsatynda "derekterdiń biryńǵaı qoımasy" jobasyn engizý kútilýde.
2020 jyldyń 10 jeltoqsanynda ótken Vedomstvoaralyq komıssııanyń otyrysynda ıfrlandyrý máseleleri talqylanǵan edi.
Otyrysta joǵaryda aıtylǵan máseleler, memlekettiń, osy salaǵa jaýapty mınıstrlik pen memlekettik organdardyń júzege asyryp jatqan, bolashaqta júzege asyrylýy josparlanǵan is-sharalar jaıynda sóz qozǵaldy.
Sonymen qatar «ıfrlyq qujattar» jobasyn iske asyrý boıynsha mindetter, qyzmetterdi úzdiksiz usyný múmkindikteri jáne basqa da máseleler qaraldy.
Qazaqstan Respýblıkasynyń ıfrlyq damý, ınnovaııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi qujattardyń túpnusqasyn usyný qajettiligin boldyrmaıtyn «ıfrlyq qujattar» servısin iske asyrǵandyǵy atar ótildi.
Qazirgi ýaqytta Servıste mynandaı 9 qujat usynylǵan: Qazaqstan Respýblıkasy azamatynyń jeke kýáligi, nekeni tirkeý nemese buzý týraly, balanyń týýy týraly jáne atyn, tegin, ákesiniń atyn ózgertý týraly kýálikter, júrgizýshi kýáligi, bilimi týraly dıplom, stýdenttik bılet, PTR-test nátıjesi.
Aǵymdaǵy kezeńde bul qujattardy zańdy túrde qoldanýǵa bolady. Óıtkeni «Aqparattandyrý týraly» zańda elektrondyq qujattar ıfrlyq qujattar servısi arqyly qalyptastyrylady, tekseriledi jáne paıdalanylady, ıaǵnı qaǵaz qujattarmen qatar qoldanyla alady degen norma engizilgen.
Taǵy bir eleń etkizgen jańalyq, ol qujattardyń túpnusqalaryn mindetti túrde usyný talap etilmeıtin proesterdi ońtaılandyrý boıynsha usynystar berildi. Qujattyń elektrondyq nusqasynyń zańdy kúshi bola tura, qaǵaz júzindegi tupnusqasyn talap etý negizi artyq ekeni daýsyz.
Sonymen qatar, 2020 jyly memlekettik kórsetiletin qyzmetterdiń 90% - dan astamy elektrondyq formatta qoljetimdi bolady. Bul aqparattyq júıelerdiń úzdiksiz jumysynyń ózektiligin arttyrady. Sol sebepti aqparattyq júıelerdiń irkilisterin úzdiksiz qamtamasyz etý jáne monıtorıng júrgizý maqsatynda qazirgi ýaqytta «Zerde» Ulttyq ınfokommýnıkaııa holdıngi » AQ tehnologııalyq proesterge qatysýshylar arasynda jaýapkershilikti shekteý boıynsha «Ulttyq aqparattyq tehnologııalar» AQ-men birlesken jumystar júrgizýde.
Osy jumystardy ońtaılandyrýǵa múmkindik beretin SLA (Service Level Agreement, Qyzmet kórsetý deńgeıi týraly kelisim) qaǵıdaty boıynsha memlekettik organdarmen kelisimder jasaýdy qamtamasyz etý usynyldy.
Azamattyq hal aktilerin tirkeý boıynsha elektrondyq qyzmet kórsetýdi qamtamasyz etý maqsatynda azamattyq hal aktilerin memlekettik tirkeý týraly kýálikterdi qaǵaz nysanda berýdi boldyrmaý bóliginde 25 Normatıvtik quqyqtyq aktilerge ózgerister engizý máselesi qaraldy.
Qyzmet kórsetý nátıjesi qyzmetti alýshynyń Egov portalyndaǵy jeke kabıneti arqyly qoljetimdi azamattyq hal aktilerin memlekettik tirkeý týraly QR-kody bar elektrondyq anyqtama bolatyny kútilýde.
Budan basqa, Qazaqstan Respýblıkasynyń Ishki ister mınıstrligi, Bilim jáne ǵylym mınıstrligi, Aýyl sharýyshylyq mınıstrlikterinde suranysqa ıe qyzmetter de qaraldy.
Osylaısha, Qazaqstan Respýblıkasynyń ıfrlyq damý, ınnovaııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi Bilim jáne ǵylym mınıstrligimen birge áleýmettik sıpattaǵy bilim berý qyzmetteri boıynsha belsendi formatty engizýdi josparlaýda. Mysaly, úıde tegin oqytý, mektep janyndaǵy lagerlerge mektep oqýshylaryna joldama berý, aýyldyq mekenderge tegin jetkizý jáne jeńildikpen tamaqtaný.
Bolashaqta pernetaqtany túrtip qana, kompıýterdiń ekranyna qarap otyryp, barlyq sharýany tyndyryp, qajetti qujattardyń barlyǵyna qol jetkizemiz degen senim zor.
Erke Jomart,
«Adyrna» ulttyq portaly